กลางพฤษภาคมที่ผ่านมา ผมในฐานะตัวแทนของสมาคมธุรกิจแฟรนไชส์ และเอสเอ็มอีไทยได้รับเชิญจากกรมส่งเสริมการส่งออก กระทรวงพาณิชย์ให้ร่วมคณะไปสำรวจตลาดแถบอเมริกาใต้ 3 ประเทศ คือ บราซิล อาร์เจนติน่า และชิลี เพื่อดูว่าถ้าคนไทยไปทำแฟรนไชส์แถบนี้ จะฉลุย... หรือแฉลบ... เลยได้ไปเห็นอะไรแปลก ๆ จนอดไม่ได้ที่ต้องเอามาเล่าให้ฟังกัน เผื่อจะได้ช่วยกันคิดหาทางออก

พวกเราคนไทยควรภูมิใจครับที่อาหารไทยเป็นที่นิยมกันมากในแถบละตินอเมริกา แม้จะมีร้านอาหารไทยอยู่น้อยมาก บางประเทศไม่มีร้านอาหารไทยอยู่เลย หลายคนที่คุยด้วยบอกว่ารู้กิตติศัพท์อาหารไทยดีว่าอร่อย แถมมีคุณค่าทางโภชนาการ โดยเฉพาะขิง ข่า ตระไคร้นี่เป็นสมุนไพรบำรุงสุขภาพได้ด้วย พอถามต่อว่าเคยไปกินอาหารไทยที่ไหน พวกตอบหน้าตาเฉย “ได้ยินมา แต่ไม่เคยกิน” ฮา....

เหตุผลที่ไม่เคยกินนี่แบ่งได้เป็น 2 พวกครับ พวกแรก คือเมืองนั้นไม่มีร้านอาหารไทยอยู่เลย อีกพวกคือ มีร้านอาหารไทยเหมือนกัน แต่ราคาแพงจนไม่กล้าเข้า แค่เฉียดผ่านไปดมกลิ่นเท่านั้นแหละ ฮา.....
จุดหมายแรก... แดนแซมบ้า

จุดหมายแรกของทริปนี้ คือ เซาเปาโล ประเทศบราซิล เอ่ยถึงประเทศนี้คนมักจะนึกถึงอยู่ 2 อย่าง ฟุตบอลเป็นอย่างแรก และอีกอย่างที่หนุ่ม ๆ เฝ้ารอคือ งานคาร์นิวาล ฮา.... บางคนบอกว่าบ้าฟุตบอลอยู่เหมือนกัน แต่เห็นกดรีโมทเปลี่ยนช่องไปดูข่าวคาร์นิวาลทุกที ฮา... โธ่ ก็บอลน่ะมีถ่ายทอดให้ดูบ่อย ๆ แต่คาร์นิวาลนี่ปีละหนแค่นั้น แถมมีอะไรให้ดูมากกว่าหน้าแข้งนักเตะเยอะเลย ฮา...

เซาเปาโลเป็นเมืองใหญ่มีคนอยู่เยอะมาก คนบราซิลคงรักการกินอาหาร เพราะร้านอาหารพื้นเมืองและอินเตอร์เต็มไปหมด โดยเฉพาะในห้างสรรพสินค้าจะเห็นร้านอาหารหลากหลายประเภท และหลากหลายชาติเรียงเป็นตับ ทั้งอเมริกัน ญี่ปุ่น อิตาลี อินเดีย ที่สำคัญ ผมเห็นร้านอาหารไทยด้วย แต่..... เดี๋ยวจะกลับมาเล่าต่อเกี่ยวกับร้านอาหารไทยร้านนี้ ขอเล่าเรื่องทั่ว ๆ ไปที่ไปเห็นมาทั้งสามประเทศก่อน

