จากกรณีดราม่าเชฟ...ที่ผ่านมา แฟรนไชส์ซอร์มองว่านี่คือการก๊อบปี้ชัดๆ เมื่อแฟรนไชส์ซี 2 คน ได้รับ Know How หรือสูตร แต่วันหนึ่งเลิกต่อสัญญาแฟรนไชส์

 

คุณ A: ปรับปรุงสูตร คุณ B: ขายของตามปกติ

 

"ทั้งคุณ A และ คุณ B ไม่มีความผิด หากแฟรนไชส์ซอร์ไม่ได้ระบุ เงื่อนไขไว้ในสัญญาแฟรนไชส์"

 

เรื่องนี้ "กฎหมาย" มีคำตอบ โดย คุณทักษอร สมบูรณ์ทรัพย์ ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านกฎหมายกรมทรัพย์สินทางปัญญา

ธุรกิจ "แฟรนไชส์" อยู่ภายใต้ ความรับผิดชอบของ กรมพัฒนาธุรกิจการค้า และ กรมทรัพย์สินทางปัญญา

แฟรนไชส์เป็นการที่บุคคลหนึ่งอนุญาตให้อีกบุคคลหนึ่งนำธุรกิจของตนไปประกอบการได้ เหมือนกัน

 

"ก่อนนำธุรกิจตัวเองไปทำแฟรนไชส์ให้ผู้อื่นเจ้าของ (เฟรนไชส์ซอร์) ควรจัดการ "การคุ้มครองสิทธิ" ของตัวเองให้เสร็จ ก่อนจะถ่ายทอดให้ ผู้รับสัญญา (แฟรนไซส์ซี) หากไม่ดำเนินการ "คุ้มครอง" ตนเองตั้งแต่ต้น หากมีคนนำไปใช้หรืออ้างสิทธิ อาจจะไม่สามารถแสดงความเป็นเจ้าของได้"

 

ทำแฟรนไชส์ ต้องให้ "สูตร" ไหม
 

การถ่ายทอดความรู้โดยเฉพาะธุรกิจอาหารมีหลายกรณี เช่น

ตัวอย่าง แฟรนไชส์ที่ให้สูตร หรือ Know-how เช่น เชฟต่างประเทศ ที่ไม่สามารถผลิตของให้แฟรนไชส์ซีได้อาจจะสอน Know-how ให้แทน แต่อาจมีเงื่อนไขมากขึ้นเช่น หากเลิกทำแฟรนไชส์ ต้องไม่ทำธุรกิจแบบเดียวกันในระยะเวลาที่กำหนด อย่างไรก็ตามทุกอย่างขึ้นอยู่กับสัญญาและข้อตกลงของทั้งสองฝ่าย

 

สัญญาต้องระบุอย่าง "ชัดเจน-ครอบคลุม-รัดกุม" ว่าคนที่ซื้อแฟรนไชส์มีสิทธิ์ใช้ได้แค่ไหนรวมถึงเงื่อนไขอื่นๆ เช่น หากหมดสัญญาห้ามใช้ชื่อธุรกิจแอบอ้าง, ห้ามใช้สูตร/Know-how

 

กรณีที่แฟรนไชส์ซีได้รับ Know-how หรือสูตรวันหนึ่งเลิกต่อสัญญา แล้วนำสูตรไปปรับปรุงขายต่อ แต่แฟรนไซส์ซอร์ไม่ได้ระบุไว้ในสัญญาตั้งแต่แรกว่าห้ามใช้/ปรับปรุงจะถือว่าแฟรนไซส์ซีไม่มีความผิด

 

Know-how หรือข้อมูลที่มีคุณค่าต่อกิจการ ต้องมีมาตรการเก็บรักษาความลับที่ดีด้วย และระบุให้ชัดว่าสิ่งใดเป็น ความลับ เช่น ทำเป็นเอกสารและประทับตราว่า ความลับห้ามเปิดเผย

 

 

สูตรอาหาร สามารถจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญาได้สามารถคุ้มครองได้หลายส่วน แต่ต้องดูเป็นรายกรณี

 

สิ่งที่จะคุ้มครอง สูตรอาหาร ได้ คือ "สิทธิบัตร" และ "ความลับทางการค้า"