หากย้อนกลับไปเมื่อ 10-15 ปีก่อน เชื่อว่าหลายคนที่ชื่นชอบเทคโนโลยีทางด้านไอที ไม่ว่าจะเป็นคอมพิวเตอร์ โทรศัพท์มือถือ กล้องถ่ายรูป หรือเกมมิ่ง ต่างต้องเคยไปเดินห้างไอทีชื่อดังของไทยอย่าง
 

พันธุ์ทิพย์พลาซ่า, มาบุญครอง, ฟอร์จูน, ไอทีสแควร์ หลักสี่, เซียร์รังสิต, ไอทีมอลล์ ตามห้างสรรพสินค้าต่างๆ ไม่ว่าจะไปซื้อคอม ซ่อมคอม ซื้อแรม ฮาร์ดดิสก์ ซีดี หรือแค่ไปเดินดูของเล่นๆ ตากแอร์เย็นๆ หลายคนก็มักจะไปเดินเป็นประจำแต่วันนี้ ภาพของห้างไอทีที่เคยคึกคัก กลับดูเงียบเหงาลงอย่างเห็นได้ชัด คนเดินน้อยลง ร้านค้าปิดตัวไปไม่น้อย บางห้างแทบไม่มีผู้คนเลยด้วยซ้ำ
 

คำถามคือ ห้างไอทีในไทย กำลังจะตายจริงหรือไม่?
 

นี่เป็นประเด็นที่ถูกพูดถึงอย่างมากในช่วง 5–10 ปีที่ผ่านมา และคำตอบก็ไม่ได้มีแค่ “จริง” หรือ “ไม่จริง” แบบตายตัว ความเป็นจริงคือ ห้างไอทียังไม่ตาย แต่ก็ไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป หลายห้างกำลังอยู่ในช่วง "ดิ้นรน ปรับตัว หรือรีแบรนด์" เพื่อความอยู่รอด
 

จากเดิมที่เคยเป็นศูนย์รวมเทคโนโลยีล้ำสมัย กลับกลายเป็นพื้นที่ที่ผู้คนเดินน้อยลง ร้านค้าลดจำนวนลง และบรรยากาศไม่คึกคักเหมือนในอดีต ดังนั้น คำตอบที่ใกล้เคียงที่สุดอาจจะไม่ใช่ "ตาย" แต่คือ "กำลังเปลี่ยนแปลง" อย่างชัดเจน
 

ใครที่เติบโตมากับยุค Windows XP, MSN, หรือ Ragnarok ออนไลน์ ฯลฯ เชื่อว่าน่าจะมีภาพความทรงจำของห้างไอทีเหล่านี้ 
 

1. Pantip Plaza ประตูน้ำ (พันธุ์ทิพย์พลาซ่า)
 

ภาพจาก https://citly.me/SFPGT

หากพูดถึงแหล่งรวมสินค้าไอทีในอดีตที่โด่งดังที่สุดในประเทศไทย ชื่อของ Pantip Plaza ประตูน้ำ หรือที่รู้จักกันในชื่อ พันธุ์ทิพย์พลาซ่า จะต้องติดอยู่ในลิสต์อย่างแน่นอน
 

ในยุครุ่งเรือง พันธุ์ทิพย์พลาซ่าเคยเป็นแหล่งรวมร้านค้าด้านเทคโนโลยีที่ใหญ่ที่สุดของประเทศ ไม่ว่าจะเป็นร้านประกอบคอมพิวเตอร์ ร้านซ่อมคอมพิวเตอร์ ร้านขายอะไหล่ และอุปกรณ์ไอทีนานาชนิด จนได้รับฉายาว่า "สวรรค์ของคนไอที"
 

อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันภาพของศูนย์การค้าแห่งนี้ได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก หลังจากที่มีการเปลี่ยนผู้บริหารโครงการใหม่ โดยกลุ่มทุนในเครือของ "เจ้าสัวเจริญ สิริวัฒนภักดี" ได้เข้ามาบริหาร และทำการรีโนเวตครั้งใหญ่
 

