สิ่งที่ทุกคนควรรู้ก่อนเปิดร้านขายของหรือเริ่มต้นทำธุรกิจคือ “กฎหมายการค้า” ที่ระบุว่าหากประกอบธุรกิจ ไม่ว่าจะอยู่ในรูปของบุคคลธรรมดาหรือนิติบุคคลจะต้องทำการจดทะเบียนพาณิชย์หรือที่เราเรียกว่าทะเบียนการค้า หลังจากเริ่มธุรกิจแล้วไม่เกิน 30 วัน ซึ่งการจดทะเบียนพาณิชย์ไม่ได้เกี่ยวข้องอะไรกับการจดนิติบุคคลเพราะเป็นคนละเรื่องกันซึ่งการจดทะเบียนพาณิชย์นั้นเป็นการบอกว่า เราได้เริ่มต้นประกอบกิจการอย่างถูกต้องและเปิดเผย มีหลักแหล่งและสถานที่ตั้งของกิจการชัดเจนมีชื่อปรากฎอยุ่ในระบบการค้า

 

ซึ่ง www.ThaiFranchiseCenter.com เชื่อว่ามีอีกหลายคนที่ถึงตรงนี้ก็ยังไม่เข้าใจว่าปัจจุบันถ้าเริ่มเปิดร้านเราควรจะทะเบียนอะไรบ้างและข้อดีของการจดทะเบียนนิติบุคคลดีอย่างไร และทำไมเราควรจดทะเบียนนิติบุคล ลองมาดูรายละเอียดในภาพรวมทั้งหมดให้เข้าใจ ก่อนเปิดร้านจะได้วางแผนการเติบโตของธุรกิจได้อย่างถูกต้อง

 

ภาพจาก Freepik

 

 

การจดทะเบียนพาณิชย์เหมาะกับธุรกิจขนาดเล็ก ที่มีเจ้าของทำงานเพียงคนเดียว ขายสินค้าหรือบริการง่ายๆ ไม่ยุ่งยาก ข้อดีของการจดแบบนี้ คือ ผู้ประกอบการจะไม่มีภาระในการทำบัญชีหรือยื่นส่งงบ และมีอิสระในการดำเนินธุรกิจอย่างเต็มที่ อย่างไรก็ตาม ธุรกิจอาจขาดความน่าเชื่อถือในระยะยาว หาพนักงานยาก ไม่สามารถเข้าถึงสินเชื่อจากธนาคาร รวมไปถึงยังทำให้เจ้าของธุรกิจต้องมีภาระหน้าที่ทางกฎหมาย ในการรับภาระหนี้สินของธุรกิจแบบไม่จำกัด

 

 

เหมาะสำหรับธุรกิจที่เติบโตขึ้นมาระดับหนึ่ง หรือมีเจ้าของ/ผู้ลงทุนตั้งแต่ 3 คนขึ้นไป โดยการจดทะเบียนบริษัทจะทำให้มี “บริษัท” มีสถานะเป็น “นิติบุคคล” ที่มีตัวตนตามกฎหมาย แยกต่างหากจากเจ้าของธุรกิจ เจ้าของบริษัทจึงเป็นอิสระจากการไล่เบี้ยหนี้สินของบริษัท ซึ่งเจ้าของธุรกิจมีภาระการชำระค่าหุ้นให้ครบตามทุนที่จดทะเบียนบริษัทไว้เท่านั้น   อย่างไรก็ตาม บริษัทจะมีภาระหน้าที่แยกต่างหากจากเจ้าของ โดยบริษัทต้องจัดทำบัญชี, เสียภาษี, ยื่นประกันสังคมให้พนักงาน เป็นต้น โดยการจดทะเบียนนิติบุคคล ทำได้ 3 แบบ ด้วยกันคือ  ห้างหุ้นส่วนจำกัด, ห้างหุ้นส่วนสามัญ  และบริษัทจำกัด ซึ่งแต่ละประเภทก็มีคุณลักษณะที่แตกต่างกันออกไป เจ้าของธุรกิจควรเลือกรูปแบบให้เหมาะสมกับธุรกิจของตัวเอง

 

