พูดถึงคำว่า “หนี้” ชีวิตนี้คงไม่มีใครอยากเจอ แต่ชีวิตจริงยิ่งกว่าละคร ข้อมูลการสำรวจโดยสำนักงานสถิติแห่งชาติที่ได้นำข้อมูลช่วงครึ่งแรกของปี 2562 มาวิเคราะห์กับข้อมูลย้อนหลัง 10 ปี พบว่ารายได้เฉลี่ยของครัวเรือนไทยลดลง ในขณะที่ค่าครองชีพทั้งหลายเพิ่มขึ้น หมายความว่าถ้าเราไม่ใช่คนที่มีรายได้มหาศาล ไม่ได้เป็นเศรษฐีร้อยล้านพันล้าน ไม่ได้มีเงินเดือนทีละครึ่งแสนถึงหลักแสน ความเป็นอยู่ส่วนใหญ่เข้าค่ายชักหน้าไม่ถึงหลังต่อให้พยายามแก้ไขปัญหาการเงินของตัวเองดีแค่ไหน แต่สุดท้ายหลายครอบครัวก็ยังกลาย “เป็นหนี้”

 

www.ThaiFranchiseCenter.com มองว่า “หนี้สิน” คือภาระที่คอยดึงไม่ให้เราเดินไปข้างหน้าและมีความเป็นอยู่ที่ดีได้ บางคนทำงานหนักก็แค่พอมาใช้หนี้ ไม่มีเหลือกินเหลือเก็บ ไม่ต้องพูดถึงเงินฉุกเฉินยามเจ็บป่วยต่าง ๆสิ่งเหล่านี้คือความกดดันที่คนเดินดินทั่วไปรับรู้เป็นอย่างดี และนี่คือ 10 ความจริงที่คุณไม่รู้! หนี้สินคนไทย

 

ภาพจาก bit.ly/2ZIYRkL

 

ครัวเรือนไทยมีรายได้เฉลี่ยอยู่ที่ 26,371 บาทต่อเดือน ต่อครัวเรือน ลดลง -2.1% รายได้ครัวเรือนลดลงทั้งในส่วนของลูกจ้างและการประกอบธุรกิจ รายได้จากครัวเรือนจาก 22,237 บาทต่อครัวเรือนในปี 2560 เหลือ 21,879 ในช่วงครึ่งแรกของปี 2562 ลดลง -1.6% รายได้ลดลงน่าจะมาจาก คนทำงานและจำนวนทำงานต่อชั่วโมงเฉลี่ยต่อคนที่ลดลง

 

ภาพจาก bit.ly/2SHNBnr

 

รายจ่ายนั้นสัมพันธ์กับรายได้ เมื่อรายได้ไม่ดี รายจ่ายก็มีมากไม่ได้ การสำรวจพบว่าครัวเรือนไทยลดการใช้จ่ายลง ครึ่งแรกปี 2562 ค่าใช้จ่ายเฉลี่ยอยู่ที่ 21,236 บาทต่อครัวเรือนต่อเดือน ลดลง -0.9% จาก 21,437 บาทต่อครัวเรือนในปี 2560 อาจลดลงเพราะกังวลเรื่องความไม่แน่นอนทางเศรษฐกิจรวมถึงภาระหนี้ที่เพิ่มขึ้นเช่นกัน

 

ภาพจาก bit.ly/2SI8izs

 

สัดส่วนครอบครัวไทยที่มีหนี้คิดเป็น 46.3% ของครัวเรือนทั้งหมด เรียกว่าเกือบครึ่งของครัวเรือนในประเทศไทยตกอยู่ในภาวะหนี้ และหนักยิ่งกว่าเมื่อหนี้เฉลี่ยต่อครัวเรือนเพิ่มขึ้นจาก 353,210 บาทต่อครัวเรือน มาอยู่ที่ 362,373 บาทต่อครัวเรือน เพิ่มขึ้น 2.6% สำรวจลึกไปอีกว่า สัดส่วนหนี้ต่อรายได้ เพิ่มขึ้นจาก 96.1% เป็น 97.7% เป็นระดับสูงที่สุดเป็นประวัติการณ์

 

ภาพจาก bit.ly/35fHYiQ

 

การก่อหนี้เพื่อซื้อที่อยู่อาศัยของครัวเรือนเฉลี่ยเพิ่มขึ้นจาก 128,287 บาทต่อครัวเรือน อยู่ที่ 135,312 บาทต่อครัวเรือน เพิ่มขึ้น 5.5% ส่งผลให้สัดส่วนหนี้ที่อยู่อาศัยต่อหนี้ครัวเรือนทั้งหมดเพิ่มขึ้นจาก 36.3% เป็น 37.3% ส่วนหนี้ด้านการบริโภค ซึ่งก็หมายถึงหนี้รถยนต์ด้วยเพิ่มจาก 137,678 บาทต่อครัวเรือน อยู่ที่ 139,904 บาทต่อครัวเรือน เพิ่มขึ้น 1.0% สำหรับหนี้เพื่อการบริโภค

 

ภาพจาก bit.ly/2sDSQKd

 

สัมพันธ์กันเข้าไปอีกเมื่อรายได้น้อย รายจ่ายเยอะ มีหนี้มากขึ้น เงินเก็บออมก็ต้องน้อยลงเป็นธรรมดา บางคนอย่าเรียกว่าเก็บออมเลยแค่กินให้เดือนชนเดือนยังทำไม่ได้ด้วยซ้ำ อัตราการออมจากสัดส่วนเงินออมต่อรายได้ครัวเรือนในช่วงครึ่งปีแรก 2562 อยู่ที่ 6.4% เป็นระดับต่ำที่สุดนับตั้งแต่ปี 2552 โดย 41.3% ครัวเรือนไทยไม่มีการเก็บออมในช่วงครึ่งแรกปี 2562 และเมื่อพิจารณาแยกเฉพาะครัวเรือนที่มีหนี้ พบว่ามีสัดส่วนสูงถึง 59.2% ของครัวเรือนที่มีหนี้ ที่ไม่มีเงินออม

