เครื่องวัดความชื้นคืออะไร มีหลักการทำงานและการใช้งานอย่างไร

[พรสัก ส่องแสง]

ในปัจจุบันเครื่องวัดความชื้นนั้นสำคัญต่อการทำธุรกิจที่เกี่ยวกับอุตสาหกรรม, ห้องปฏิบัติการ, ห้องเก็บข้อมูล, ห้องควบคุมสภาพแวดล้อม และห้องเก็บสินค้าและวัสดุ หรือที่อยู่อาศัย สิ่งที่สำคัญต่อเรื่องพวกนี้คือความชื้นหากมีความชื้นสูงเกินไปก็จะทำให้สินค้าและบริการเกิดความเสียหายได้ รวมถึงอาจทำให้แบคทีเรียและไวรัสเจริญเติบโตจนส่งผลต่อสุขภาพได้

จากปัญหาที่กล่าวมา หากสามารถที่จะรู้ปริมาณความชื้นว่ามีเท่าใดก็จะสามารถหาวิธีป้องกันและแก้ปัญหาได้ จึงมีการคิดค้นเครื่องวัดความชื้นขึ้นมา เพื่อหาค่าความชื้นนั่นเอง ในบทความนี้จะให้ความรู้เกี่ยวกับเครื่องวัดความชื้นว่ามีความสำคัญอย่างไร มีความสำคัญอย่างไร มีประเภทอะไรบ้าง เป็นต้น
Moisture Meter หรือเครื่องวัดความชื้นคืออะไร?
Moisture meter หรือเครื่องวัดความชื้นคืออุปกรณ์ที่ใช้วัดระดับความชื้นในสิ่งของต่าง ๆ อาทิเช่น ไม้, ปูน, กระดาษ, หิน, หรือวัสดุอื่น ๆ ที่มีความสำคัญสำหรับควบคุมความชื้น เช่น ในงานก่อสร้าง, การผลิต หรือการบำรุงรักษา

การวัดความชื้นเป็นสิ่งสำคัญเพราะมีผลต่อคุณภาพของวัสดุ และอาจมีผลกระทบต่อโครงสร้างหรือผลิตภัณฑ์ที่ผลิตขึ้น เช่น ความชื้นสูงมักทำให้ไม้ขยายหรือหดได้, สามารถทำให้เกิดการกัดเซาะ หรือการเกิดเชื้อรา เป็นต้น

Moisture meter ทำงานโดยการใช้เซนเซอร์ที่ตรวจจับปริมาณน้ำในวัสดุ และแสดงผลลัพธ์ในรูปแบบของค่าเปอร์เซ็นต์ความชื้น. การใช้ moisture meter ช่วยให้ผู้ใช้สามารถปรับการบำรุงรักษาหรือการใช้งานวัสดุในทางที่เหมาะสมต่อความชื้นที่มีอยู่ในสภาพแวดล้อม
เครื่องวัดความชื้นมีความสำคัญอย่างไร?
เครื่องวัดความชื้นมีความสำคัญมากในหลายอุตสาหกรรม เช่น

• อุตสาหกรรมก่อสร้าง โดยใช้เครื่องวัดความชื้นเพื่อตรวจสอบความชื้นของวัสดุก่อสร้าง เช่น คอนกรีต ไม้ อิฐ และวัสดุฉนวน ความชื้นในวัสดุก่อสร้างสามารถส่งผลต่อความแข็งแรง ความทนทาน และอายุการใช้งานของวัสดุ
• อุตสาหกรรมไม้ โดยใช้เครื่องวัดความชื้นเพื่อตรวจสอบความชื้นของไม้เพื่อกำหนดคุณภาพของไม้ ไม้ที่มีความชื้นสูงจะเปราะและแตกหักได้ง่าย ไม้ที่มีความชื้นต่ำจะแห้งและเปราะบาง
• อุตสาหกรรมอาหาร โดยใช้เครื่องวัดความชื้นเพื่อตรวจสอบความชื้นของอาหารเพื่อควบคุมคุณภาพของอาหาร อาหารที่มีความชื้นสูงจะเน่าเสียได้ง่าย อาหารที่มีความชื้นต่ำจะแข็งและแห้ง
• อุตสาหกรรมยา โดยใช้เครื่องวัดความชื้นเพื่อตรวจสอบความชื้นของยาเพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย ยาที่มีความชื้นสูงอาจเสื่อมสภาพหรือปนเปื้อนเชื้อโรคได้
• อุตสาหกรรมเกษตร โดยใช้เครื่องวัดความชื้นเพื่อตรวจสอบความชื้นของดิน หากความชื้นของดินต่ำเกินไปอาจทำให้พืชเหี่ยวเฉาและตายได้ ความชื้นของดินสูงเกินไปอาจทำให้รากพืชเน่าและตายได้