ภายใต้การบริหารใหม่ทำให้พันธุ์ทิพย์พลาซ่าถูกปรับโฉมและเปลี่ยนแนวทางการดำเนินธุรกิจ จากห้างไอทีมาเป็นศูนย์ค้าส่ง AEC Trade Center และต่อมาได้เปิดโซนใหม่ในชื่อ AEC Food Wholesale โดยมุ่งเน้นเป็นศูนย์กลางการค้าส่งอาหารทั้งในและต่างประเทศ

ผลจากการเปลี่ยนแปลงนี้ ทำให้ร้านค้าไอทีที่เคยมีอยู่อย่างคับคั่งลดลงอย่างมาก บางชั้นแทบไม่เหลือร้านไอทีหลงเหลืออยู่เลย จนหลายคนบอกว่า "พันธุ์ทิพย์ได้ตายไปแล้ว" ในฐานะห้างไอทีที่เคยรุ่งเรืองที่สุดในประเทศไทย 

2. Fortune Town (ฟอร์จูนทาวน์)
 

ภาพจาก https://citly.me/rCv68

ปัจจุบันยังคงเป็นหนึ่งในศูนย์การค้าไอทีที่คึกคักและได้รับความนิยมมากที่สุดในกรุงเทพฯ แม้อยู่ในยุคที่ตลาดไอทีเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก แต่ฟอร์จูนทาวน์ยังคงรักษาจุดแข็งของตนไว้ได้อย่างมั่นคง
 

ที่นี่เป็นศูนย์รวมร้านไอทีชั้นนำของประเทศไทย อาทิ JIB, IT City, Advice และยังมีร้านจำหน่าย อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ มือถือ กล้อง อุปกรณ์เสริม รวมถึงสินค้าไอทีมือสอง ให้เลือกอย่างหลากหลาย ครอบคลุมทั้งกลุ่มผู้ใช้ทั่วไปและสายเทคนิคเฉพาะทาง
 

นอกจากสินค้าไอทีแบบดั้งเดิม ทางห้างยังมีการปรับตัวสู่แนวคิด “IT Lifestyle Mall” เพื่อตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์ของคนยุคใหม่ โดยเพิ่มโซนร้านอาหาร, ร้านกาแฟ, ร้าน gadget สำหรับสายครีเอเตอร์, ร้านอุปกรณ์สตูดิโอ, และคอมพิวเตอร์ประกอบระดับมืออาชีพ เข้ามาเสริม เพื่อรองรับทั้งกลุ่มนักเรียน นักศึกษา ฟรีแลนซ์ และคนทำงานในสายดิจิทัลคอนเทนต์
 

3. มาบุญครอง (MBK Center)
 

หลายคนอาจคุ้นภาพ “มาบุญครอง” ในวันนี้ว่าเป็นแหล่งรวมเสื้อผ้า กระเป๋า รองเท้า และของฝากสำหรับนักท่องเที่ยว แต่หากย้อนกลับไปเมื่อ 10-15 ปีก่อน มาบุญครองเคยเป็นหนึ่งใน “แลนด์มาร์ก” ด้านเทคโนโลยีของกรุงเทพฯ อย่างแท้จริง
 

โดยเฉพาะ ชั้น 4 ของห้าง ที่เคยเป็นศูนย์รวมของร้านขายโทรศัพท์มือถือทุกยี่ห้อ อุปกรณ์เสริมมือถือ อะไหล่ซ่อมมือถือ ร้านขายคอมพิวเตอร์ โน้ตบุ๊ก อุปกรณ์ไอทีหลากหลายชนิด เช่น แรม ฮาร์ดดิสก์ เมาส์ คีย์บอร์ด ร้านซ่อมคอม ซ่อมโน้ตบุ๊ก แผ่นซีดี แผ่นดีวีดี และเกม 
 

ถือเป็นสวรรค์ของสายไอทีที่คนไปเดินแน่นทุกวัน ทั้งคนที่มาซื้อของจริง และคนที่ไปเดินดูของใหม่ๆ อัปเดตเทคโนโลยี แต่เมื่อเวลาผ่านไป พร้อมกับการเติบโตของการช้อปออนไลน์ ทำให้ร้านค้าไอทีหลายรายทยอยปิดตัวลง
 

