เซเว่นฯ - ร้านชุมชน กลยุทธ์รวยแบบ "สะดวกซื้อ"

หนีไม่ได้ ไปไม่พ้น สำหรับโชห่วยกับร้านสะดวกซื้อ ทางรอดคือการปรับทัพสู้ แบบรู้เขารู้เรา "ประชาชาติธุรกิจ" นำเสนอ 2 โมเดล ระหว่างสะดวกซื้อยุคใหม่กับวิสาหกิจชุมชน ศูนย์สาธิตการเกษตร ร้านค้าชุมชนพุเตย ต.ท่าเสา อ.ท่ามะกา จ.กาญจนบุรี กับผลประกอบการ 26 ล้านบาทในปีที่ผ่านมา

กลยุทธ์ ชุมชนสู้ด้วย "ราคา"

นายพิพัฒน์ แก้วจิตคงทอง สมาชิกสภาพัฒนาการเมือง ประธานวิสาหกิจกล่าวว่า โมเดลเริ่มมาจากการสร้างอาชีพให้แก่คนในชุมชนด้วยการลงทุนรวมหุ้นจากคนในชุมชน 60 ราย เป็นเงิน 80,000 บาท จัดตั้งร้านค้าชุมชนขนาด 2 คูหา จำหน่ายสินค้าจำเป็นทั่วไปในราคาถูก เริ่มแรกก็ขายคนในชุมชนคนกันเอง

"เราพบว่าร้านสะดวกซื้อจุดแข็งของเขาไม่ใช่เรื่องราคา เขาไม่ได้ขายสินค้าราคาถูกกว่าโชห่วย แต่จุดเด่นคือการบริการที่เปิดตลอด 24 ชม. และมีพนักงานคอยให้บริการอย่างมีระบบ เราก็นำจุดนี้มาปรับปรุง ด้วยการจำหน่ายสินค้าราคาถูก โดยซื้อตรงจากโรงงาน ถัดมาคือเรื่องการบริการ เราขายตลอด 24 ชม.ไม่ได้ก็จริง แต่เราขายสินค้าที่คนในชุมชนต้องการจริง ๆ และเป็นสินค้าสด ใหม่ เพราะรับเช้าเย็นคืน"

"ส่วนจุดอ่อนที่เป็นปัญหาคือ เรื่องให้ลูกค้าค้างชำระเงินได้ สุดท้ายโดนเบี้ยว ข้อสองคือ ความไม่ซื่อสัตย์ เช่น ลักขโมย จึงตัดวงจรด้วยการตัดระบบไม่ให้ค้างเงินและให้ชาวบ้านตักเตือนกันเอง เขาก็จะเกิดการหวงแหนดูแลโดยอัตโนมัติ"

นอกจากการจำหน่ายสินค้าราคาถูก แทบจะเป็นราคาโรงงานแล้ว ที่นี่ยังสามารถทำราคาสินค้าหลัก ๆ เช่น ข้าว น้ำตาล ที่วิสาหกิจซื้อสินค้ามาสต๊อกไว้จำนวนมากเมื่อสินค้าขึ้นราคาชุมชนสามารถขายทำกำไรได้

ส่วนระบบรับฝากสินค้าที่นี่คิดราคา10% ของราคาสินค้าขายได้เท่าไหร่ หักเท่านั้น ทำให้มีชาวบ้านมาฝากสินค้าเพื่อจำหน่ายอยู่ตลอด ตั้งแต่แกงถุง ขนม สินค้าเกษตรแปรรูป ผักสด ผักพื้นบ้านต่าง ๆ และยังรับประกันความสดใหม่เนื่องจากที่นี่รับสินค้าเช้าคืนสินค้าตอนเย็น ตอนกลางวันสามารถมาเติมสินค้าได้อีกด้วย

ปัจจุบันวิสาหกิจชุมชนศูนย์สาธิตการเกษตรร้านค้าชุมชนพุเตย ทำรายได้ต่อเดือนอยู่ที่ 100,000 บาท และขยายพื้นที่เป็น 5 คูหา มีพื้นที่สำหรับรับซื้อสินค้าเกษตร เช่น มันสำปะหลัง ยางพารา ในราคาที่อ้างอิงจากตลาดเกษตร ชาวบ้านสามารถขายได้ราคาที่ไม่โดนกดจากพ่อค้าคนกลาง มีรายได้รวมต่อปี 26 ล้านบาท และมีการกันเงิน 20% ไว้เป็นเงินสำรองสำหรับการดำเนินการอีกด้วย