ประเภทของเครื่องวัดความชื้น



ประเภทของเครื่องวัดความชื้นสามารถแบ่งตามการใช้งานในด้านต่าง ๆ ได้ดังนี้

เครื่องมือวัดความชื้นไม้

การวัดความชื้นในไม้เป็นสิ่งสำคัญในหลายสถานการณ์ เช่น ในงานทำไม้ช่าง, การปรับปรุงบ้าน หรือการผลิตผลิตภัณฑ์ไม้ มี 2 ประเภทย่อย ๆ ได้แก่

• Pin-type Moisture Meter for Wood (เครื่องวัดความชื้นประเภทมีขาสำหรับไม้) เป็นเครื่องวัดความชื้นที่มีขาหรือเสาที่แทรกเข้าไปในไม้ ซึ่งสามารถแทรกลงในไม้เพื่อวัดความชื้นในลำดับต่าง ๆ บางรุ่นยังมีความสามารถสำหรับวัดความหนาแน่นของไม้อีกด้วย
• Pinless Moisture Meter for Wood (เครื่องวัดความชื้นประเภทไร้ขาสำหรับไม้) เป็นประเภทไม่ต้องใช้ขาหรือเสาที่ต้องแทรกเข้าไปในไม้ มักใช้การส่งสัญญาณไร้สายหรือคลื่นไมโครเวฟเพื่อวัดความชื้นในพื้นผิวของไม้ เหมาะสำหรับการวัดความชื้นในพื้นผิวไม้โดยไม่ทำลาย

เครื่องตรวจความชื้นสำหรับอาหาร
เครื่องมือวัดความชื้นอาหารเป็นอุปกรณ์ที่ใช้เพื่อวัดระดับความชื้นในอาหาร เพื่อประโยชน์สำหรับควบคุมคุณภาพ, ความปลอดภัย และความอร่อยของอาหาร
 
เครื่องมือวัดค่าความชื้นในอากาศ
เครื่องมือวัดค่าความชื้นในอากาศหรือ Hygrometer (ไฮกรอมิเตอร์) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้วัดและบอกปริมาณความชื้นในอากาศ เพื่อควบคุมสภาพแวดล้อม, การเจริญเติบโตของจุลินทรีย์, เพิ่มประสิทธิภาพของเครื่องทำความร้อนหรือเครื่องปรับอากาศ และความปลอดภัยของวัสดุก่อสร้าง

เครื่องมือวัดความชื้นสำหรับดิน
เครื่องมือวัดความชื้นสำหรับดินเป็นอุปกรณ์ที่ใช้วัดระดับความชื้นในดิน เพื่อให้ข้อมูลเกี่ยวกับสภาพการเจริญเติบโตของพืช, การบำรุงรักษาดิน หรือการวิเคราะห์ดินสำหรับเตรียมการปลูกพืชหรือในงานที่เกี่ยวข้องกับดิน

