สนุกนึกเรื่องแฟรนไชส์

เวลาว่างๆ ผมมักจะเดินชมตลาดดูว่าบ้านเราเมืองเรานั้นมีการค้าการขายไปถึงไหนกันบ้าง แต่ละร้านนั้นมีข้อดีข้อเสียในการจัดวางสร้างวิธีการให้บริการลูกค้าเป็นอย่างไร หรือถ้ามองแล้วน่าจะปรับเรื่องอะไรบ้าง บางครั้งก็จะมีการจดบันทึกไว้สำหรับเป็นข้อมูลการเขียนหนังสือ หรือใช้ในช่วงการเรียนการสอนเรื่องธุรกิจ บางทีจดไปจดมาเจ้าของร้านนึกว่าเป็นสรรพากร เล่นเอาตัวรอดแทบไม่ทัน

ร้านต่างๆ นั้นมีมากมายหลายแบบหลายวิธีการ ไม่ว่าจะเป็นร้านที่เป็นแบบซื้อมาขายไปเน้นการจัดเรียงสินค้ารอเวลาลูกค้ามาซื้อหาเอาไป เน้นในเรื่องการจัดแต่งจัดวางทำให้ง่ายต่อการหยิบจับเชิญชวนให้ทดลองร้านลักษณะนี้มีมากครับ ไม่ว่าจะเป็นร้านเสื้อผ้า ร้านรองเท้า ร้านเฟอร์นิเจอร์  ร้านสะดวกซื้อ ถ้าเป็นร้านบางร้านที่เน้นให้บริการอย่างเดียวพวกร้านตัดผม ทำกุญแจ ซ่อมรองเท้า กระเป๋าก็มี นั้นก็จะวางรูปแบบการให้บริการเน้นความสะดวก เวลาที่รวดเร็ว

ส่วนร้านอาหารที่มีหลายแบบก็จะเป็นแบบกึ่งบริการกึ่งสินค้าขาย ร้านหลากหลายเหล่านี้มีทั้งธุรกิจที่พัฒนากลายเป็นระบบแฟรนไชส์ บ้างก็ยังเป็นระบบสาขา หรือเป็นร้านเดี่ยวๆ ของตัวเอง ก็มีคำถามขึ้นในใจว่าถ้าเราจะพัฒนาร้านค้าเหล่านี้ให้กลายเป็นระบบแฟรนไชส์ขึ้นมาบ้างมีข้อจำกัด หรือความเป็นไปได้เรื่องไหนบ้างนะ จะได้มาสรุปเป็นข้อๆ เล่าสู่กันฟังถึงแม้ผมอาจจะเล่าในเชิงวิชาการง่ายๆ มาบ้างแล้วก็ตาม แต่วันนี้ถือว่าเป็นการนึกเล่นสนุกๆ ตามสไตรล์ก็แล้วกันนะครับ

จุดแรกที่ผมมักจะมองในการสร้างธุรกิจให้เป็นแฟรนไชส์นั้นเป็นเรื่องของ ความแตกต่าง เหมือนอย่างกฎของคอทเลอร์ ที่บอกว่าถ้าธุรกิจไม่มีความแตกต่างก็จะอยู่ไม่ได้ โอกาสตายคาตลาดมีสูงมาก การมองธุรกิจที่จะต้องเห็นทะลุว่าเขามีคามดีที่เห็นได้หรือสร้างขึ้นมาได้หรือไม่ ทั้งเรื่องความเร็วกว่า ดีกว่า ถูกกว่า ใหญ่กว่า หรือแม้จะเล็กกว่า หาข้อแตกต่างที่เห็นออกมาให้ได้