ผมได้พบกับสมาคมแฟรนไชส์บราซิลด้วย เลยรู้ว่าแฟรนไชส์บราซิลก็เฟื่องพอตัว มีหลายยี่ห้อที่เป็นของคนบราซิล เช่น Bongrills, China in Box หรือ Gendai เป็นต้น ยี่ห้อต่างชาติที่คนไทยคุ้นก็มีเพียบครับ แมคโดนัลด์ ซับเวย์ พิซซ่าฮัท หรือแม้กระทั่งโดมิโนพิซซ่าที่พับฐานไปจากบ้านเราแล้ว ที่แปลกคือได้ยินว่ามีเซเว่นแค่สาขาเดียว เอเอ็มพีเอ็มมีบ้างแต่น้อยมาก ผมถามว่าไหงเป็นงั้น ได้คำตอบว่ามีห้างใหญ่เปิดขายของแบบโลตัสกระจายอยู่หลายแห่ง คนบราซิลชอบไปช้อปตามห้างพวกนี้ ร้านสะดวกซื้ออย่างบ้านเราจึงไม่ค่อยเห็น จะมีบ้างก็เป็นพวกร้านขายยามากกว่า ร้านพวกนี้จะมีขายของใช้บ้างก็กระจุกกระจิก ไม่มากเป็นกิจจะลักษณะเหมือนเซเว่น

แฟรนไชส์บราซิลนั้นตามข้อมูลพบว่าส่วนใหญ่จะไม่ได้ออกนอก มีบ้างก็อยู่แถว ๆ ละตินอเมริกา เท่าที่รู้ยังไม่มีใครโผล่มาแถวเอเชีย และนี่เป็นครั้งแรกที่ตัวแทนจากแฟรนไชส์ไทยดั้นด้นไปเยี่ยมเขาถึงบราซิล ฮา….

บราซิลมีกฎหมายแฟรนไชส์โดยตรงครับ นับว่าล่วงหน้ากว่าเมืองไทย 1 ก้าว กฎหมายเขาเป็นแบบให้เปิดเผยข้อมูลล่วงหน้าทำนองกฎหมายอเมริกา (Disclosure Law) ใครสนใจคงต้องย้อนกลับไปอ่านที่ผมเขียนมาแล้วฉบับก่อนหน้านี้ ผมเล่าว่าเมืองไทยกำลังจะมีกฎหมายแฟรนไชส์เร็ว ๆ นี้เหมือนกัน เขาให้ความเห็นว่า รัฐควรเข้ามาเกี่ยวข้องในช่วงเวลาก่อนทำสัญญาแฟรนไชส์ คือ กำหนดหลักเกณฑ์ในเรื่องการเปิดเผยข้อมูลให้ชัดเจน เมื่อทำสัญญากันแล้วก็ถือเป็นเรื่องแฟรนไชซอร์กับแฟรนไชซีไปว่ากันเอง ตอนนี้รัฐไม่ควรเข้ามาแค่ดูห่าง ๆ ก็พอ นี่เป็นความเห็นของทางบราซิลเขา

เขายังให้ความเห็นว่า ธุรกิจแฟรนไชส์อาหารหรือสปาไทยน่าจะมีโอกาสสูงในตลาดบราซิล รวมทั้งธุรกิจโรงเรียนสอนภาษา คนที่นี่ส่วนใหญ่ใช้ภาษาโปรตุเกส พูดอังกฤษได้น้อยมาก แต่เดี๋ยวนี้บราซิลค้าขายกับต่างชาติเยอะขึ้น ฝรั่งมังค่าก็เยอะ ที่น่าสนใจคือจีนครับ ตอนนี้จีนบุกตลาดบราซิลขนานใหญ่ แต่คนบราซิลพูดจีนบ่ได้ เห็นไหมครับ ช่องทางตลาดรูเบ้อเริ่มเลย... ใครที่ทำธุรกิจโรงเรียนสอนภาษาโดยเฉพาะภาษาจีนน่าจะลองเก็บไปคิดดู

