โลก 2 ด้าน คนมอง 2 ขั้ว “โชห่วย” ยิ่งอยู่ ยิ่งเหนื่อย “สะดวกซื้อ” ยิ่งทำ ยิ่งปัง!
 

หลายคนคิดว่า "ร้านโชห่วย" กำลังถูกกลืนกินโดย "ร้านสะดวกซื้อ" หรือร้านค้าปลีกสมัยใหม่ ไม่ว่าจะเป็น 7-Eleven, Mini Big C, CJ More, Lawson 108, Lotus go Fresh และ Tops Daily ที่พึ่งเขย่าตลาดร้านสะดวกซื้อในไทย เปิดโมเดลขายแฟรนไชส์ทั่วประเทศ แต่ว่าเรื่องนี้มีความเป็นความไปได้มากแค่ไหน มาดูกัน
 

 

ยุคที่ร้านสะดวกซื้อผุดขึ้นเป็นดอกเห็ด จนแทบจะมองไม่เห็นร้านโชห่วยตามชุมชนต่างๆ แล้ว แต่ยังมีร้านโชห่วยจำนวนมากอยู่รอด และสามารถแข่งขันกับร้านสะดวกซื้อได้ จนมัดใจลูกค้าในแต่ละชุมชนไว้ได้อย่างเหนียวแน่น โดยใช้เสน่ห์แบบดั้งเดิม ที่บรรดาร้านสะดวกซื้อไม่มี อาทิ

ข้อเสียของร้านโชห่วยทำให้ลูกค้าเลือกซื้อสินค้าร้านสะดวกซื้อ บางร้านมีสินค้าให้เลือกน้อย วางสินค้าไม่สวยงาม ไม่ค่อยสะอาด ไม่สว่าง บางร้านมีหมา มีแมวในร้าน สินค้าอาจจะหมดอายุ ไม่มีคุณภาพ ไม่สดใหม่ สินค้าเก่าหมุนเวียนเปลี่ยนไม่ได้ ไม่มีอำนาจต่อรองกับบริษัทหรือผู้ขายส่งได้ จึงทำให้จะต้องดั้นด้นขายเท่าที่มีให้หมดไปเพราะทุกชิ้นเป็นต้นทุน
สะดวกซื้อ
 

ส่วนเสน่ห์ของ "ร้านสะดวกซื้อ" ที่ทำให้พฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยนไปใช้บริการแทนโชห่วย  

แม้ร้านสะดวกซื้อจะมีข้อได้เปรียบร้านโชห่วยอยู่มากมาย แต่จุดด้อยก็มีเช่นกัน อาทิ ร้านเปิด 24 ชั่วโมงก็ตามแต่บางร้านอยู่ไกลที่พัก ยากต่อการเดินทางไปซื้อ พนักงานบางร้านหน้าไม่รับแขก พูดจาไม่ดี ไม่ใกล้ชิดกับลูกค้า บางร้านพนักงานเมินเฉย ทำงานอื่นไม่มาบริการลูกค้าก่อน ทำให้ลูกค้าต้องต้องยืนรอนาน สินค้าบางรายการหมดบ่อย
โชห่วยจะรอดมั๊ย?
 

เมื่อสารพัดข้อได้เปรียบของร้านสะดวกซื้อมีมากกว่าร้านโชห่วย แล้วโชห่วยจะสูญพันธุ์มั๊ย ถ้าโชห่วยศูนย์พันธุ์ ทำไม Makro มียอดขายเติบโตทุกปีกว่า 80% เพราะเรารู้กันอยู่แล้วว่า Makro เน้นขายสินค้าให้โชห่วย
 

จากข้อมูลกรมธุรกิจการค้า ปี 2566 พบว่า ประเทศไทยมีร้านโชห่วยขนาดเล็กราวๆ 400,000 ร้าน ขนาดกลางจำนวนกว่า 18,000 ร้าน ร้านค้าปลีกกลุ่มใหญ่ในไทยยังเป็นร้านโชห่วย ครองส่วนแบ่งตลาด 44% ร้านสะดวกซื้อ 31.8% และไฮเปอร์มาร์เกต 24.1% ร้านโชห่วยเป็นร้านเก่าแก่อยู่มานานส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น แม้จะมีปิดตัวลงไปบ้าง แต่ก็มีร้านเปิดใหม่มากทดแทน เห็นได้จัดเจนร้านโชห่วยในชุมชนต่างจังหวัด ต่างอำเภอ ยังเปิดขายได้อย่างสบาย 
 

 

ส่วนสาเหตุที่ร้านโชห่วยหลายๆ ร้านสูญพันธุ์ อาจเป็นเพราะรุ่นลูกไม่สานกิจการต่อจากรุ่นพ่อแม่ แต่ถึงอย่างไรถ้าร้านโชห่วยอยากอยู่รอดมีลูกค้าใช้บริการเป็นประจำ ควรยกระดับคุณภาพมาตรฐานให้กับร้าน ปรับปรุงตกแต่งร้านให้สวยงาม หาบริการเสริมและสิ่งอำนวยความสะดวกไว้บริการลูกค้า หรือหาสิ่งดึงดูดให้ลูกค้ามาใช้บริการที่ร้าน เช่น ตู้กดน้ำดื่มหยอดเหรียญ, ตู้เติมเงิน, ตู้เติมน้ำมัน, บริการโอนเงิน, เข้าร่วมโครงการของรัฐ, นำเทคโนโลยีมาใช้ในร้าน
 

สุดท้ายแล้ว ร้านโชห่วยจะอยู่รอดได้ ไม่สูญพันธุ์ อยู่ที่การปรับตัวให้เข้ากับยุคสมัย คงเสน่ห์ความดั้งเดิมและความใกล้ชิดกับสังคมไทยที่อยู่กันอย่างญาติพี่น้อง มอบสินค้าและบริการลูกค้าที่มีคุณภาพมาตรฐาน เพิ่มความสะดวกให้แก่ลูกค้า

 

นักเขียน

คุณมนตรี ศรีวงษ์ (อ๊อฟ)