เครื่องวัดคุณภาพน้ำคือ อุปกรณ์ที่ใช้ตรวจสอบคุณสมบัติด้านต่าง ๆ ของของเหลว เพื่อให้ทราบถึงสิ่งเจือปนที่อยู่ภายในของเหลวหรือเพื่อพิสูจน์ความบริสุทธิ์ของน้ำ ซึ่ง
เครื่องวัดคุณภาพน้ำนั้นสามารถแบ่งออกได้หลายประเภทตามลักษณะการใช้งานและจุดประสงค์ในการใช้เครื่องมือเพื่อทำการทดลองของเหลว
ในบทความนี้จะมาทำความเข้าใจว่าเครื่องวัดคุณภาพน้ำทำหน้าที่อะไร? มีขั้นตอนการทำงานอย่างไรบ้าง รวมไปถึงการแนะนำข้อควรพิจารณาในการเลือกซื้อเครื่องวัดคุณภาพน้ำว่าต้องพิจารณาคุณสมบัติอะไรบ้าง
เครื่องวัดคุณภาพน้ำ (Water Quality Mornitoring) ทำหน้าที่อะไร?เครื่องวัดคุณภาพน้ำคือเครื่องมือที่ใช้ในการวัดคุณสมบัติทางเคมี กายภาพ และชีวภาพของน้ำ ซึ่งคุณสมบัติเหล่านี้จะมีลักษณะเฉพาะและมีความพิเศษในการตรวจสอบแตกต่างกันออกไป โดยคุณสมบัติที่มักตรวจวัดคุณภาพของน้ำจะมีดังต่อไปนี้
- ค่า pH : วัดค่าความเป็นกรด-เบสของน้ำ
- การนำไฟฟ้า : วัดความสามารถของน้ำในการนำกระแสไฟฟ้า
- อุณหภูมิ : วัดอุณหภูมิของน้ำ
- ออกซิเจนละลายน้ำ : วัดปริมาณออกซิเจนที่ละลายในน้ำ
- ความขุ่น : วัดปริมาณของอนุภาคแขวนลอยที่อยู่ในน้ำ
- คลอรีน : วัดปริมาณคลอรีนในน้ำ
- โลหะหนัก : วัดปริมาณโลหะหนักในน้ำ เช่น ตะกั่ว ปรอท และแคดเมียม เป็นต้น
ขั้นตอนการทำงานของเครื่องวัดคุณภาพน้ำหลังจากที่ได้ทราบเกี่ยวกับหน้าที่ของเครื่องวัดคุณภาพน้ำกันไปแล้ว ถัดมาเราจะมาทำความเข้าใจขั้นตอนการทำงานของเครื่องตรวจคุณภาพน้ำกันว่ามีขั้นตอนอะไรบ้าง ซึ่งในรายละเอียดเชิงลึกแล้วเครื่องวัดคุณภาพน้ำแต่ละประเภทจะมีขั้นตอนการใช้งานที่แตกต่างกันออกไปตามประเภทของเครื่องมือ โดยในบทความนี้จะเป็นการอธิบายภาพรวมของการใช้เครื่องมือวัดคุณภาพน้ำที่ครอบคลุมกับการใช้เครื่องมือทุกประเภทซึ่งจะมีขั้นตอนดังนี้
1. การเตรียมตัวอย่างน้ำในขั้นตอนแรกของการใช้เครื่องวัดคุณภาพน้ำจะเป็นการเก็บตัวอย่างน้ำในภาชนะที่แห้งและสะอาด ซึ่งต้องทำการกรองตัวอย่างน้ำเพื่อขจัดตะกอนในเบื้องต้นก่อน และทำการปรับอุณหภูมิของน้ำตัวอย่างให้ใกล้เคียงกับอุณหภูมิห้อง
2. การสอบเทียบเครื่องมือขั้นตอนถัดมาเมื่อเตรียมน้ำตัวอย่างเสร็จเรียบร้อยแล้ว จะเป็นขั้นตอนการสอบเทียบเครื่องวัดคุณภาพน้ำกับสารละลายมาตรฐาน เพื่อให้แน่ใจว่าเครื่องวัดอยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน
3. การวัดค่าในขั้นตอนนี้จะเป็นขั้นตอนการวัดค่า โดยจะนำเครื่องวัดคุณภาพน้ำจุ่มลงในน้ำตัวอย่าง หลังจากนั้นรอให้ค่าบนหน้าจอคงที่และทำการบันทึกค่า
4. การทำความสะอาดหลังจากที่มีการใช้งานเครื่องวัดคุณภาพน้ำเสร็จเรียบร้อยแล้ว จะต้องทำความสะอาดด้วยการนำน้ำกลั่นล้างที่หัววัดและทำการเช็ดตรงหัววัดให้แห้ง หลังจากนั้นให้จัดเก็บเครื่องวัดคุณภาพน้ำในที่แห้งและปลอดภัย เพื่อป้องกันการเสื่อมสภาพของเครื่องมือ[/li][/list]
ตัวอย่างการใช้เครื่องวัดคุณภาพน้ำ TDS
- เปิดเครื่องมือวัดค่า TDS
- จุ่มหัววัดลงในน้ำตัวอย่าง
- รอให้ค่าบนหน้าจอคงที่
- อ่านค่าและบันทึกผล