การที่คนต่างชาติจะเข้ามาทำงานในบราซิลเป็นปัญหาที่หลายคนกังวล แต่สมาคมแฟรนไชส์บราซิลเขาบอกว่า การขออนุญาตก็ไม่ได้ยุ่งยากไปกว่าประเทศอื่นหรอก ธุรกิจแฟรนไชส์ต่างชาติที่เข้ามาในบราซิลก็แยะไป พวกนี้ก็เอาคนของตัวเองเข้ามา ก็ขออนุญาตทำงานได้ไม่เห็นมีปัญหาอะไร สำคัญขอให้เป็นผู้เชี่ยวชาญ อย่างกุ๊กทำอาหารไทย หรือหมอนวด สปาไทยก็น่าจะจัดเป็นผู้เชี่ยวชาญที่ขอทำงานในบ้านเขาได้ ส่วนแรงงานไร้ฝีมือนี่ไม่ต้องมา เขายืนยันว่าที่นี่เยอะแล้ว ฮา... ปัญหาอีกอย่าง คือ ความปลอดภัย เรื่องจี้ปล้นคนต่างชาติมีบ่อยต้องระวัง ให้ถือคติคนเดียวกระเป๋าหาย สองคนสู้ตาย และไม่ควรพกของมีค่ากระแทกตามิจฉาชีพ คำเตือนนี้ผมทำโดยไม่อิดออด เพราะไม่ค่อยมีของมีค่าให้พกติดตัวเท่าไร ฮา.....

อาร์เจนติน่า.... ดินแดนแทงโก้

ออกจากบราซิลจุดหมายถัดไปคือ บัวโนสไอเรสเมืองหลวงอาร์เจนติน่า ที่ประทับใจอย่างแรกคือถนนหนทางครับ ถนนแบบชองอาลิเซ่ของฝรั่งเศส ที่เป็นต้นแบบราชดำเนินของไทย แต่ของอาร์เจนติน่าใหญ่กว่าชองอาลิเซ่ แต่ไม่ต้องห่วงเรื่องข้ามถนน รถราที่นี่ไม่ค่อยเยอะ แม้ถนนกว้างก็ข้ามสะดวก ไม่ต้องรอข้ามถนนนานเหมือนบ้านเรา แถมบางคนกว่าจะข้ามได้ต้องท่องนะโม หรือไม่ก็ต้องเป็นนักกรีฑาเก่า “กลัวข้ามไม่พ้น” ฮา....

ธุรกิจร้านอาหารไทย และสปาไทยเป็นพระเอกที่นี่เหมือนกัน นักธุรกิจที่นี่หูผึ่งทันทีที่รู้ว่าผมประสานกับแฟรนไชส์อาหารไทยและสปาไทยได้ แสดงว่าหมอต้องรู้กิตติศัพท์อาหารไทยและสปาไทยมาแล้ว สปาของที่นี่มักอยู่ตามโรงแรมใหญ่ ราคาแพง ผมไปดูสปาที่อยู่นอกโรงแรมด้วยครับ บอกได้คำเดียวว่า การตกแต่งเอย บรรยากาศเอย ความนุ่มนวลของพนักงานเอย คนไทยกินขาดครับ เอ้า... อันนี้ไม่ใช่ชมกันเองน่ะ แต่ว่ากันตามเนื้อผ้าที่เห็นมา คนที่พาผมไปเล่าว่าสปาตามโรงแรมดีกว่าที่ผมไปเห็นมาหน่อยนึง ถ้างั้นสปาไทยก็ยังกินขาดอยู่ดี