ปัจจุบันพื้นที่ชั้น 4 ของมาบุญครอง แม้ยังมีร้านมือถือและอุปกรณ์ไอทีอยู่บ้าง แต่ก็บางตากว่าเมื่อเทียบกับสมัยก่อนมาก ไม่คึกคักเหมือนในอดีตอีกต่อไป 
 

 

ภาพจาก https://www.zeer.co.th/

Zeer รังสิตเคยเป็นหนึ่งในศูนย์การค้าที่โดดเด่นด้านสินค้าไอที คอมพิวเตอร์ โทรศัพท์มือถือ และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ แบบครบวงจร โดยได้รับความนิยมอย่างมากในอดีต เป็นแหล่งรวมร้านค้าทั้งสำหรับผู้ใช้งานทั่วไปและช่างมืออาชีพ
 

ปัจจุบันแม้ว่าห้างเซียร์รังสิตยังคงเปิดให้บริการตามปกติ แต่บรรยากาศโดยรวมค่อนข้างเงียบเหงา โดยเฉพาะในบางช่วงเวลา ที่มีผู้คนมาเดินน้อยลงอย่างเห็นได้ชัด หลายโซนแทบไม่มีคนเดินผ่านเลย ซึ่งแตกต่างจากภาพความคึกคักในอดีตอย่างมาก
 

แม้ว่าบรรยากาศในห้างเซียร์รังสิตจะดูเงียบลง แต่เซียร์รังสิต ยังมีร้านค้าไอทีที่เปิดให้บริการอยู่ รวมถึงร้านซ่อมคอมพิวเตอร์ โทรศัพท์ และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่างๆ อีกทั้งยังมีร้านค้าอื่นๆ เช่น ร้านอาหาร, ร้านเครื่องใช้ไฟฟ้า, ศูนย์บริการโทรศัพท์จากค่ายต่างๆ และคลินิกความงาม ซึ่งยังคงเปิดให้บริการรองรับความต้องการของคนที่จะมาใช้บริการได้พอสมควร

5. ไอที สแควร์ (หลักสี่)

ภาพจาก www.facebook.com/itsquarelaksi

เป็นศูนย์การค้าที่เน้นจำหน่ายสินค้าเกี่ยวกับ คอมพิวเตอร์ และ เทคโนโลยีสารสนเทศ คล้ายกับศูนย์ไอทีชื่อดังอย่าง พันธุ์ทิพย์พลาซ่า และ เซียร์ รังสิต ในอดีต ไอที สแควร์ ถือเป็นแหล่งรวมร้านคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีชั้นนำมากมาย พร้อมด้วยโซนบันเทิงที่เปิดให้บริการสำหรับบุคคลทั่วไป เช่น ร้านอาหาร โรงภาพยนตร์ และร้านค้าทั่วไป
 

ศูนย์การค้าแห่งนี้ยังได้รับการสนับสนุนและคำปรึกษาในด้านโครงการต่าง ๆ จาก เขตอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์ประเทศไทย (Software Park Thailand)
 

ก่อนจะใช้ชื่อ "ไอที สแควร์" ที่นี่เคยรู้จักกันในชื่อ หลักสี่ พลาซ่า และเคยเกิดเหตุการณ์เพลิงไหม้ครั้งใหญ่ในปี 2536 จนต้องปิดบริการชั่วคราว ก่อนจะกลับมาเปิดให้บริการใหม่ในรูปแบบที่ทันสมัยมากขึ้น
 

5. The Mall งามวงศ์วาน (โซน Power Mall / IT Mall)
 

ถือเป็นศูนย์รวมอุปกรณ์ไอที เครื่องใช้ไฟฟ้าระดับพรีเมียมในห้างใหญ่ กลุ่มลูกค้าส่วนใหญ่จะเป็นสายครอบครัว และบุคคลทั่วไปที่อยากซื้อของแบรนด์มีคุณภาพ มีบริการหลังการขาย 
 

Power Mall และ IT Mall ยังคงเป็นอีกหนึ่งจุดหมายของผู้ที่มองหาสินค้าเทคโนโลยีคุณภาพสูงในบรรยากาศห้างสรรพสินค้าระดับพรีเมียม แม้จะไม่ได้เป็น "ห้างไอทีสายฮาร์ดคอร์" แบบในอดีต แต่ก็สามารถยืนหยัดอยู่ได้อย่างมั่นคง ด้วยการตอบโจทย์กลุ่มผู้ใช้ทั่วไปที่ต้องการทั้งสินค้าและประสบการณ์การช้อปปิ้งที่สะดวกสบายและเชื่อถือได้
 

