การประกอบธุรกิจใดๆ จำเป็นต้องจดทะเบียนธุรกิจตามแต่ละประเภทของธุรกิจ เช่นเดียวกับธุรกิจในระบบแฟรนไชส์ ก็จะต้องทำการจดทะเบียนธุรกิจแฟรนไชส์ด้วยเช่นกันครับ เพราะถือเป็นธุรกิจที่สร้างรายได้และพัฒนาเศรษฐกิจให้กับประเทศ อีกทั้งยังช่วยป้องกันปัญหาต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นในการดำเนินธุรกิจแฟรนไชส์ด้วย โดยเฉพาะเรื่องการอนุญาตให้ผู้ซื้อแฟรนไชส์ใช้สิทธิในเครื่องหมายการค้าและบริการ และป้องกันข้อพิพาทระหว่างเจ้าของแฟรนไชส์และผู้ซื้อด้วย
 

วันนี้ www.ThaiFranchiseCenter.com จึงนำข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับขั้นตอนและวิธีการการจดทะเบียนธุรกิจแฟรนไชส์ ว่าจดอย่างไร จดทะเบียนอะไรบ้าง มาฝากท่านผู้ประกอบการที่สนใจนำธุรกิจของท่านมาทำเป็นแฟรนไชส์ครับ

 

ทำธุรกิจแฟรนไชส์ ต้องจดทะเบียนอะไรบ้าง? 
 

 

ก่อนอื่นขอบอกเลยว่า สิ่งสำคัญในการทำธุรกิจแฟรนไชส์ คือ เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ เพราะถ้าคุณเป็นเจ้าของธุรกิจได้ทำสัญญาแฟรนไชส์กับผู้ซื้อแฟรนไชส์แล้ว ก็จะทำให้เครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการของคุณถูกผู้ซื้อแฟรนไชส์นำไปใช้ด้วย พร้อมกับการผลิตสินค้าที่มีคุณภาพมาตรฐาน ภายใต้การบริหารระบบแฟรนไชส์ของคุณ 
 

แต่ถ้าคุณหรือเจ้าของธุรกิจแฟรนไชส์ไม่ได้จดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการเอาไว้ ก็อาจถูกลอกเลียนแบบ แล้วนำไปจดทะเบียนก่อนคุณก็ได้ ดังนั้น ใครที่จะนำธุรกิจเข้าสู่ระบบแฟรนไชส์ อย่างแรกคุณต้องไปจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า และเครื่องหมายบริการไว้ก่อน ที่กรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์   
 

ทั้งนี้ ลืมบอกไปว่าเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ แตกต่างกัน โดยเครื่องหมายการค้าต่างจากเครื่องหมายบริการตรงที่ เครื่องหมายการค้าจะใช้กับสินค้าที่จับต้องได้ เป็นชิ้นเป็นอัน จะช่วยแยกความแตกต่างระหว่างสินค้าเดียวกัน เช่น ตู้เย็นเหมือนกัน แต่ติดเครื่องหมายการค้าต่างกัน ผู้ซื้อก็รู้ทันทีว่าใครเป็นผู้ผลิต
 

ส่วนเครื่องหมายบริการ จะใช้กับธุรกิจบริการ เช่น สัญลักษณ์จำปีของการบินไทย หรือรูปหัวนกของสายการบินนกแอร์ รูปดอกบัวของธนาคารกรุงเทพ เป็นต้น สินค้าของธุรกิจพวกนี้คือ “บริการ” หรือแม้แต่สัญลักษณ์ 7-11 ยังเป็นเครื่องหมายบริการ เพราะมีสินค้าหลายยี่ห้ออยู่ในร้าน แตกต่างจากโลตัสที่เป็นได้ทั้งเครื่องหมายการค้า และเครื่องหมายบริการ 
 

 

เมื่อคุณรู้ว่าเครื่องหมายของธุรกิจคุณทำหน้าที่อะไรแล้ว อย่างแรกที่แนะนำให้ทำตามโดยด่วนที่สุดคือ ไปกรมทรัพย์สินทางปัญญา ขอจดเครื่องหมายของคุณ แนะนำว่าควรจดก่อนเปิดตัวเครื่องหมายของคุณด้วย เพราะอาจมีคนจ้องลอกเลียนแบบ ไปจดตัดหน้าเสียก่อน เพราะสมัยนี้ใครที่จดก่อนจะได้เปรียบ 
 

เวลาจดต้องระบุให้ชัดเจนว่าจะให้เป็นเครื่องหมายการค้า หรือเครื่องหมายบริการ คำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าและเครื่องหมายบริการ แบบฟอร์มที่จดเหมือนกัน แต่คุณต้องระบุให้ชัดว่าจะให้เป็นเครื่องหมายอะไร เขาจะมีช่องให้คุณระบุ ถ้าคุณคิดว่าจะให้ทำหน้าที่ทั้งสองอย่าง ต้องจดเป็น 2 คำขอ คำขอหนึ่งจดเป็นเครื่องหมายการค้า อีกคำขอเป็นเครื่องหมายบริการ แม้รูปเครื่องหมายจะเหมือนกัน แต่เสียค่าธรรมเนียมแยกกัน 

ขั้นตอนจดเครื่องหมายการค้า/บริการ 

 

ลักษณะของเครื่องหมายการค้า/บริการ ที่จดทะเบียนได้ ต้องมีความแตกต่างจากเครื่องหมายสินค้าของคนอื่น และไม่เป็นเครื่องหมายการค้า-บริการ ที่คนอื่นจดทะเบียนไว้ก่อนแล้ว โดยคุณควรใช้บริการตรวจค้นเครื่องหมายการค้า/บริการ ก่อนยื่นคำขอจดทะเบียน โดยนำรูปเครื่องหมายการค้า/บริการ ที่จะจดทะเบียนไปติดต่อของตรวจค้นด้วยตนเอง ที่ศูนย์บริการจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญา ชั้น 3 กรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ หรือทางอินเทอร์เน็ต www.ipthailand.go.th (ค่าธรรมเนียมในการตรวจค้น ชั่วโมงละ 100 บาท) 
 