จริงๆ แล้วธุรกิจแฟรนไชส์นั้นไม่ใช่เป็นเรื่องธุรกิจที่สลับซับซ้อนอะไรทั้งสิ้นไม่ต้องเป็นแบบเลิศหรูสะแมนแตน เป็นแต่ธุรกิจง่ายๆ อย่างที่เห็นกันอยู่ร้านที่เป็นแฟรนไชส์ที่เข้มแข็งนั้นเป็นร้านค้าง่ายๆ แต่ประสบความสำเร็จได้ ร้านที่มีลักษณะใกล้ชิดลูกค้ามากที่สุดมีกลุ่มเป้าหมายกระจายกว้างสินค้าใช้บ่อยมากเท่าไรยิ่งดี ร้านแบบนี้จริงๆ แล้วหาได้ง่ายอย่างมาก แต่ร้านง่ายๆ แบบนี้มีก็คือ มีวิธีการทำการค้าที่เป็นระบบสากลอย่างยอดเยี่ยม การควบคุมงานการวางแผนบริหารร้าน การจัดการเรื่องคุณภาพ การวางระบบที่ใช้เครื่องมือเครื่องใช้มาช่วยทำงานให้ดีขึ้น

ร้านที่มีธุรกิจพื้นๆ แต่มีการบริหารจัดการที่ดีคือ ลักษณะที่สามารถฟันธงแบบหักสะบั้นได้เลยว่า ทำเป็นแฟรนไชส์ได้  ทำไมหรือครับ ก็เพราะถ้าธุรกิจมีการจัดระบบการทำงานอย่างดีมักจะง่ายต่อการสร้างขึ้นใหม่ให้ดีแบบเดิมได้ ทั้งยังสามารถสอนหรือถ่ายทอดคนที่จะมากลายเป็นแฟรนไชส์ซีในอนาคตได้ว่า ทำอย่างไรจึงจะสำเร็จเหมือนกับร้านต้นแบบ แน่นอนครับร้านที่เป็นร้านต้นแบบต้องมีพื้นฐานของธุรกิจที่เข้มแข็งด้วย ต้องขายดีกำไรดี ไม่งั้นต้องมาดูว่าธุรกิจจะต้องปรับอะไร การมองความสามารถการสร้างกำไรในธุรกิจสามารถออกแบบได้ถ้าระบบรวมถึงตราสินค้าขึ้นแท่นเป็นอันดับต้นๆ ในตลาดแล้ว

ถ้าหันมามองตลาดโดยรอบอีกครั้ง จะเห็นว่าธุรกิจที่ปรับเข้าสู่แฟรนไชส์ได้นั้นต้องสามารถกระจายตัวไปอย่างน้อยทั่วประเทศได้จริง มีตลาดรองรับธุรกิจพอ ไม่ต้องการทำเลในเมืองใหญ่ๆ เท่านั้น ยิ่งมีโอกาสกระจายไปทั่วประเทศการขยายไปต่างประเทศก็จะมีโอกาสไปด้วย การบริหารงานธุรกิจที่มีเครือข่ายขนาดใหญ่ต้องอาศัยคามสามารถในการบริหารงานพอสมควร คนที่ผ่านงานองค์กรใหญ่จึงได้เปรียบเมื่อลงมือพัฒนาธุรกิจเข้าสู่ระบบแฟรนไชส์

แต่ไม่น่าเชื่อว่าบางทีคนที่ทำอะไรใหญ่มาก่อนก็มีจุดบอด ตรงที่ทำเล็กไม่เป็นขาดความต่อเนื่องหรือสมาธิในการเอาใจใส่ ดังนั้นการดึงเอาจุดเด่นและระวังจุดบอดของบริษัทขนาดใหญ่หรือคนที่คิดใหญ่ผ่านงานใหญ่มาก่อนก็ต้องคอยระวัง ระบบแฟรนไชส์นั้นเหมือนลูกเล็กต้องดูแลใกล้ชิดเข้าใจในระบบจริงๆ จึงจะพัฒนาหาทางแก้ไขจุดบกพร่องได้ดี

การสร้างระบบแฟรนไชส์นั้นคงต้องอาศัยคนที่ผ่านงานด้านนี้มาเป็นแนวทางให้ คิดเองทำเองได้ก็จริงอยู่แต่ต้องใช้เวลาและการศึกษาอย่างรอบคอบเสียก่อน ถ้าลองเสี่ยงกับเรื่องผิดเรื่องถูกมากเกินไป วันหน้าจะกลับแม้แก้จุดผิดพลาดนั้นไม่ง่ายและอาจจะแก้ไม่ได้ด้วยซ้ำ หลงทางเสียเวลา แต่ถ้าคิดผิดในเส้นทางแฟรนไชส์เสียทั้งเวลาและธุรกิจไปด้วยก็คงน่าเสียดาย