สังคมไร้เงินสด หรือ Cashless Society เป็นสังคมที่ปราศจากเงินสดหรือไม่นิยมถือเงินสด อาจชำระเงินผ่านทางบัตรเครดิต บัตรเดบิต หรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์แทน ซึ่งปัจจุบันมีการสร้างและพัฒนาแอปพลิเคชันสำหรับสมาร์ทโฟนเพื่อชำระเงินได้โดยไม่ต้องพกเงินสด

 

ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมาภูมิภาคเอเชียเองก็เป็นหนึ่งในผู้บุกเบิกการเคลื่อนไหวเข้าสู่ระบบเศรษฐกิจแบบไร้เงินสด โดยการลงทุนไปมากกว่าหลายพันล้านดอลลาร์สู่เทคโนโลยีในการชำระเงินผ่านทางมือถือโดยหวังว่า นวัตกรรมเหล่านี้จะสามารถที่จะขับเคลื่อนและกระตุ้นกิจกรรมทางเศรษฐกิจในภูมิภาคได้มากยิ่งขึ้น ซึ่งความดึงดูดของ e-wallets ทางมือถือนั้น ปรากฏเด่นชัดในระดับภูมิภาคเอเชียและทศวรรษที่ผ่านมา ซึ่งภูมิภาคเอเชียมีความทะเยอทะยานและความกล้าหาญที่จะทำให้สังคมไร้เงินสดเป็นจริงด้วยการผ่านแอปพลิเคชั่นในมือถือโดยจะเรียกกันว่า ‘e-money’ นั้นเอง

ภาพจาก bit.ly/2p20xHL

 

ซึ่งท้ายสุดแล้ว e-money นั้นก็ดูจะสะดวกกว่าการพกพาเงินสด สามารถปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงได้อย่างรวดเร็วและมักจะเชื่อมโยงกับผลประโยชน์ส่วนตัว อีกทั้งพวกเขายังสามารถประหยัดเงินได้อีกเป็นจำนวนมากภายในประเทศของพวกเขา อย่างเช่น ค่าใช้จ่ายในการพิมพ์ การจัดเก็บ และการเคลื่อนย้ายเงินสดนั้นจะลดลงเพราะ จะมีเงินอิเล็กทรอนิกส์เข้ามาแทนที่ดังเช่นทุกวันนี้ 

ภาพจาก bit.ly/2OpZV9G

 

ซึ่งผู้ที่บุกเบิกบัตรอิเล็กทรอนิกส์อย่างประเทศฮ่องกงนั้น ก็ได้สร้างบัตร Octopus ขึ้นมา หรือก็คือ บัตรอิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้แทนเงินสดได้เหมือนกับ e-wallets และ e-money แต่หลังจากการประท้วงทางการเมืองที่ผ่านมานี้ก็ได้มีการดูแลและตรวจสอบผู้ประท้วงกันอย่างเข้มงวด จึงทำให้ค่าเงินของสื่อดิจิทัลตกลงไปมากและแน่นอนว่าสิ่งเหล่านี้ก็อาจพลอยทำให้เราได้รับผลกระทบทางด้านทางการเงินของเราอีกด้วย

 

ภาพจาก facebook.com/marketeeronline

 

เมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมาเห็นได้ชัดว่า ในการใช้งานของ e-wallets นั้น ได้มีการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในหลายปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในภูมิภาคเอเชียที่เป็น 8 ใน 10 ของการชำระเงินผ่านทางโทรศัพท์มือถือ ตัวอย่างเช่น ไทย, มาเลเซีย, เวียดนาม, ฟิลิปปินส์ และสิงคโปร์ เองก็เล็งเห็นอัตราการเติบโตเป็นเลขสองหลักในการชำระเงินผ่านโทรศัพท์มือถือ โดยมีประชากรเกือบครึ่งหนึ่งในการใช้บริการดังกล่าวนี้ ซึ่งแอปพลิเคชั่นชื่อดังของประเทศจีนอย่าง Wechat และ Alipay นั้นก็ได้รุกตลาดโลกไปจนถึง 86% แล้ว ซึ่งเกือบทั้งหมดในบางพื้นที่ก็ได้แปรเปลี่ยนเป็นเงินสด 

 

ระบบการให้คะแนนเครดิตทางสังคมของจีน หรือ Social Credit System เป็นระบบที่มีชื่อเสียงระดับประเทศที่ได้รับการพัฒนาขึ้นมาตั้งแต่ปี 2550 จนถึงปัจจุบัน ได้แสดงให้ประชาชนเห็นแล้วว่า มีประชาชนอยู่เป็นจำนวนไม่น้อยที่ถูกขึ้นชื่ออยู่ในระบบบัญชีดำเหล่านี้ ที่ซึ่งพูดถึงในเรื่องของการต่อต้านการทุจริตของรัฐบาล ซึ่งในประเทศจีนเองการขึ้นบัญชีดำแบบนี้ก็ส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อการดำรงชีวิตของบุคคลโดยมีข้อจำกัด เช่น การห้ามไปในสถานที่ที่อยากไป เป็นต้น

ภาพจาก bit.ly/30OsVKJ

แต่ในความเป็นจริงแล้ว การเฝ้าระแวดระวังทางสังคมโดยรวมที่สามารถเปิดเผยให้ประชาชนได้เห็นถึงสิ่งที่ไม่ดี หากข้อมูลดังกล่าวตกอยู่ในมือของคนผิด สังคมที่ไร้เงินสดของเอเชียก็จะเป็นประโยชน์ต่อรัฐบาลเท่านั้น หากแต่ภายใต้ระบบ "เครดิตสังคม" นั้น รัฐบาลสามารถ "ให้คุณและโทษ" แก่ทุกคนได้ด้วย "คะแนน" ที่คุณได้หรือเสียไปด้วยความประพฤติจากกิจวัตรประจำวันของคุณ ซึ่งทำให้สังคมจีนในทุกวันนี้ไม่มีคำว่า "สิทธิส่วนบุคคล" หลงเหลืออยู่เลย

 

จะเห็นได้ชัดว่า การใช้ระบบการจ่ายเงินแบบอิเล็กทรอนิกส์นั้น สามารถเป็นได้ทั้งคุณและโทษได้ในคราเดียวกัน ขึ้นอยู่กับว่าตัวของเรานั้นจะใช้งานมันยังไงเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด

 

คุณผู้อ่านสามารถติดตามข่าวสาร ทุกความเคลื่อนไหวธุรกิจแฟรนไชส์และ SMEs รวดเร็ว รอบด้าน