เซเว่นฯเน้นสะดวก

ด้านร้านสะดวกซื้ออย่างเซเว่นฯมีแนวทางที่ทำให้แบรนด์ประสบความสำเร็จ โดย นายนริศ ธรรมเกื้อกูล รองกรรมการผู้จัดการ บริษัท รีเทลลิงค์ (ไทยแลนด์) จำกัด กล่าวภายในงานสัมมนาร้าน

โชห่วยระดับภูมิภาค ครั้งที่ 22 "ทำโชห่วยให้รวยอย่างยั่งยืน" ว่า เซเว่นฯเองก็ต้องปรับ-เปลี่ยนตัวเองให้ต่างจากร้านค้าปลีกดั้งเดิม โดยดึงปัญหาที่คนพบจากร้านโชห่วยมาเป็นจุดขาย และไลฟ์สไตล์ของคนรุ่นใหม่ที่เปลี่ยนไปมาพัฒนาร้าน เช่น รสชาติอาหารไม่นิ่ง บางวันก็อร่อย บางวันก็ไม่อร่อย หิวดึกแต่ร้านไม่เปิด หรือร้านปิดยาวช่วงเทศกาล ไลฟ์สไตล์คนยุคใหม่ที่ไม่นิยมทำอาหารกินเองเพราะยุ่งยาก ซึ่งสินค้าอาหารเป็นสินค้าที่ต้องกินทุกวัน และเป็นปัญหามากที่สุดที่โชห่วยไม่สามารถตอบโจทย์ได้ ทำให้เซเว่นฯเปลี่ยนจาก "ร้านสะดวกซื้อ" เป็น เซเว่นฯ "อิ่มสะดวก" เพื่อตอบสนองความต้องการที่ยังขาด

ในส่วนการเลือกสินค้าก็จะมีการเก็บข้อมูลลูกค้าเพื่อทราบความต้องการที่แท้จริงว่าใน1วันมีสินค้าชนิดใดที่มียอดขายสูงสุด จะนับเป็นสินค้า Rank A และสินค้า Rank A จะเป็นสินค้าที่สร้างยอดขายให้แก่ร้าน 80% แม้จะมีปริมาณ 20% ส่วนสินค้าอื่น ๆ จะมีการ "ตัด" คือสินค้าที่ลูกค้าไม่ต้องการ "คัด" สินค้าที่ลูกค้าต้องการเข้ามา "สั่ง" สินค้าที่ตรงและเหมาะสมต่อกลุ่มลูกค้าเป้าหมาย และ "เรียง" จัดวางสินค้าให้เหมาะสมโดยคำนึงถึงลูกค้าเป็นหลัก เห็นง่าย เป็นทั้งการเรียกลูกค้า กระตุ้นการขาย และรักษาลูกค้า

ทั้งนี้ มีข้อควรระวังคือ ควรเก็บข้อมูลหลาย ๆ รอบ แล้วทยอยตัดสินค้าที่ลูกค้าไม่ต้องการออก เติมสินค้าที่นิยมมาแทน ไม่ควรตัดสินค้าออกจนหมดในคราวเดียว ซึ่งจะทำให้ขาดความหลากหลาย

เอสเอ็มอีสามารถอยู่รอดได้ในภาวะการแข่งขันสูง ไม่ว่าจะเป็นการซื้อแฟรนไชส์ หรือช่องทางที่ตอบสนองความต้องการของคนในชุมชนจริง ๆ เช่น ศูนย์สาธิตการเกษตรร้านค้าชุมชนพุเตย ก็สามารถที่จะปรับตัวและอยู่ได้ รวมทั้งนำข้อดีข้อด้อยของอีกฝ่ายมาใช้เป็นจุดขายได้อีกด้วย

อ้างอิงจาก ประชาชาติธุรกิจ