เครื่องวัดความชื้นผนังคอนกรีต
เครื่องมือวัดความชื้นผนังคอนกรีต (Concrete Moisture Meter) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้สำหรับวัดระดับความชื้นในผนังหรือพื้นที่ที่ติดตั้งวัสดุคอนกรีต การวัดความชื้นในคอนกรีตเป็นสิ่งสำคัญเพื่อป้องกันปัญหาที่เกิดจากความชื้น เช่น การสะสมของแร่เกลือที่สามารถทำให้เกิดความเสียหายต่อวัสดุหรือโครงสร้าง
เลือกซื้อเครื่องวัดความชื้นยังไง?
การเลือกซื้อเครื่องวัดความชื้นคือกระบวนการที่ค่อนข้างสำคัญเนื่องจากต้องการเครื่องมือที่มีความแม่นยำสำหรับวัดและเข้าใจความต้องการสำหรับใช้งาน ควรพิจารณาเรื่อง

• ประเภทของวัสดุที่ต้องการวัด เพราะเครื่องวัดความชื้นมีหลายประเภท ขึ้นอยู่กับหลักการสำหรับวัดความชื้นของวัสดุ การเลือกประเภทของเครื่องวัดความชื้นที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับประเภทของวัสดุที่ต้องการวัด
• ระดับความแม่นยำที่ต้องการ เพราะเครื่องวัดความชื้นมีความแม่นยำแตกต่างกันไป การเลือกระดับความแม่นยำที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับความสำคัญของการวัด
• งบประมาณ เพราะเครื่องวัดความชื้นมีราคาแตกต่างกันไป การเลือกเครื่องวัดความชื้นที่มีราคาที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับงบประมาณที่มีอยู่
• คุณสมบัติอื่น ๆ เช่น ความสามารถสำหรับวัดอุณหภูมิ ความสามารถสำหรับบันทึกข้อมูล และความสามารถสำหรับเชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์ การเลือกคุณสมบัติอื่น ๆ ที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับความต้องการใช้งาน

เปรียบเทียบความชื้นประเภทต่าง ๆ
ความชื้นมีหลายประเภทและมีการวัดและแสดงผลต่างกันตามลักษณะของสิ่งวัด หรือเซนเซอร์ที่ใช้ ซึ่งจะใช้เครื่องวัดความชื้นแตกต่างกัน เช่น

• ความชื้นสัมพัทธ์ (Relative Humidity - RH): คือ ปริมาณความชื้นที่ปรากฏในอากาศเปรียบเทียบกับปริมาณความชื้นสูงสุดที่สามารถรับได้ในอุณหภูมิที่กำหนด มักแสดงเป็นเปอร์เซ็นต์
• ความชื้นในดิน (Soil Moisture): วัดปริมาณน้ำที่อยู่ในดิน, สำคัญในการเกษตรและการบำรุงรักษาพืช
• ความชื้นในอากาศ (Air Moisture): ปริมาณน้ำที่อยู่ในอากาศ มักวัดด้วยเครื่องวัดความชื้นอากาศหรือไฮกรอมิเตอร์
• ความชื้นในวัสดุ (Material Moisture): วัดปริมาณน้ำในวัสดุเช่น ไม้, ฟิล์มพลาสติก หรือวัสดุก่อสร้าง
• ความชื้นในอาหาร (Food Moisture): วัดความชื้นในอาหาร เพื่อควบคุมคุณภาพ และความปลอดภัย ๆ
• ความชื้นในโครงสร้าง (Structural Moisture): วัดความชื้นในโครงสร้าง เช่น คอนกรีต, ไม้ หรือสิ่งก่อสร้างอื่น ๆ
• ความชื้นในอากาศแบบละอองน้ำ (Vapor Moisture): คือน้ำแบบละอองน้ำในอากาศ

สรุปเรื่องเครื่องวัดความชื้น
เครื่องวัดความชื้นเป็นเครื่องมือที่ใช้สำหรับวัดความชื้นของวัสดุต่างๆ เช่น ไม้ คอนกรีต อาหาร และยา เครื่องวัดความชื้นมีหลายประเภท ขึ้นอยู่กับหลักการสำหรับวัดความชื้นของวัสดุ การเลือกเครื่องวัดความชื้นที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ เช่น ประเภทของวัสดุที่ต้องการวัด ระดับความแม่นยำที่ต้องการ และงบประมาณที่มีอยู่