ประโยชน์ของเครื่องวัดคุณภาพน้ำเมื่อพูดถึงประโยชน์ของเครื่องวัดคุณภาพน้ำหลายคนอาจจะมองไปที่หน้าที่ในการตรวจวัดคุณภาพน้ำเพียงอย่างเดียว แต่แท้จริงแล้วเครื่องวัดคุณภาพน้ำยังสามารถใช้ประโยชน์ในด้านอื่น ๆ ได้อีกเช่น
- ควบคุมคุณภาพน้ำในกระบวนการผลิต
ช่วยควบคุมคุณภาพน้ำในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น อาหาร ยา และสารเคมี ที่ต้องตรวจสอบคุณภาพของน้ำว่าตรงตามมาตรฐานที่ได้กำหนดไว้หรือไม่
เครื่องวัดคุณภาพน้ำจะช่วยตรวจสอบสารปนเปื้นต่าง ๆ ภายในน้ำอย่าง สารเคมีหรือโลหะหนักที่ปะปนอยู่ในน้ำ
การใช้งานเครื่องวัดคุณภาพน้ำถือเป็นเครื่องมือสำคัญในห้องทดลองและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับน้ำอย่าง การศึกษาแหล่งธรรมชาติหรือผลกระทบจากมลพิษทางน้ำ เป็นต้น
แม้ว่าจะไม่ใช่ประโยชน์ทางตรง แต่การใช้งานเครื่องวัดคุณภาพน้ำในการตรวจสอบน้ำจากการบำบัดหรือของเสียจากอุตสาหกรรม ก่อนนำปล่อยสู่แหล่งน้ำทางธรรมชาติจะช่วยป้องกันการรบกวนสภาพล้อมตามธรรมชาติ และช่วยปกป้องให้สิ่งแวดล้อมมีความยั่งยืนมากยิ่งขึ้น
ปัจจัยในการเลือกซื้อเครื่องวัดคุณภาพน้ำหลังจากที่ได้ทราบวิธีการใช้งานและประโยชน์ของเครื่องวัดคุณภาพน้ำกันไปแล้ว หลายคนอาจเกิดสนใจที่จะลองซื้อเครื่องวัดคุณภาพน้ำมาใช้งานดู แต่ก็คงมีคำถามว่าแล้วเราควรพิจารณาในการเลือกซื้ออุปกรณ์วัดคุณภาพน้ำยังไงบ้าง โดยปัจจัยที่ควรพิจารณาในการเลือกซื้อเครื่องวัดคุณภาพน้ำจะมีดังนี้
- ช่วงการวัด : เครื่องวัดคุณภาพน้ำจะต้องมีช่วงการวัดที่เหมาะสมกับตัวอย่างที่เราต้องการตรวจสอบ
- ความแม่นยำ : การเลือกใช้เครื่องวัดคุณภาพน้ำที่มีความแม่นยำสูงจะช่วยให้เรามั่นใจในผลลัพธ์จากการทดสอบได้ว่ามีประสิทธิภาพน่าเชื่อถือ
- การสอบเทียบ : สำหรับการเลือกใช้เครื่องวัดคุณภาพน้ำที่ทำการสอบเทียบง่าย จะทำให้ผลลัพธ์มีความน่าเชื่อถือ
- ความทนทาน : การเลือกใช้เครื่องวัดคุณภาพน้ำที่มีความทนทานจะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในระยะยาวจากการซ่อมบำรุงเครื่องมือได้
ประเภทของเครื่องมือวัดคุณภาพน้ำจากที่ได้มีการพูดถึงไปในบทความข้างต้นว่าเครื่องมือวัดคุณภาพน้ำนั้นสามารถแบ่งออกได้หลายประเภทตามการใช้งานของเครื่องมือ โดยในบทความนี้จะแนะนำเครื่องมือวัดคุณภาพน้ำที่เป็นที่นิยมดังนี้
- เครื่องวัดคุณภาพน้ำ TDS : ใช้วัดปริมาณของแข็งที่เจือปนใน้ำ
- เครื่องมือวัดค่า BOD : ใช้วัดค่าความต้องการออกซิเจนทางชีวเคมี ซึ่งเป็นปริมาณออกซิเจนที่จุลินทรีย์ใช้ในการย่อยสลายสารอินทรีย์ในน้ำ
- เครื่องวัดค่า DO ในน้ำ : ใช้วัดค่าระดับออกซิเจนที่ละลายในน้ำ
- เครื่องตรวจค่า pH ในน้ำหรือเครื่องวัดความกระด่าง : ใช้วัดค่าความเป็นกรด-เบสของน้ำ
สรุปภาพรวมของเครื่องวัดคุณภาพน้ำการเลือกใช้เครื่องมือวัดคุณภาพน้ำนอกจากจะช่วยทำให้รู้คุณสมบัติทางกายภาพ ทางเคมี และทางชีวภาพของน้ำแล้ว ยังช่วยให้เราทราบความบริสุทธิ์และความปลอดภัยของน้ำก่อนนำมาใช้งานในด้านต่าง ๆ อีกด้วย ซึ่งการเลือกใช้เครื่องมือวัดคุณภาพน้ำจะถูกแบ่งออกได้หลายประเภทตามลักษณะการใช้งานที่เฉพาะด้าน ดังนั้นการเลือกใช้เครื่องตรวจวัดคุณภาพน้ำที่เหมาะสมและมีคุณภาพจะช่วยให้ผลลัพธ์จากการทดสอบมีความน่าเชื่อถือมากยิ่งขึ้น