เครื่องวัดไฟฟ้าเป็นคำที่ใช้เรียกเครื่องมือต่าง ๆ ที่ใช้วัดค่า และหน่วยวัดต่าง ๆ ทางไฟฟ้า ไม่ว่าจะเป็น กระแสไฟฟ้า แรงดันไฟฟ้า กำลังไฟฟ้า พลังงานไฟฟ้า ซึ่งมีไว้เพื่อตรวจสอบการทำงานของระบบไฟฟ้า เพื่อเสริมสร้างความปลอดภัยในการใช้ไฟฟ้า และเพื่อให้สามารถใช้ไฟได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ไร้ปัญหากวนใจ
ในวันนี้เราจะพาคุณมารู้จักกับหน่วยวัดทางไฟฟ้าแต่ละอย่างว่ามีอะไรบ้าง และแต่ละหน่วยวัดนั้นคืออะไร รวมถึงต้องใช้เครื่องวัดไฟฟ้าแบบใดในการวัด พร้อมทั้งแชร์หลักการเลือกซื้อเครื่องวัดไฟฟ้าเพื่อให้ได้เครื่องมือที่มีคุณภาพ ใช้งานได้ดี วัดค่าต่าง ๆ ได้อย่างแม่นยำ
หน่วยวัดทางไฟฟ้า หน่วยวัดทางไฟฟ้า เป็นหน่วยวัดมาตรฐานสากลที่ใช้เหมือนกันทั่วโลกเพื่อการแยกหน่วยของการระบบไฟฟ้า โดยจะมีอยู่ในหลายหน่วยด้วยกัน เช่น แรงดันไฟฟ้า กระแสไฟฟ้า กำลังไฟฟ้า พลังงานไฟฟ้า เป็นต้น
1.แรงเคลื่อนไฟฟ้า (Voltage) แรงเคลื่อนไฟฟ้า หรือ แรงดันไฟฟ้า (Voltage) เป็นแรงดันที่ทำให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่านความต้านทานของวงจรระหว่างจุดสองจุด ทำให้กระแสไฟฟ้าไหลในวงจร ใช้สัญลักษณ์ย่อเป็นตัว “V”
2.กระแสไฟฟ้า (Current) กระแสไฟฟ้า (Current) คือ หน่วยวัดการเคลื่อนที่แบบต่อเนื่องจากวัตถุที่มีประจุไฟฟ้าลบ ไปยังวัตถุที่มีประจุไฟฟ้าบวก มีหน่วยวัดเป็น แอมเปร์ (Ampere) ใช้สัญลักษณ์เป็น “A” โดยที่กระแสไฟฟ้าจะแบ่งเป็น 2 ชนิดคือ กระแสไฟฟ้าตรง และกระแสไฟฟ้าสลับ
3.ความต้านทาน (Resistance) ค่าความต้านทาน (Resistance) จะเป็นค่าของอุปกรณ์หรือวัตถุที่เป็นเส้นทางไหลผ่านของกระแสไฟฟ้า อุปกรณ์ที่มีค่าความต้านทานต่ำกระแสไฟฟ้าก็จะไหลผ่านได้มาก หน่วยวัดของค่าความต้านทานเป็น โอห์ม (Ohm)
4.กำลังไฟฟ้า (Electric Power) กำลังไฟฟ้า (Electric Power) เป็นค่าที่แสดงอัตราการใช้พลังงานในการทำงานของอุปกรณ์ต่างๆ โดยที่ทุกอุปกรณ์ไฟฟ้ามักจะมีระบุ มีหน่วยวัดเป็น วัตต์ ใช้สัญลักษณ์แทนด้วยตัว “W”
5.พลังงานไฟฟ้า (Electrical Energy) พลังงานไฟฟ้า (Electrical Energy) เป็นค่าที่แสดงถึงการใช้งานกำลังไฟฟ้าไปในระยะเวลาหนึ่ง โดยจะมีหน่วยเป็น วัตต์ชั่วโมง (KWh) หรือ ยูนิต ซึ่งค่ายูนิตนี้เองจะนำไปคำนวนเป็น ค่าไฟฟ้านั่นเอง
6.ความถี่ (Frequency) ความถี่ (Frequency) เป็นค่าที่ใช้ในการวัดความถี่หรือจำนวนรอบของกระแสไฟฟ้าต่อวินาที ซึ่งค่านี้จะใช้กับกระแสไฟฟ้ากระแสสลับ โดยจะมีหน่วยเป็น Hertz หรือสัญลักษณ์ “Hz”
ชนิดของเครื่องวัดไฟฟ้า 1. เครื่องวัดแรงดันไฟฟ้า (Voltmeter) เครื่องมือวัดความต่างศักย์ของไฟฟ้าระหว่าง 2 จุดในวงจรไฟฟ้า
2. เครื่องวัดกระแสไฟฟ้า (Amperemeter) ใช้วัดกระแสไฟฟ้า
3. เครื่องวัดกําลังไฟฟ้า (Wattmeter) เครื่องมือที่วัดค่าความต้องการกำลังไฟฟ้าได้โดยตรง ทำให้การหาปริมาณการใช้ไฟฟ้าสะดวกยิ่งขึ้น
4. เครื่องวัดตัวประกอบกําลังไฟฟ้า (Power Factor Meter) เครื่องวัดอัตราส่วนระหว่างกำลังไฟฟ้าจริง (วัตต์) กับ กำลังไฟฟ้าปรากฏ (วาร์) โดยมีหน่วยวัดเป็น เปอร์เซ็นต์ หรือ ร้อยละ
5. วัตต์ฮาวร์มิเตอร์ (Watt-hour Meter) เครื่องวัดไฟฟ้า สร้างขึ้นเพื่อวัดค่าพลังงานไฟฟ้าต่อเวลาที่ใช้ในบ้านเรือน หรือในโรงงานอุตสาหกรรม
ปกติจะตั้งอยู่บริเวณพื้นที่ของการไฟฟ้า ภายนอกบ้าน หรือนอกอาคาร
6. โอห์มมิเตอร์ (Ohmmeter) วัดค่าความต้านทาน โดยการดัดแปลงจากแอมมิเตอร์ให้สามารถวัดค่าและแสดงค่าออกมาเป็นค่าความตานทานได้โดยตรง
7. มัลติมิเตอร์ (multimeter) มัลติมิเตอร์ (multimeter) เป็นเครื่องมือวัดปริมาณทางไฟฟ้าหลายประเภทรวมอยู่ในเครื่องเดียวกัน
หลักการเลือกใช้เครื่องวัดไฟฟ้า 1) ย่านการวัดที่ต้องการ (Range)
2) ระดับความแม่นยํา (Accuracy) ควรมีระดับความแม่นยําที่ ±0.5% ถึง ±2.0%
3) ลักษณะการใช้งาน เช่น สัมผัสหรือไม่ต้องสัมผัสกับสิ่งที่ต้องการวัด พกพาได้หรือติดตั้งอยู่กับที่ จะต้องปรับแต่งอุปกรณ์ที่มีอยู่เพื่อการติดตั้งเครื่องมือวัดอีกหรือไม่ต้อง
4) ระยะเวลาตอบสนอง หรือก็คือระยะเวลาที่ใช้เครื่องวัดไฟฟ้านี้วัดได้ว่ารวดเร็วหรือไม่
5) มาตรฐานความปลอดภัย ของเครื่องมือวัดไฟฟ้า