ต้นทุนค่าเสียโอกาส (Opportunity cost) อธิบายให้เข้าใจง่ายคือ ต้นทุนที่ไม่ได้จ่ายเป็นเงินจริง แต่เป็นค่าเสียโอกาสที่ จะใช้ปัจจัยนั้นไปทำประโยชน์อย่างอื่น ซึ่งการคำนวณหาต้นทุนค่าเสียโอกาสนั้นส่วนใหญ่จะทำได้ยาก เพราะเป็นการคำนวณจากการคาดคะเนเหตุการณ์ที่ไม่ได้เกิดขึ้นจริง

 

ยกตัวอย่างให้เห็นภาพชัดเจน เช่น ถ้าเรามีเงินอยู่ 100,000 บาท และมีทางเลือกอยู่ 3 ทางคือ

จะเห็นว่าเรามีเงิน100,000 แต่มีทางเลือกหลายทางว่าจะเอาเงินไปทำอะไร และไม่ว่าเราตัดสินใจนำเงินไปใช้ในทางไหน เท่ากับว่าเราจะมีต้นทุนค่าเสียโอกาสในทางที่เราไม่ได้เลือก ซึ่งการตัดสินใจก็มีอีกหลายองค์ประกอบเป็นปัจจัยให้ร่วมพิจารณา 
 

 

ในการลงทุนแฟรนไชส์ก็เช่นกันเท่ากับว่าเราจะมีต้นทุนค่าเสียโอกาสเช่นกัน แต่ทำไมถึงกล้าพูดได้ว่าการลงทุนในแฟรนไชส์คือการจ่ายต้นทุนค่าเสียโอกาสที่คุ้มค่ามากที่สุด ก่อนอื่นเราต้องเข้าใจก่อนว่าการลงทุนในแฟรนไชส์มีข้อดีอะไรบ้าง

ถ้าพิจารณาในแง่ของ “ต้นทุนค่าเสียโอกาส” สมมุติว่าเรามีเงิน 1 ล้านบาท พิจารณาว่าระหว่างสร้างแบรนด์เองกับซื้อแฟรนไชส์อะไรมีค่าต้นทุนเสียโอกาสที่จะมากกว่ากัน

 

แผนที่ 1 เปิดร้านเอง ต้องเริ่มต้นจากศูนย์ ทุกอย่างต้องทำเอง คิดสูตร จัดร้านแต่งร้าน สร้างฐานลูกค้า ทำการตลาด แต่มีข้อดีที่รายได้จะเป็นของเราแบบ 100% เต็ม ไม่ต้องจ่ายค่าการตลาดใดๆให้แฟรนไชส์

 

แผนที่ 2 เปิดร้านแฟรนไชส์ เลือกแพ็กเกจที่เหมาะสมกับเงินทุนที่มี ได้ระบบบริหารจัดการ อุปกรณ์+วัตถุดิบพร้อมเปิดร้าน มีแบรนด์ มีฐานลูกค้าให้พร้อม แต่ที่เราต้องจ่ายคือค่าธรรมเนียมเช่นค่าส่วนแบ่งยอดขาย ค่ารอยัลตี้ฟรีส์ เป็นต้น 

 

ถ้าเราเลือกแฟรนไชส์ค่าเสียโอกาสคือเราไม่มีโอกาสในการสร้างแบรนด์ได้เอง ต้องทำตามระบบของแฟรนไชส์อย่างเคร่งครัด รายได้ก็ต้องหักจ่ายให้กับแฟรนไชส์ตามเงื่อนไขที่ตกลงกัน ทีนี้ก็ต้องมาพิจารณาในเรื่องความเสี่ยงว่าหากเรามีเงินจำนวน 1 ล้านนี้เราจะเสี่ยงลงทุนแบบไหนให้คุ้มค่าที่สุด ซึ่งการตัดสินใจก็ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล บางคนอาจเสี่ยงที่จะเปิดร้านเอง เขาก็จะมีค่าเสียโอกาสที่ไม่ได้รับการสนับสนุนจากแฟรนไชส์ แต่ได้แบรนด์ของตัวเอง เป็นต้น 

 

เหนือสิ่งอื่นใดก็ตาม รายละเอียดที่คนนำมาเป็นเกณฑ์ตัดสินใจมากที่สุด คือ “รายได้” หากเปิดร้านเอง ในทำเลที่ขายดี สินค้ามีคุณภาพลูกค้าให้การยอมรับ การเติบโตอาจจะช้า แต่อาจจะดีในระยะยาว รายได้ต่อเดือนเฉลี่ยแล้วน่าพอใจ ก็อาจจะขยายเป็นสาขาที่ 2 ที่ 3 หรืออาจจะขายเป็นแฟรนไชส์ตัวเองในอนาคต

 

หรือถ้าพิจารณาแล้วว่าไม่อยากเสี่ยง การลงแฟรนไชส์มีความมั่นคงมากกว่าไม่ต้องสร้างฐานลูกค้า ไม่ต้องสร้างแบรนด์เอง แต่การจะเลือกแบรนด์แฟรนไชส์ใดก็ต้องดูว่าสร้างยอดขายได้ดีแค่ไหน โอกาสคืนทุนมากน้อยอย่างไร 

 

ดังนั้นคำว่าต้นทุนค่าเสียโอกาสมันขึ้นอยู่กับว่าเราจะตัดสินใจแบบไหน ซึ่งทุกแฟรนไชส์ก่อนเราเลือกลงทุนเขาก็จะมีข้อมูลให้พิจารณาทั้งเคสแย่สุด , มาตรฐาน และกรณีที่ดีที่สุด ส่วนใหญ่มีการอ้างอิงตัวเลขให้เราเห็นภาพชัดเจนเพื่อให้เราใช้ประกอบการตัดสินใจในขั้นตอนสุดท้ายได้

 

 ติดตามได้ที่ Add LINE id: @thaifranchise

นักเขียน

คุณรัตนชัย ม่วงงาม (เปี๊ยก)