ทำไมต้องตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (STD) สำคัญอย่างไร

[พรสัก ส่องแสง]

ในยุคสมัยที่ความรักไร้พรมแดน การมีเพศสัมพันธ์ถือว่า เป็นเรื่องปกติ แต่รู้หรือไม่ว่า เพศสัมพันธ์นั้น แฝงไว้ด้วยภัยเงียบที่หลายคนมองข้าม นั่นคือ "โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์" หรือโรค STD ซึ่งบางรายอาจจะไม่แสดงอาการ ทำให้สามารถแพร่กระจายเชื้อโรคได้เป็นวงกว้างได้ ดังนั้น การตรวจโรคติดต่อทางเพศจึงเป็นสิ่งสำคัญ ที่ช่วยตรวจ STD เพื่อค้นหาเชื้อโรค ป้องกันการแพร่เชื้อไปสู่ผู้อื่น ทำให้ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที ลดการเกิดภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ

ความสำคัญของการตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (STD)
การตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ หรือเรียกว่า โรค STD ย่อมาจาก Sexual Transmitted Disease เป็นการตรวจหาเชื้อโรคที่ติดต่อผ่านการมีเพศสัมพันธ์ แม้ว่า บางรายอาจจะไม่มีอาการใด ๆ ก็ตาม ให้เข้ารับการรักษา ป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนและแพร่กระจายเชื้อสู่ผู้อื่น เป็นการตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น หาเชื้อ HIV, ซิฟิลิส, ไวรัสตับอักเสบบี, ไวรัสตับอักเสบซี, เชื้อหนองในแท้ หนองในเทียม, เชื้อเริม, หูดหงอนไก่ เป็นต้น

แล้วทำไมจึงต้องตรวจโรคทางเพศสัมพันธ์? ด้วยการตรวจ STD มีความสำคัญเป็นอย่างมาก ด้วยเหตุผลหลัก ดังต่อไปนี้
- เพื่อค้นหาเชื้อโรค แม้จะไม่มีอาการก็ตามอย่างโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์บางชนิด เช่น ซิฟิลิส ไวรัสตับอักเสบบี หากไม่ตรวจหาเชื้อ ก็จะไม่รู้ว่า ตนเองติดเชื้อ ซึ่งอาจจะแพร่กระจายสู่ผู้อื่นได้ นอกจากนี้ หากตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์หาเชื้อได้เร็ว จะช่วยให้รักษาได้อย่างทันท่วงที ป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนร้ายแรง
- การรักษาโรค STD ในระยะเริ่มต้น จะช่วยให้หายขาดได้ แต่ถ้าหากปล่อยไว้นาน จะส่งผลให้โรคอาจลุกลาม เกิดภาวะแทรกซ้อน ทำให้รักษายาก
- ป้องกันการแพร่กระจายเชื้อจากบุคคลที่ติดเชื้อโรค STD โดยไม่รู้ตัว ทำให้อาจแพร่เชื้อสู่ผู้อื่นโดยไม่ได้ตั้งใจ ดังนั้น การตรวจและรักษา STD จึงเป็นการช่วยลดการแพร่กระจายเชื้อ และป้องกันโรคในวงกว้าง
- เพื่อช่วยในการวางแผนจะมีบุตร เพราะโรค STD บางชนิด ส่งผลต่อระบบสืบพันธุ์ อาจจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการแท้งบุตร และทำให้ทารกในครรภ์อาจติดเชื้อจากแม่ ดังนั้น การตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์จะช่วยให้วางแผนการมีบุตรได้อย่างปลอดภัยและลดความเสี่ยงต่อทารกในครรภ์

ซึ่งโรค STD จะมีอาการ เช่น ตกขาวผิดปกติ (มีกลิ่น, สี, ปริมาณมาก), คันหรือระคายเคืองบริเวณอวัยวะเพศ, มีตุ่ม ผื่น หรือแผล บริเวณอวัยวะเพศ, ปัสสาวะแสบขัด, เจ็บหรือปวดท้องน้อย, มีเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด, มีหนองไหลจากอวัยวะเพศ, มีไข้ หรืออ่อนเพลีย หากมีอาการใดเหล่านี้ ก็ควรรีบไปพบแพทย์ เพื่อตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

โรคอะไรบ้างที่ต้องได้รับการตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์?

สำหรับโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ มีอะไรบ้าง ควรจะตรวจโรคติดต่ออะไร ทั้งนี้ สามารถค้นหาสถานที่ตรวจ STD ใกล้ฉัน เพื่อเข้ารับการตรวจโรค STD ดังต่อไปนี้
1. โรคที่แสดงอาการ ได้แก่
     - หนองใน (Gonorrhea)
     - หนองในเทียม (Chlamydia)
     - เริมที่อวัยวะเพศ (Genital herpes)
     - หูดหงอนไก่ (Genital warts)
     - ซิฟิลิส (Syphilis)
     - เชื้อเอชไอวี (HIV)
2. โรคที่ไม่แสดงอาการ ได้แก่
     - ไวรัสตับอักเสบบี (Hepatitis B)
     - ไวรัสตับอักเสบซี (HCV)
     - มะเร็งปากมดลูก (HPV)
3. โรคอื่น ๆ ได้แก่
     - แผลริมอวัยวะเพศ (Haemophilus dycreyi)
     - พยาธิในช่องคลอด (Trichomoniasis)
     - โลน (Pubic lice)

หากต้องการตรวจ สามารถค้นหาด้วยคำว่า “ตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ใกล้ฉัน” เพื่อหาสถานพยาบาลในการตรวจ STD ไม่ว่าจะเป็นโรงพยาบาลรัฐบาล, โรงพยาบาลเอกชน, คลินิกโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ หรือสถานบริการสาธารณสุข ซึ่งบางแห่งอาจจะมีบริการให้ตรวจโรคติดต่อเพศสัมพันธ์ ฟรีด้วย

ใครบ้างที่ควรตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์?
ในการตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ บุคคลที่ควรตรวจโรคทางเพศสัมพันธ์ ได้แก่
1. บุคคลที่มีพฤติกรรมทางเพศดังต่อไปนี้
     - มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใช้ถุงยางอนามัย
     - มีคู่นอนหลายคน หรือคู่นอนที่มีความเสี่ยง
     - ผู้ถูกล่วงละเมิดทางเพศ
     - เคยติดโรค STD มาก่อน
     - สงสัยว่าตนเองอาจติด STD
2. บุคคลที่มีอาการ เช่น อาการปัสสาวะแสบขัด, ตกขาว, มีหนองไหลจากอวัยวะเพศ, ตุ่มน้ำใส คัน เจ็บแสบที่อวัยวะเพศ, ติ่งเนื้อคล้ายหงอนไก่บริเวณอวัยวะเพศ, แผลเรื้อรัง, ผื่น, คัน, ต่อมน้ำเหลืองโต, อาการคล้ายไข้หวัด หรืออ่อนเพลีย
3. บุคคลที่มีแผนจะตั้งครรภ์ เพื่อช่วยให้วางแผนการมีบุตรได้อย่างปลอดภัยและลดความเสี่ยงต่อทารกในครรภ์ที่ได้รับโรค STD
4. บุคคลอื่น ๆ ที่แพทย์อาจแนะนำให้ตรวจ STD ตามความเสี่ยง, ประวัติการรักษา หรือโรคประจำตัว

พฤติกรรมที่เสี่ยงต่อการทำให้ติดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