ภาพจาก Freepik

 

 

การเป็นนิติบุคคล แม้จะดูยุ่งยากในเรื่องการทำบัญชีส่งสรรพากร แต่นั่นก็หมายความว่า จะทำให้ธุรกิจต้องเสียภาษีตามผลกำไรที่เกิดขึ้นจริงตามบัญชี ถ้าปีไหนธุรกิจ "ขาดทุน" ก็ไม่ต้องเสียภาษี ซึ่งต่างจากการเสียภาษีแบบบุคคลธรรมดา เพราะถ้าธุรกิจขาดทุน แต่ในทางภาษี ยังไงก็จะหักค่าใช้จ่ายได้แค่ตามอัตราเหมาจ่าย หมายถึงยังไงก็ต้องเสียภาษี แม้ว่าจะขาดทุน

 

 

การเสียภาษีของนิติบุคคลนั้นจะคิดจากกำไรทางบัญชีเท่านั้น และภาษีที่ต้องจ่ายภายใต้กฎหมายไทยมีอัตราสูงสุด 20%  ซึ่งต่างจากอัตราภาษีแบบภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ที่อัตราสูงสุดถึง 35% ซึ่งมากกว่าการเสียภาษีของนิติบุคคล จุดนี้ถือเป็นข้อดีของการทำธุรกิจที่หลายคนมองข้าม ซึ่งการเสียภาษีในอัตราที่น้อยลงนี้ก็ทำให้รายจ่ายในด้านภาษีลดน้อยลง เป็นกระบวนการหนึ่งในวิธีบริหารการเงินที่สำคัญ

 

 

การเป็นนิติบุคคลนั้นทำให้ธุรกิจดูมีความน่าเชื่อถือกว่าธุรกิจแบบบุคคลธรรมดา ทำให้สถาบันทางการเงินมีความเชื่อมั่นในการปล่อยสินเชื่อให้ธุรกิจ  เพราะสถาบันการเงินมักจะให้เครดิตแก่ผู้ที่มีประวัติการทำธุรกิจชัดเจน ต่างจากบุคคลธรรมดา ที่ส่วนใหญ่ไม่เข้าเกณฑ์การปล่อยเงินกู้เชิงพาณิชย์ หรือแม้จะมีการปล่อยกู้แต่วงเงินก็จะน้อยกว่า ในฐานะของคนทำธุรกิจสถาบันการเงินถือเป็นแหล่งเงินทุนในการขยายกิจการที่สำคัญมาก

 

 

การเป็นนิติบุคคลนั้นหมายถึงการแยกระหว่างเงินของธุรกิจ และเงินส่วนตัวของเจ้าของธุรกิจได้อย่างชัดเจน นี่ทำให้เกิดความไม่สับสนระหว่างเงินทั้งสองส่วน ซึ่งถ้าธุรกิจเป็นแบบธุรกิจบุคคลธรรมดา หากมีการบริหารจัดการไม่ดีอาจทำให้ไม่สามารถควบคุมธุรกิจได้

ภาพจาก Freepik
 

 

ข้อดีของการเป็นนิติบุคคลประเภทห้างหุ้นส่วนจำกัด หรือบริษัท ก็คือ การจำกัดความรับผิดชอบต่อหนี้สินของบริษัทตามมูลค่าหุ้นของตัวเองที่ลงไปในบริษัท หมายถึง ถ้าบริษัทเกิดความเสียหายทางธุรกิจร้ายแรงระดับต้องล้มละลาย เราซึ่งมีสถานะเป็นผู้ถือหุ้นของบริษัท ก็จะสูญเสียสินทรัพย์ไปแค่ตามมูลค่าหุ้นเท่านั้น ตัวเราจะไม่ล้มละลายตามบริษัทไปด้วย และสำหรับคนที่ทำธุรกิจ เป็นหลักประกันชั้นดีว่าถ้าธุรกิจพลั้งพลาดไป จะสามารถเริ่มต้นทำธุรกิจใหม่ได้อย่างไม่เจ็บตัวมากนัก

 

 