เครื่องหมายการค้า/บริการ ที่จดทะเบียนแล้วจะมีอายุการคุ้มครอง 10 ปี นับแต่วันที่ยื่นคำขอจดทะเบียน และสามารถต่ออายุการคุ้มครองได้ทุกๆ 10 ปี โดยยื่นคำขอต่ออายุภายใน 90 วัน ก่อนวันสิ้นอายุ 
 

โดยค่าธรรมเนียมในการยื่นขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า/บริการ รายการสินค้าละ 500 บาท, การรับจดทะเบียนรายการสินค้าละ 300 บาท และการยื่นคำขอต่ออายุการคุ้มครองเครื่องหมายการค้า/บริการ รายการสินค้าละ 1,000 บาท 

สำหรับเอกสารประกอบการยื่นคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า/บริการ ได้แก่

 

โดยทั่วไประยะเวลาที่ใช้ในการจดเครื่องหมายจะอยู่ที่ประมาณ 8 เดือน หรืออาจนานกว่านั้น ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับจำพวกสินค้าและบริการที่คุณได้ยื่นคำขอจดเครื่องหมาย สินค้าบางจำพวกมีปริมาณคำขอไม่มาก 
 

ผู้ตรวจสอบจะใช้เวลาไม่นานในการตรวจสอบสักพักก็มาถึงคิวของคุณแล้ว จึงสามารถอนุมัติและแจ้งผลได้ ในขณะที่บางจำพวกมีปริมาณคำขอเข้ามามาก เช่น จำพวก 3 (เครื่องสำอาง) ผู้ตรวจสอบจึงต้องใช้เวลานานในการตรวจสอบและแจ้งผลการยื่นจดเครื่องหมาย 

---

 

สัญญาอนุญาตให้ใช้เครื่องหมายการค้า/บริการ คือ สัญญาเป็นหนังสือที่เจ้าของเครื่องหมายการค้า/บริการ ได้จดทะเบียนเอาไว้ แล้วอนุญาตให้บุคคลอื่นใช้เครื่องหมายการค้า/บริการของคุณ สำหรับสินค้า/บริการที่ได้จดทะเบียนไว้ทั้งหมดหรือบางอย่างก็ได้ โดยคำขอจดทะเบียนนั้นอย่างน้อยต้องแสดงรายการดังต่อไปนี้
 

1.เงื่อนไขหรือข้อกำหนดระหว่างเจ้าของเครื่องหมายการค้า/บริการนั้น และผู้ขอจดทะเบียนเป็นผู้ได้รับอนุญาตที่จะทำให้เจ้าของเครื่องหมายการค้า/บริการนั้น สามารถควบคุมคุณภาพสินค้า/บริการของผู้ขอจดทะเบียนเป็นผู้ได้รับอนุญาตได้อย่างแท้จริง
 

2.สินค้า/บริการที่จะได้รับอนุญาตให้ใช้เครื่องหมายการค้า/บริการนั้น ซึ่งผู้ซื้อแฟรนไชส์อาจจะสั่งซื้อที่อื่น หรือจากเจ้าของแฟรนไชส์ก็ได้ แล้วแต่ว่าทั้ง 2 จะตกลงกัน แยกแยะออกมาว่าเป็นสินค้า/บริการอะไรบ้าง 
 

3.ผู้ขอจดทะเบียนเป็นผู้ได้รับอนุญาตมีสิทธิใช้เครื่องหมายการค้า/บริการนั้นแต่ผู้เดียว หรือเจ้าของเครื่องหมายการค้า/บริการ อาจอนุญาตให้บุคคลอื่นใช้เครื่องหมายการค้า/บริการนั้นอีกได้
 

อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันได้มีร่างกฎหมายใหม่เกี่ยวกับการจดสัญญาอนุญาตให้ใช้เครื่องหมายการค้า/บริการออกมาแล้ว ซึ่งต่อไปอาจจะไม่ต้องจดทะเบียน แต่เปลี่ยนเป็นแจ้งต่อนายทะเบียนให้ทราบแทน 

3. จดทะเบียนแฟรนไชส์ 

 

การทำธุรกิจแฟรนไชส์ในปัจจุบันยังไม่มีกฎหมายกำหนดว่า ต้องจดทะเบียนแฟรนไชส์ ผู้ที่ขายแฟรนไชส์หรือแฟรนไชส์ซอร์กับผู้ซื้อแฟรนไชส์หรือแฟรนไชส์ซี จะทำสัญญาลงนามกันไว้ทั้งสองฝ่ายและปฏิบัติต่อกันเหมือนสัญญาต่างตอบแทน และธุรกิจแฟรนไชส์ก็สามารถบังคับใช้ร่วมกับกฎหมายอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องได้
 

เมื่อคุณรู้แล้วว่าธุรกิจที่ทำอยู่นั้นสามารถทำเป็นแฟรนไชส์ได้ และหากคิดจะทำเป็นแฟรนไชส์เพื่อสร้างมูลค่าให้กับธุรกิจ จงอย่ารอช้ารีบไปจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า/บริการ และจดสัญญาอนุญาตใช้เครื่องหมายการค้า/บริการ ก่อนเป็นอันดับแรก โดยเฉพาะเครื่องหมายการค้า/บริการ ถือเป็นหัวใจสำคัญของธุรกิจที่จะทำให้ลูกค้าจดจำแบรนด์ของคุณได้