หากไม่แน่ใจว่า ตนเองมีความจำเป็นต้องตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์หรือไม่ อาจจะพิจารณาจากพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อการติดโรค STD ดังนี้
- การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใช้ถุงยางอนามัยหรือถุงยางอนามัยฉีกขาดขณะมีเพศสัมพันธ์
- การมีคู่นอนหลายคนหรือเปลี่ยนคู่นอนบ่อย เพิ่มโอกาสสัมผัสกับเชื้อโรคและเสี่ยงต่อการติดโรค STD เนื่องจากคู่นอนอาจจะมีประวัติติดเชื้อมาก่อน แต่ไม่ได้รับการป้องกันอย่างถูกต้อง
- การมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ปลอดภัย, ใช้ความรุนแรง หรือมีเพศสัมพันธ์กับผู้อื่นที่มีแผลหรือรอยโรค STD บริเวณอวัยวะเพศ
- การใช้สารเสพติดที่มีการใช้เข็มร่วมกัน ไม่ว่าจะเป็นการฉีดยา, สัก หรือเจาะ
- การสัมผัสสารคัดหลั่งจากอวัยวะเพศโดยตรง หรือผ่านวัตถุที่ปนเปื้อน
- การไม่ตรวจกามโรค เพื่อค้นหาเชื้อโรคเลย


ป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้อย่างไรบ้าง?
แม้ว่า การตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์จะเป็นการตรวจสุขภาพที่ปลายเหตุแล้วก็ตาม แต่ทั้งนี้ ทุกคนสามารถป้องกันโรค STD ได้ ด้วยวิธีการดังต่อไปนี้
- ควรใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ ไม่ว่าจะเป็นทางช่องคลอด, ทวารหนัก หรือช่องปาก แล้วควรเลือกถุงยางอนามัยที่มีขนาดพอดี ใช้ถุงยางอนามัยอย่างถูกต้อง
- การมีคู่นอนคนเดียว จะทำให้ทราบสถานะสุขภาพ ช่วยลดความเสี่ยงในการติดโรค STD
- หมั่นตรวจสุขภาพทางเพศสัมพันธ์ ด้วยการตรวจ STD หรือตรวจเลือดเป็นประจำ เพื่อให้ทราบสถานะสุขภาพ ค้นหาเชื้อโรค และเข้ารับการรักษาได้อย่างทันท่วงที
- ฉีดวัคซีนป้องกันไวรัสเอชพีวีและไวรัสตับอักเสบบี
- หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ปลอดภัย และมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก รวมถึงงดมีเพศสัมพันธ์ในขณะที่มีประจำเดือน เพราะเป็นการเพิ่มโอกาสเสี่ยงในการติดโรค STD มากยิ่งขึ้น
- ไม่ใช้เข็มร่วมกันในทุกกรณี

สรุปเกี่ยวกับการตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
การตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เป็นการตรวจหาเชื้อโรคที่ติดต่อผ่านการมีเพศสัมพันธ์ โดยโรค STD มีทั้งแบบแสดงอาการและไม่แสดงอาการ เช่น หนองใน, เริม, ซิฟิลิส, ไวรัสตับอักเสบบี หรือมะเร็งปากมดลูก โดยเฉพาะผู้ที่มีพฤติกรรมสุ่มเสี่ยงอย่างการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใช้ถุงยางอนามัย, เปลี่ยนคู่นอนบ่อย หรือผู้ที่ต้องการจะมีบุตรก็ควรตรวจ โดยสามารถเลือกตรวจ STD ที่โรงพยาบาลรัฐหรือเอกชนก็ได้ บางสถานพยาบาลให้บริการฟรีอีกด้วย ดังนั้น การตรวจ STD เป็นสิ่งที่สำคัญ ไม่ควรรู้สึกอายหรือกังวล การตรวจและรักษาอย่างทันท่วงที จะช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อน และช่วยให้มีสุขภาพทางเพศที่ดี


References

Mayo Clinic. (2023, April 14). STD testing: What's right for you?. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sexually-transmitted-diseases-stds/in-depth/std-testing/art-20046019
Thomas Kampfrath. (2022, October 04). STD Testing. https://www.testing.com/std-testing/
Cleveland Clinic. (2023, January 12). STI Testing (STD Testing). https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/std-testing
Lonna P. Gordon. (2024, January). Getting Tested for STDs. https://kidshealth.org/en/teens/std-testing.html