ทางภาครัฐได้พิจารณาเพิ่มเติมสำหรับการแปลงสภาพธุรกิจ จากเดิมที่คนทำธุรกิจเสียภาษีแบบบุคคลธรรมดาจะสามารถหักค่าใช้จ่ายแบบเหมาได้ 65-85% ได้เปลี่ยนให้อัตราหักค่าใช้จ่ายเหมาลดลงเหลือ 60% เท่านั้น หรือพูดง่ายๆ ก็คือมาตรการภาษีแบบใหม่นี้ทำให้ธุรกิจแบบบุคคลธรรมดาต้องเสียภาษีมากขึ้นโดยอัตโนมัติแม้ว่าจะมีรายได้เท่าเดิม ซึ่งนโยบายนี้เกิดจากการที่รัฐบาลต้องการให้คนทำธุรกิจ มาจดทะเบียนเป็นนิติบุคคลกันมากขึ้น

 

 

ในบางครั้ง กรณีที่เราค้าขายสินค้า อาจจะมีลูกค้าจากต่างประเทศสนใจเข้ามาขอซื้อสินค้าจำนวน ซึ่งการค้าขายแบบบุคคลธรรมดา จะทำให้การค้าขายเกิดขึ้นได้ยากมาก เพราะจะมีความเกี่ยวข้องทั้งในเรื่องความเชื่อใจ การส่งสินค้า การจ่ายเงิน การทำเอกสารต่างๆในนามบุคคลธรรมดาจะยากมากแม้กระทั่งบุคคลธรรมดาอาจไม่ได้รับอณุญาติ ให้ประกอบกิจการบางอย่างอีกด้วย การจดทะเบียนเป็นนิติบุคคลจึงเป็นการปูทางให้ธุรกิจสามารถเติบโตได้มากขึ้น

ภาพจาก Freepik

 

อย่างไรก็ดีแม้จะมีข้อดีมากมายแต่เหตุผลที่คนส่วนใหญ่ไม่ “จดทะเบียนนิติบุคคล” เพราะความเคยชินกับการเสียภาษีแบบบุคคลธรรมดา รวมถึงหลายคนมองว่ามีกระบวนการยุ่งยาก ซึ่งในความจริงการจดทะเบียนสามารถเสร็จได้ภายใน 1 วัน ไม่ว่าจะเป็นการจดทะเบียนนิติบุคคลแบบห้างหุ้นส่วนจำกัด หรือบริษัทจำกัด และอีกเหตุผลหนึ่งของคนส่วนมากคือมองว่าธุรกิจตัวเองยังเล็กเกินไป ทุนจดทะเบียนคงไม่พอ แต่ในความเป็นจริงกฎหมายระบุไว้ว่า 1 หุ้น จะต้องมีราคาไม่ต่ำกว่า 5 บาท หมายความว่าหากต้องการจดทะเบียนเป็นห้างหุ้นส่วนจำกัดมีผู้ร่วมหุ้นขั้นต่ำ 2 คน ทุนจดทะเบียนขั้นต่ำก็เริ่มต้นที่ 10 บาทเท่านั้น ทั้งนี้ทุนจดทะเบียนขั้นต่ำของธุรกิจแต่ละประเภทก็แตกต่างกันไป

 

อย่างไรก็ดีแม้ว่ากฎหมายจะระบุทุนจดทะเบียนขั้นต่ำไว้ต่ำ แต่การมีทุนจดทะเบียนให้ต่ำที่สุดก็ไม่เป็นสิ่งที่นิยมจะปฏิบัติกันทางธุรกิจ เพราะโดยทั่วไป ไม่ว่าจะในสายตาของใครตั้งแต่คนทั่วไปจนถึงสถาบันการเงิน บริษัทที่ทุนจดทะเบียนสูง ก็ย่อมมีความน่าเชื่อถือกว่าบริษัทที่มีทุนจดทะเบียนต่ำ

 

 

ขอบคุณข้อมูล

https://bit.ly/2YU2cOr , https://bit.ly/3rqe32W , https://bit.ly/2YRELW0 , https://bit.ly/2LzWdLO , https://bit.ly/3oXhLzt

 

นักเขียน

คุณรัตนชัย ม่วงงาม (เปี๊ยก)