เคยมีคนไทยแต่งงานกับฝรั่งมาเปิดร้านอาหารไทยที่นี่เหมือนกัน แต่คุณสามีต้องย้ายไปที่อื่น คุณเธอเลยต้องปิดกิจการไป แหม... น่าเสียดาย ได้ยินว่าธุรกิจไปได้ดีพอสมควร นับแต่บัดนี้จนบัดนี้ยังไม่มีร้านอาหารไทยอีกเลย ท่านทูตไทยในอาร์เจนติน่า และเจ้าหน้าที่สถานทูตทั้งนั่งยัน ยืนยันเชียร์เต็มที่อยากให้เปิดร้านอาหารไทยที่นี่ อาร์เจนติน่าได้ชื่อว่าเป็นดินแดนแห่งเนื้อดีมากที่สุดในโลกประเทศหนึ่ง

ส่งออกเนื้อไปทั่วโลก แต่จะเป็นไรไปถ้าคนอาร์เจนติน่าจะได้มีโอกาสลิ้มรสอาหารไทยชั้นเยี่ยมบ้าง แถมบริกาสไตล์คนไทยนุ่มนวลอ่อนหวานกว่าตั้งเยอะ อันนี้เฟิร์มครับ เพราะได้ไปกินสเต็คมีชื่อร้านหนึ่ง คนเสริฟร์อายุ 50 อัฟ แถมหุ่นขนาดซูโม่ญี่ปุ่นอาย บริการไม่ยิ้มแย้มเลยครับ ทำเหมือนฉันมีหน้าที่เสริฟ คุณมีหน้าที่กิน ฉันเสริฟของฉันไป คุณก็กินของคุณไป นี่ถ้าเป็นร้านอาหารไทย รับรองหมอนี่ไม่ได้รับเกียรติให้เป็นเด็กเสริฟหรอกครับ ให้ล้างจานหลังร้านบางคนยังไม่รับเลย ถ้าคนอาร์เจนไตน์เจอบริการแบบไทย ๆ รับรองว่าชนะน็อคแน่นอน....

ได้คุยกับทนายที่นี่คนหนึ่ง เขาบอกว่าที่นี่ไม่มีกฎหมายควบคุมการทำแฟรนไชส์เหมือนบราซิล การทำสัญญาแฟรนไชส์ หรือการกำหนดเงื่อนไขต่าง ๆ เป็นเรื่องแฟรนไชซอร์แฟรนไชซีตกลงกันเอง แต่ต้องอยู่ภายใต้กฎหมายทั่วไปเหมือนในบ้านเรา จึงค่อนข้างสะดวกสำหรับแฟรนไชส์ไทยที่สนใจ ผมค่อนข้างโชคดีครับ มาถึงวันแรกสมาคมแฟรนไชส์ที่นี่กำลังจัดงานแสดงแฟรนไชส์อยู่พอดี แถมเชิญสถานทูตไทยให้ไปชมงานด้วย “โป๊ะเชะเลยครับ” ยุทธการสวมรอยเข้างานในฐานะตัวแทนสถานทูตไทยจึงเกิดขึ้น บรรยากาศในงานไม่ต่างจากงานแฟรนไชส์ในบ้านเรานัก มีธุรกิจแฟรนไชส์มาร่วมงานประมาณ 60-70 บูธเห็นจะได้หลายยี่ห้อเราก็คุ้นเคยกันดี อย่างพิซซ่า หรือซับเวย์ เป็นต้น

ผมถามบริษัทที่ปรึกษาแฟรนไชส์ที่มาออกงาน ซึ่งมีอยู่หลายเจ้าเหมือนกัน เลยรู้ว่าแฟรนไชส์ของอาร์เจนติน่าส่วนใหญ่จะทำธุรกิจอยู่ภายในประเทศ มีเหมือนกันที่ขายไปประเทศเพื่อนบ้านแถมละตินอเมริกา แต่ยังไม่มีใครบินไกลมาถึงเอเชียรวมทั้งเมืองไทย และแน่นอนยังไม่เคยมีแฟรนไชส์ไทยไปปักธงที่อาร์เจนติน่าเช่นกัน

