ปัจจุบันการขยายธุรกิจมีหลายรูปแบบ โดยที่ได้รับความนิยมทั้งในประเทศและต่างประเทศ ก็คือ รูปแบบแฟรนไชส์ และ ไลเซนส์ ซึ่งทั้ง 2 รูปแบบนี้มีข้อดี ข้อเสียแตกต่างกันไป วันนี้  www.ThaiFranchiseCenter.com จะนำเสนอรูปแบบของการขยายธุรกิจแบบแฟรนไชส์และไลเซนส์ ว่ามีข้อดี ข้อแตกต่างอย่างไร เพื่อให้นักลงทุนเลือกรูปแบบลงทุนที่เหมาะกับตัวเอง

 

ธุรกิจแฟรนไชส์ หรือ Franchising เป็น Package Right คือ เป็นสิทธิที่เป็นประกอบยกชุด ในระบบแฟรนไชส์เราจะกำหนดให้สิ่งประกอบของธุรกิจทั้งหลาย อย่างเช่น การให้ทั้ง Brand, สินค้า, ระบบงาน ความช่วยเหลือทางการตลาด 

 

การสนับสนุนช่วยเหลือด้านบุคลากร เป็นต้น แต่ถ้าให้แค่อย่างใดอย่างหนึ่ง ก็จะเป็นแค่ License หรือการขายสิทธิ์ ซึ่งทำได้ง่ายกว่า โดยที่ไม่จำเป็นต้องมีระบบงาน หรือการสนับสนุนด้วยทีมงานต่างๆ

 

กระบวนการธุรกิจแฟรนไชส์ คือ วิธีการหนึ่งในการขยายตลาด และช่องทางการจัดจำหน่ายของธุรกิจ โดยผ่านผู้ประกอบการอิสระ ที่เรียกว่า แฟรนไชส์ซี ส่วนทางบริษัทให้สิทธิเครื่องหมายการค้า ซึ่งถ้ายังไม่ได้เป็นเจ้าของสิทธิถือว่าไม่ถูกต้อง ต้องไปจดทะเบียนเครื่องหมายการค้ากับกรมพัฒนาธุรกิจการค้า กระทรวงพาณิชย์ ที่มีหน่วยงานด้านสิทธิบัตรโดยเฉพาะ 

เพราะถ้าไม่มีเครื่องหมายการค้า จะไม่สามารถขายแฟรนไชส์ได้ หรืออาจมีคนอื่นหวังดีไปจดทะเบียนก่อน ก็จะขาดความเป็นเจ้าตราสินค้าทันที ธุรกิจแฟรนไชส์ถือเป็นการสร้างระบบงาน มีตราสินค้าที่เป็นที่ยอมรับ มีความเชี่ยวชาญหรือ Know How อาจจะเป็นวิธีการในการทำธุรกิจ ที่จะถ่ายทอดให้แฟรนไชส์ซี ในรูปแบบของการทำงานทั้งหมด

 

เช่น ระบบการผลิต ระบบการขาย ระบบการบริหารการตลาด เพื่อที่จะให้รูปแบบวิธีดำเนินธุรกิจในทุกๆ สาขาให้อยู่ในมาตรฐานเดียวกัน ยกตัวอย่าง ธุรกิจที่เป็นแฟรนไชส์ทั้งในเมืองไทยและต่างประเทศ ก็คือ 7-Eleven, แมคโดนัลด์, KFC เป็นต้น

 

ภาพจาก bit.ly/2OtajO3

 

ธุรกิจไลเซนส์ หรือ Licensing คือ ลิขสิทธิ์ ประกอบไปด้วย ความสัมพันธ์ระหว่าง 2 ฝ่ายผูกสัญญากันได้รับสิทธิกัน และ เครื่องหมายการค้า (Brand) หรืออาจจะประกอบไปด้วยสินค้า (Product) หรือระบบ 

 