 

ภาพจาก www.facebook.com/ThePalladiumWorldShoppingPratunam

Palladium IT คือโครงการพัฒนาใหม่ที่ตั้งอยู่ในตึก Palladium เดิม บริเวณแถวประตูน้ำ ซึ่งทางโครงการได้ลงทุนรีแบรนด์ครั้งใหญ่ เพื่อเปลี่ยนบรรยากาศและดึงดูดกลุ่มลูกค้าไอทียุคใหม่อย่างจริงจัง
 

โดยโครงการนี้ได้เปิดโซนใหม่ที่รวบรวมแบรนด์ไอทีชื่อดังระดับประเทศ เช่น JIB, GIGABYTE, Advice เข้ามาตั้งร้านค้าภายในโครงการ กลุ่มเป้าหมายหลักของ Palladium IT คือ เกมเมอร์ สตรีมเมอร์ และคนทำคอนเทนต์ ซึ่งเป็นกลุ่มคนที่มีความต้องการอุปกรณ์และเทคโนโลยีเฉพาะทางสูง
 

แม้โครงการนี้จะยังไม่เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายเหมือนห้างไอทีชื่อดังในอดีต แต่ Palladium IT กำลังพยายามสร้างจุดดึงดูดและตอบโจทย์ลูกค้าในกลุ่มนี้อย่างจริงจัง จนกลายเป็นอีกหนึ่งทางเลือกใหม่ของห้างไอทีในยุคปัจจุบัน 

 

7. ศูนย์การค้าตึกคอม IT Plaza
 

ภาพจาก https://tukcom.com/th/

ศูนย์การค้าตึกคอม IT Plaza เป็นแหล่งรวมสินค้าและบริการด้านไอทีแบบครบวงจร ไม่ว่าจะเป็น โทรศัพท์มือถือ สมาร์ทโฟน คอมพิวเตอร์ แล็ปท็อป กล้อง รวมถึงอุปกรณ์ ซอฟต์แวร์และฮาร์ดแวร์ต่างๆ นอกจากนี้ ยังมีร้านรับซ่อมและบำรุงรักษาเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ให้บริการอย่างครบถ้วนในที่เดียว
 

เพื่อตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์ของคนทุกวัย โดยเฉพาะกลุ่มครอบครัว ศูนย์การค้ายังมี สนามเด็กเล่นในร่ม รวมถึงร้านค้าและร้านอาหารชื่อดังให้เลือกสรรอีกมากมาย
 

ปัจจุบัน ตึกคอม IT Plaza มีทั้งหมด 5 สาขา ได้แก่ ตึกคอม ศรีราชา, ตึกคอม พัทยาใต้, ตึกคอม ขอนแก่น, ตึกคอม ชลบุรี และตึกคอม แลนด์มาร์ค อุดรธานี ปัจจุบันมีรายงานว่าแม้ว่าตึกคอมจะเปิดบริการตามปกติทุกสาขา แต่พบว่ามีคนไปเดินซื้อสินค้าทางด้านไอทีลดน้อยลงเมื่อเทียบกับสมัยก่อน

 

ทำไม “ห้างไอที” ถึงไม่เหมือนเดิม
 

การเปลี่ยนแปลงของห้างไอทีในไทยไม่ได้เกิดขึ้นแค่ในช่วง 1–2 ปี แต่ค่อยๆ เปลี่ยนแปลงมาตลอดกว่า 10 ปี โดยมีหลายปัจจัยสำคัญที่ทำให้ภาพของห้างไอทีในวันนี้ไม่เหมือนกับในอดีตอีกต่อไป
 

1. การเติบโตของอีคอมเมิร์ซ

คนไทยหันมาซื้อสินค้าไอทีผ่านช่องทางออนไลน์มากขึ้น เพราะสะดวก ไม่ต้องออกจากบ้าน, เปรียบเทียบราคาง่าย มีโปรโมชัน ลดราคา ส่งฟรี, มีการรีวิวจากผู้ใช้ตัวจริงช่วยให้ตัดสินใจได้เร็วขึ้น ดังนั้น เมื่อการ “คลิกซื้อ” จากมือถือได้ง่ายและสะดวกกว่าการไปเดินซื้อเอง ทำให้คนจำนวนมากปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหันไปใช้แพลตฟอร์มออนไลน์แทน

