ภาพรวมการผลิตข้าวไทยกับประเทศในอาเซียน
 

ข้าวเป็นอาหารหลักของคนไทยและคนในประเทศอาเซียน สำหรับประเทศไทยนั้นข้าวเป็นพืชเศรษฐกิจสำคัญที่ทำรายได้ให้กับประเทศอย่างมากมาตั้งแต่อดีตจนกระทั่งปัจจุบัน ซึ่งจากขนาดพื้นที่การเกษตรทั้งหมดของประเทศกว่า 130 ล้านไร่ พื้นที่เพาะปลูกข้าวมีสัดส่วนถึงร้อยละ 50 หรือกว่า 62 ล้านไร่ และจะเห็นได้จากมูลค่าการส่งออกข้าวในปี 2531 มีมูลค่า 69,352.8 ล้านบาท และเพิ่มเป็น203,219.1 ล้านบาท ในปี 2551 หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 193.0 ระหว่างปี 2531-2551 เมื่อพิจารณาการส่งออกข้าวในปี 2551 พบว่ามีสัดส่วนร้อยละ 30.8 ของมูลค่าส่งออกสินค้าเกษตร หรือคิดเป็นร้อยละ 3.5 ของมูลค่าการส่งออกรวมทั้งหมด

 

นอกจากนี้ข้าวยังเป็นรายได้หลักของชาวนาถึง 3.7 ล้านครัวเรือน จากครัวเรือนเกษตร 5.6 ล้านครัวเรือน หรือคิดเป็นร้อยละ 66 ของครัวเรือนเกษตรทั้งหมด และเป็นแหล่งจ้างงานเกษตรกรกว่า 4 ล้านครัวเรือน ซึ่งสามารถสร้างรายได้และความมั่นคงให้ภาคเกษตรไทยเป็นอย่างมาก

 

ขณะเดียวกันแม้ว่าไทยจะเป็นประเทศผู้ผลิตหลักและส่งออกข้าวเป็นอันดับ 1 ของโลก แต่ไทยไม่ได้เป็นประเทศเดียวในอาเซียน ที่มีศักยภาพในการผลิตข้าวเพื่อการบริโภคภายในประเทศและเพื่อการส่งออก ยังมีประเทศเพื่อนบ้านที่เป็นทั้งคู่แข่งและคู่ค้าข้าวของไทย คือ พม่า เวียดนาม ลาว อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์และกัมพูชา ซึ่งจากรายงานสถิติของกระทรวงเกษตรสหรัฐอเมริกา (USDA) สามารถพิจารณาได้ดังนี้

 

สรุปยุทธศาสตร์ข้าวไทย ภายใต้กรอบประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC)

ยุทธศาสตร์ แนวทางการดำเนินงาน หน่วยงานที่รับผิดชอบ

 

1. เร่งขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ข้าวไทย
 

1.1 รัฐควรให้ความสำคัญและจัดสรรงบประมาณให้เพียงพอ เพื่อใช้ในการขับเคลื่อนการดำเนินงานตามแผนยุทธศาสตร์ให้เป็นไปตามเป้าหมายที่ตั้งไว้

1.2 ควรมีกรอบระยะเวลาในการดำเนินงานในแต่ละขั้นตอน เพื่อให้เห็นความคืบหน้าของงานตามแผนยุทธศาสตร์

1.3 ควรมีคณะกรรมการที่ประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญจากทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับข้าว ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ในการติดตามและประเมินผลการดำเนินงานในทุกระยะ เพื่อประเมินความคืบหน้าและปัญหาในการดำเนินงานกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
 

 

อ้างอิงจาก    ศูนย์ศึกษาการค้าระหว่างประเทศ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย 2552