กระบวนการของธุรกิจ Licensing คือ การที่เจ้าของธุรกิจให้ใบอนุญาตให้อีกกิจการหนึ่ง สามารถใช้เครื่องหมายการค้า ลิขสิทธิ์ และสิทธิ์ทางการตลาดอื่นๆ ของตน โดยได้ค่าตอบแทนจากสัญญาสัมปทานตามที่ได้ตกลงกัน 

ภาพจาก bit.ly/2Os8gty

 

เช่น ธุรกิจ Licensing ในฮ่องกงแทรกอยู่ในทุกธุรกิจ อาทิ ร้านเสื้อผ้า Giordano ที่ซื้อลิขสิทธิ์การ์ตูนของ Walt Disney มาผลิตสินค้าเป็นลายต่างๆ บนเสื้อผ้า, บริษัท ENS เจ้าของ License ตัวการ์ตูนดังในฮ่องกงอย่าง B Duck ที่เป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวางในระดับภูมิภาค และมีการขายสินค้าที่มี License นี้กันอยู่อย่างแพร่หลาย ทั้งธุรกิจเสื้อผ้าและเครื่องเขียน

 

หรืออย่างบริษัทชื่อดังอย่าง Warner Bros และ Mattel and the National Basketball Association (NBA) ก็ได้ให้ความสนใจในการเปิดสำนักงานตัวแทนในฮ่องกง และยังมีอีกหลากหลาย License ดังๆ ที่ได้ลงทุนเปิดสำนักงานใหญ่ในฮ่องกงแล้ว ทั้งนี้ก็เพื่อขยายธุรกิจของตนเข้าสู่ประเทศต่างๆ ในภูมิภาคเอเชีย รวมถึงประเทศไทยเราด้วย

 

สำหรับนักลงทุน หรือผู้ประกอบการจะเลือกทำธุรกิจแบบใดดี ขึ้นอยู่กับว่าตัวคุณเองพร้อมสำหรับธุรกิจรูปแบบใด ธุรกิจแบบไลเซนส์ก็มีดีที่ไม่จำเป็นต้องลงทุนมาก และไม่ต้องเสียเวลาอบรม คุณสามารถเริ่มทำได้ทันทีที่คุณพร้อม แต่คุณจะขาดการเสนอแนะ การแนะแนวทาง เมื่อเกิดปัญหาคุณต้องทำการหาวิธีแก้ลำพังด้วยตัวคุณเอง

 

อย่างกรณีในประเทศแคนาดามีกฎหมายคุ้มครองธุรกิจแบบแฟรนไชส์ แต่ไม่คุ้มครองธุรกิจแบบไลเซนส์ ซึ่งอาจทำให้คุณเสียผลประโยชน์ไปบางส่วน ส่วนธุรกิจแฟรนไชส์ คุณอาจต้องลงทุนสูงกว่าธุรกิจแบบไลเซนส์ และต้องเสียเวลาไปอบรม ต้องทำการอบรมให้จบก่อน ถึงสามารถทำธุรกิจได้ แต่คุณจะได้รับผลประโยชน์และคำแนะนำมากมายเมื่อเกิดปัญหาตลอดสัญญา  

 

ดังนั้น ก่อนที่จะทำการเริ่มทำธุรกิจใดๆ ก็ตาม เพื่อสร้างผลกำไรที่ดีให้กับตัวเอง คุณเองควรศึกษาหาความรู้ หาข้อมูล รวมถึงข้อตกลงทางธุรกิจทั้ง 2 แบบอย่างละเอียด เพื่อสร้างผลกำไรและโอกาสเติบโตของธุรกิจในอนาคต

 

คุณผู้อ่านสามารถติดตามข่าวสาร ทุกความเคลื่อนไหวธุรกิจแฟรนไชส์และ SMEs รวดเร็ว รอบด้าน

 

 

นักเขียน

คุณมนตรี ศรีวงษ์ (อ๊อฟ)