 

ภาพจาก bit.ly/2FchvYT

 

รายงานจากสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ระบุว่าหนี้ครัวเรือนไทยสูงเป็นอันดับ 2 ของเอเชีย รองจากเกาหลีใต้ และอันดับ 11 ของโลก จาก 74 ประเทศ และหนี้ที่มีแนวโน้มขยายตัวต่อเนื่อง ได้แก่ หนี้สินเชื่อส่วนบุคคล บัตรเครดิต และรถยนต์

 

ภาพจาก bit.ly/2FbyIBE

 

ในอีกแง่หนึ่งของการพัฒนาสู่สังคมดิจิทัลที่นอกจากมีผลดีในหลายด้านแต่ด้านลบก็คือการทำให้ประชาชนเกิดภาวะ “หนี้” ได้ง่ายยิ่งกว่าเดิม โดยเฉพาะการพัฒนาระบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (e-Commerce) ทำให้คนสามารถเลือกซื้อของได้ผ่านโทรศัพท์มือถือและจัดส่งได้ถึงที่ ความสะดวกสบายเหล่านี้กระตุ้นให้เกิดการใช้จ่ายเพิ่มขึ้น เมื่อเทียบกับที่ต้องเดินทางไปซื้อของอย่างในอดีต

 

 

การแก้ปัญหาเรื่องหนี้สินในฐานะของผู้มีอำนาจไม่ได้วางรากฐานเรื่องการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบแต่กลับส่งเสริมให้คนเข้าถึงแหล่งเงินกู้ในระบบมากขึ้น เปลี่ยนหนี้นอกระบบมาเป็นในระบบ ส่งเสริมสินเชื่อบุคคล สินเชื่อรายย่อย สินเชื่อนาโนไฟแนนซ์ โดยไม่ได้กำกับดูแลหนี้ครัวเรือนในเชิงการลดหนี้ แต่กลับเป็นการลดภาระหนี้ของประชาชนในหนี้ครัวเรือนมากกว่า

 

ภาพจาก Pixabay

 

งานวิจัยของ “สถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย อี๊งภากรณ์” ที่พบว่าคนไทยเป็นหนี้เร็วขึ้น  เป็นหนี้อย่างยาวนานตั้งแต่อายุน้อยๆ ไปจนแก่ โดยสัดส่วนคนที่เป็นหนี้มากที่สุดคือ “กลุ่มคนวัยทำงาน ช่วงอายุ 25-35 ปี” ซึ่งเป็นหนี้จากสินเชื่ออุปโภคบริโภค และหนี้บัตรเครดิต และมีถึง 1 ใน 5 ที่เป็นหนี้เสียกระจุกตัว โดยเฉพาะหนี้ส่วนบุคคลที่กู้ได้ง่าย ในขณะที่ปริมาณหนี้ต่อหัวก็เพิ่มสูงขึ้น และสูงขึ้นตลอดการทำงาน นั่นแปลว่ายิ่งทำงาน ยิ่งมีรายได้เพิ่ม ก็ยิ่งสร้างหนี้เพิ่มขึ้น แม้เข้าสู่วัยเกษียณระหนี้ก็ไม่ได้ลดลง

 

ภาพจาก bit.ly/2tlxtNS

 

เป็นเรื่องจริงที่ต้องยอมรับกับภาวะเศรษฐกิจที่ผันผวนทั่วโลก บวกกับทิศทางเศรษฐกิจในประเทศที่ไม่มีแนวโน้มว่าจะเป็นบวกขึ้นได้ ประมาณการขยายตัวทางเศรษฐกิจในปี 2563 อยู่ที่ 2.8%  โดยสัดส่วนหนี้ครัวเรือนไทยจะอยู่ที่ 78.7 ต่อผลผลิตมวลรวมในประเทศ (จีดีพี) โดยภาระหนี้อันดับหนึ่งได้แก่บ้านที่อยู่อาศัย  ตามมาด้วยสินเชื่อธุรกิจและภาระสินเชื่อรถยนต์

 

การนำเสนอข้อมูลเรื่อง “หนี้” ของคนไทย ไม่ได้ต้องการให้ทุกคนท้อแท้ และไม่อยากให้ทุกคนคิดว่าชีวิตนี้เราจะ “หมดหนี้” ไม่ได้ ในแง่ของหนี้สินเรื่องบ้านซึ่งเป็นอันดับหนึ่งของคนไทย อย่างน้อยก็เป็นหนี้ดีที่ทำให้เรามีสินทรัพย์เพิ่มขึ้น ซึ่งการลดภาระหนี้ก็ต้องสัมพันธ์กับเรื่องหารายได้เพิ่ม ลดรายจ่ายในส่วนที่ไม่จำเป็น ไม่ใช่โทษแต่พิษเศรษฐกิจอย่างเดียว

 

ผู้อ่านสามารถติดตามข่าวสาร ทุกความเคลื่อนไหวธุรกิจแฟรนไชส์และ SMEs รวดเร็ว รอบด้าน

 

รับฟังบทความต่างๆ ผ่านทาง PodCast ไทยแฟรนไชส์เซ็นเตอร์ https://soundcloud.com/thaifranchisecenter

นักเขียน

คุณรัตนชัย ม่วงงาม (เปี๊ยก)