2. ผู้บริโภคมีความรู้มากขึ้น
 

เมื่อก่อนเราอาจต้องพึ่งคำแนะนำจากพนักงานขาย แต่ทุกวันนี้แค่เปิด YouTube หรือ Google ก็รู้ได้ทันทีว่า สเปกไหนดี, อะไรคุ้ม และควรซื้อที่ไหน ทำให้ร้านค้าต้องแข่งขันกันด้วย “ราคา” และ บริการหลังการขายมากกว่าความรู้เฉพาะทางแบบแต่ก่อน

3. ตลาดคอมพิวเตอร์พีซีเล็กลง
 

สมัยก่อนทุกบ้านต้องมีคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ แต่ปัจจุบันสมาร์ตโฟนและแท็บเล็ตทำได้แทบทุกอย่าง ที่สำคัญแล็ปท็อปบาง เบา ราคาจับต้องได้ รวมถึงเกมเมอร์จำนวนมากประกอบคอมเองหรือสั่งออนไลน์ ทำให้ตลาดพีซีหดตัวลงเรื่อยๆ ส่งผลกระทบต่อร้านขายคอมพิวเตอร์โดยตรง

4. ห้างไอทียังไม่ตอบโจทย์ยุคใหม่
 

หลายห้างยังคงรูปแบบการจัดร้านแบบเดิมๆ ไม่มีการสร้างประสบการณ์ให้ลูกค้า ในขณะที่แบรนด์ใหญ่ๆ อย่าง Apple Store, AIS, หรือ Studio 7 หันมาเน้นให้ลูกค้าได้ “ลองใช้ และ เรียนรู้” มากขึ้น

 

 

แม้จะเผชิญกับความท้าทายมากมาย แต่ห้างไอทีในประเทศไทยยังไม่หมดอนาคตและไปต่อได้อย่างแน่นอน หากสามารถปรับตัวได้ทันเวลา ทำให้สามารถมีโอกาสเติบโตในรูปแบบใหม่ๆ เช่น

1. เปลี่ยนเป็นศูนย์บริการเฉพาะทาง
 

แทนที่จะขายของเพียงอย่างเดียว ห้างไอทีอาจหันมาเน้นบริการ เช่น ซ่อมคอมฯ หรือมือถือระดับมืออาชีพ, อัปเกรดคอมสำหรับเกมเมอร์ ตลอดจนให้คำปรึกษาด้านเทคนิคหรือประกอบเครื่องตามสเปกเฉพาะ

2. สร้างโซนทดลองใช้เทคโนโลยี
 

เปิดพื้นที่ให้ลูกค้าได้สัมผัสของจริง เช่น โซนทดลอง VR / AR, โซนอุปกรณ์ Smart Home, พื้นที่เล่นเกม ทดลองอุปกรณ์เกมมิ่ง รวมถึงเปิดโซนบริการ Co-working space สำหรับสายเทคโนโลยีหรือคอนเทนต์ครีเอเตอร์

3. รีแบรนด์และจับมือกับแบรนด์ดัง
 

ถ้าห้างสามารถดึงแบรนด์ไอทีชื่อดังมาร่วมเปิดบูธหรือจัดกิจกรรมร่วมกัน อาจเป็นแรงดึงดูดให้กลุ่มคนรุ่นใหม่กลับมาใช้บริการ
 

สรุปก็คือ...ห้างไอทีไทยยังไม่ตาย แต่กำลังอยู่ในช่วงเปลี่ยนผ่านครั้งใหญ่ ใครปรับตัวได้เร็วกว่า เข้าใจพฤติกรรมผู้บริโภคยุคใหม่ได้ดีกว่า ก็ยังมีโอกาสกลับมาเกิดใหม่ และเป็นศูนย์รวมเทคโนโลยีไอทีที่ตอบโจทย์คนรุ่นใหม่ได้อีกครั้ง

 

นักเขียน

คุณมนตรี ศรีวงษ์ (อ๊อฟ)