ชิลี... ดินแดนแห่งไวน์ชั้นเลิศ และซีฟู้ดชั้นยอด

จุดหมายสุดท้ายก่อนกลับเมืองไทยคือ ซานติอาโก เมืองหลวงชิลี เมืองนี้สวย อากาศเย็นสบายน่าอยู่ แถมท่านทูตไทยที่ชิลีมีอัถยาศัยไมตรีดีมาก คนไทยที่มาชิลีน่าจะหาโอกาสไปเยี่ยมท่านทูต ไม่งั้นจะเสียใจ.... ฝีมือทำซูชิของท่านทูต... บอกได้ว่าอร่อยกว่าร้านอาหารญี่ปุ่นในบ้านเราอีก

เหมือนเคย.... อาหารไทย และสปาไทยยังเป็นพระเอกของที่นี่ โรงแรมใหญ่แห่งหนึ่งจ้างคนไทยมาเป็นเชพอาหารไทย แต่อย่างว่าราคาค่อนข้างแพง โอกาสคนชิลีจะลิ้มลองอาหารไทยจึงมีไม่มากนัก ได้พบคนไทยที่มาเปิดขายอาหารไทยทำนองอาหารจานด่วนในห้างสรรพสินค้าแห่งหนึ่งด้วย เขาเล่าว่าเมื่อคราวชิลีจัดประชุมเอเปค รัฐมนตรีไทยก็เคยมาชิมอาหารที่ร้านเขามาแล้ว เท่าที่ได้พูดคุยได้ข้อสรุปตรงกันว่า อาหารไทยยังมีช่องทางขยายธุรกิจอีกมาก ปัญหาคือ ไกลบ้าน... ดูแลลำบาก... ทำให้คนไทยไม่ค่อยอยากมา แต่ถ้าใครตัดสินใจมา เขายืนยันว่ามีโอกาสรุ่งมากกว่าร่วง

ส่วนสปาไทยก็มีโอกาสมากเหมือนกัน ผู้คนที่นี่ชอบสปารู้จักสปาไทยด้วย แต่สปาที่นี่มักอยู่ตามโรงแรมใหญ่ ค่าบริการค่อนข้างแพง มีคนจ้างคนไทยไปทำนวดแผนไทยเหมือนกัน เปิดร้านทำเอง ลงทุนไม่มาก ไม่ได้อยู่บนโรงแรม สนนราคาก็ย่อมเยาลงหน่อย โอกาสของสปาไทยที่น่าสนใจคือ การร่วมมือกับธุรกิจสถานที่ออกกำลัง หรือฟิตเนสเซ็นเตอร์ ธุรกิจแบบนี้มีหลายเจ้า บางยี่ห้อทำเป็นแฟรนไชส์ด้วย ผู้คนที่นี้บ้าออกกำลังกายในโรงยิม หรือฟิตเนส อาจเป็นเพราะอากาศค่อนข้างเย็นไม่เหมาะที่จะออกกำลังกายกลางแจ้ง พอเลิกงานจะเห็นวิ่งกันตามฟิตเนสเซ็นเตอร์เต็มไปหมด

ลองคิดดูว่าวิ่งเสร็จ ถีบจักรยานเสร็จ มีนวดเสริมเข้ามา เพื่อผ่อนคลายกล้ามเนื้อก่อนกลับบ้านจะดีแค่ไหน ที่สำคัญ ไม่ต้องไปวิ่งหาลูกค้า หาสมาชิกให้เหนื่อย ก็เริ่มต้นจากสมาชิกฟิตเนสนั่นแหละ เห็นไหมวิน... วิน ผมได้ไปเยี่ยมฟิตเนสแห่งหนึ่งชื่อ Balthus ใหญ่มากมีสนามเทนนิส 6-7 สนาม แถมสระว่ายนํ้าทั้งในร่มและกลางแจ้ง ส่วนอุปกรณ์ออกกำลังกายนั่นเยอะจนขี้เกียจนับ ที่สำคัญมีสปาด้วย พอรู้ว่าผมมาจากเมืองไทย เจ้าหน้าที่เขารีบเล่าให้ฟังเลยว่าอยากได้คนไทยมาทำสปามาก... เคยมีนวดไทยเหมือนกันแต่คนนวดไม่ใช่คนไทย แต่เป็นคนที่เคยผ่านการอบรมจากคนไทยอีกต่อหนึ่ง เห็นยังครับว่าห่างไปค่อนโลกคนยังรู้จักสปาไทย ตอนเดินชมนี่อกยืดจนกระดุมเสื้อแทบปริ เหมือนชุดนักศึกษาสมัยนี้เลย ฮา....
การลงทุนที่ชิลีค่อนข้างง่าย รัฐบาลชิลีค่อนข้างเปิดเสรี เรื่องเงินเข้าเงินออกไม่มีกฎเกณฑ์มากมายเท่าไร เข้าชิลีก็ไม่ต้องขอวีซ่า แถมไม่ยุ่งยากเรื่องใบอนุญาตทำงานด้วย เจ้าหน้าที่ด้านการลงทุนของชิลีที่ผมได้คุยด้วยบอกว่า ถ้ามีหลักฐานสัญญาจ้างก็ขอจากสถานทูตชิลีในไทยได้เลย หรือจะเข้ามาแล้วค่อยมาขอที่นี่ก็ได้


ที่ชิลีผมได้พบกับเพื่อนเก่าที่เคยเชิญมาร่วมงานในเมืองไทยเมื่อ 2 ปีก่อน ไม่คิดว่าจะเจอ แต่บังเอิญเขาย้ายกลับมาอยู่ชิลีทำธุรกิจที่ปรึกษาด้านแฟรนไชส์ เพื่อนคนนี้ก็ช่วยยืนยันข้อมูลเรื่องความสะดวกสบายของการลงทุนที่นี่ด้วยครับ แถมรับปากว่าแฟรนไชส์ไทยที่สนใจชิลีเขาพร้อมจะช่วยเหลือให้คำแนะนำได้

ตัวปลอม...

ย้อนกลับมาเรื่องร้านอาหารไทยที่ค้างไว้ ที่เซาเปาโล บราซิลมีร้านอาหารไทย ร้านที่ว่าขึ้นป้ายหราว่า Thai Cuisine แถมตกแต่งสไตล์แบบไทย ๆ มีเชิงชาย มีตุ๊กตาหญิงไทยยืนพนมมือต้อนรับอยู่หน้าร้าน แต่... เจ้าของเป็นอินเดียครับ แถมกุ๊กก็ไม่ใช่คนไทยอีก เคยมีคนไทยพาเพื่อนต่างชาติแวะไปสั่งผัดไทย กะให้ประทับใจอาหารไทย แถมตัวเองจะได้หากินให้หายอยากด้วย หายจริง ๆ ครับ แต่อยากหายไปจากโลกนี้ ฮา... เพราะผัดไทยที่ยกมากลายเป็นอะไรที่เหมือนเส้นหมี่ราดแกงกระหรี่อินเดีย ฮา... (ไม่ออก)

ผมแอบไปดูราคาอาหารที่โชว์ไว้หน้าร้านด้วย โอ้โห... ราคาแพงไม่หยอก มิน่าวันที่ผมไปเห็นมีลูกค้าโต๊ะเดียว นั่งอยู่ 2 คน ในขณะที่ร้านอาหารชาติอื่นที่เปิดอยู่ข้าง ๆ คนตรึม แถมแน่นเกือบทุกร้าน ที่น่าเจ็บใจ คือ หมอนี่เปิดร้านอาหารอินเดียอยู่ติดกันด้วย แต่คนกินเยอะกว่าร้านอาหารไทย

เรื่องนี่น่าสนใจครับ แสดงว่าธุรกิจร้านอาหารไทยมีชื่อเสียงพอตัว ทำให้แม้คนชาติอื่นก็อยากเปิดร้านอาหารไทย อันนี้ว่าไปแล้วไม่น่าเป็นปัญหา คนไทยไม่ทำคนชาติอื่นมาทำก็ช่วยสร้างชื่อให้อาหารไทยเหมือนกัน ผมเห็นฝรั่งหัวแดงมาเรียนทำอาหารไทยกันให้ขวั่ก แถมบางคนทำเก่งขนาดคนไทยสู้ไม่ได้ก็มี

ปัญหาอยู่ที่กลุ่มที่ใช้แค่ชื่อร้านอาหารไทยเป็นจุดขาย แต่ไม่ได้ทำตามแบบร้านอาหารไทย ตกแต่งร้านแบบไทย เมนูอาหารก็เป็นชื่อไทย แต่ทำออกมาเป็นคนละเรื่อง แบบนี้น่าจะสร้างปัญหาให้ธุรกิจร้านอาหารไทยพอสมควร เพราะคนที่ไม่รู้เผลอไปลองอาหารไทยตัวปลอม โดยหลงคิดว่าเป็นอาหารไทย เขาอาจเอาไปเล่าขานกันเสีย ๆ หาย ๆ ก็ได้

เรื่องแบบนี้ผมเห็นว่าภาครัฐน่าจะลองคิดหาทางว่า จะทำอย่างไรกับคนที่ใช้ชื่อว่าเป็นร้านอาหารไทยในต่างแดน เจ้าของเป็นคนไทยจริงไหม หรือเป็นกุ๊กคนไทยจริงหรือเปล่า หรือถ้าเป็นต่างชาติ น่าจะต้องผ่านการอบรมอะไรหรือเปล่าก่อนจะไปขึ้นป้ายว่าเป็นร้านอาหารไทย ผมเห็นเวลามีใครมาลบหลู่ศาสนาพุทธ เอาเศียรพระพุทธรูปไปวางไม่เหมาะสม เรายังประท้วงกันใหญ่โตเลย ผมไม่ได้อยากให้ทำเป็นเรื่องใหญ่โตเหมือนเรื่องศาสนา แต่น่าคิดว่าเราควรทำอะไรบ้างไหม

โลกเรานี่จะว่าใหญ่ก็ใหญ่ จะว่าเล็กก็เล็ก ใครแอบไปทำอะไรที่ไหนว่าไปแล้วก็ยากที่จะไปรู้เหมือนกัน แต่กระทรวงต่างประเทศ และกระทรวงพาณิชย์ก็มีหน่วยงานไปประจำอยู่ในที่ต่าง ๆ ทั่วโลก ผมเชื่อว่าอย่างน้อยในเมืองที่หน่วยงานนั้นไปตั้งอยู่น่าจะรู้ และได้ยินข่าวบ้างว่ามีร้านอาหารไทยหรือไม่ คนอยู่ต่างบ้านต่างเมืองนาน ๆ พอได้ยินข่าวว่ามีร้านอาหารไทยมาเปิดน่ะ นับวันรอเลยครับ เพราะฉะนั้นผมว่าเรื่องการติดตามข่าวสารเกี่ยวกับธุรกิจร้านอาหารไทย หรือ สปาไทยคงไม่ใช่เรื่องยาก แต่ที่ยากคือจะทำไงถึงจะรักษาชื่อเสียงของไทยเอาไว้ ไม่ให้เสียหายจากคนที่แอบอ้างชื่อเสียงร้านอาหารไทย และสปาไทยไปหากิน ว่าง่าย ๆ คือจะจัดการกับตัวปลอมพวกนี้อย่างไร


เฮ้อ.. ตั้งใจว่าจะเล่าเรื่องบ้านอื่นเมืองอื่นให้สนุกสนาน แต่ไหงลงท้ายกลับเป็นเรื่องปวดหัว ทำไงได้ครับ เกิดมาเป็นคนไทยแล้วนี่ มีอะไรก็ต้องช่วยกันคิดช่วยกันแก้ จริงไหม