บทความทั้งหมด    บทความ SMEs    วางแผนขยายธุรกิจ    การสร้างมูลค่าทางธุรกิจ
1.9K
2 นาที
12 ตุลาคม 2559
เหลือเชื่อ ธุรกิจแบบแจกฟรี  มีแต่กำไร!

แม้หลายคนจะบอกว่าของฟรีไม่มีในโลกแต่ในฐานะของผู้บริโภคแล้วย่อมมุ่งหวังที่จะได้ของฟรีแม้จะรู้ตื้นลึกหนาบางว่าแท้ที่จริงของฟรีเหล่านั้นได้ผ่านการคิดคำนวณเรื่องต้นทุนเอาไว้ล่วงหน้าแต่ก็ยังมีความน่าสนใจและมีพลังทางการตลาดมากมายเหลือเกิน
 
www.ThaiFranchiseCenter.com  มองว่าเรื่องของการแจกฟรีนั้นมีประวัติมาเนิ่นนาน น่าจะเริ่มตั้งแต่ช่วงต้นศตวรรษที่ 20 โดยMR.Chris Anderson เจ้าของทฤษฎี Long Tail อันลือลั่น เคยพูดถึงโมเดลเศรษฐกิจแจกฟรีว่าเป็นลักษณะการให้ไปก่อนเพื่อให้ได้กลับมาในภายหลัง
 
ซึ่งโมเดลนี้แตกต่างกันไปตามแต่รูปแบบของสินค้าไม่ว่าจะเป็น แจกซิมฟรี เพื่อขายแพคเกจโทรรายเดือน , ขายเครื่องเล่นเกมแบบถูกๆ เพื่อขายตัวเกมที่แพงกว่า , การให้ดาวน์โหลดเล่นเกมฟรี

แต่มีการขายไอเท็มพิเศษในเกม , ร้านอาหารแถมน้ำดื่มฟรี เพื่อขายเครื่องดื่มอื่นในราคาสูง), การตั้งตู้ให้กดกาแฟฟรีในออฟฟิศ เพื่อจะได้ขายกาแฟพรีเมี่ยมให้กับผู้บริหาร เป็นต้น
 
พฤติกรรมฟรีเหล่านี้ลักษณะคล้ายกับซื้อหนึ่งแถมหนึ่งในภาษาธุรกิจเรียกว่า Cross Subsidy หมายถึงการผลักภาระ ต้นทุนของสินค้าชนิดหนึ่งไปยังอีกชนิดหนึ่ง แม้จะดูเหมือนว่าผู้บริโภคไม่ได้ประโยชน์มากนักแต่เชื่อหรือไม่ว่าทฤษฏีเหล่านี้นำมาใช้เมื่อไหร่ก็ทำให้สินค้าต่าง ๆขายดีเป็นเทน้ำเทท่ากันเลยทีเดียวยกตัวอย่างเช่น
 
มีดโกนยิลเลตต์ผู้ก่อตั้งคือคิง ยิลเลตต์ ผู้คิดค้นใบมีดโกนแบบใช้แล้วทิ้ง เริ่มผลิตและวางขายในปีแรกคือ ค.ศ.1903 แต่กลับขายมีดโกนได้เพียง 58 อันและใบมีดอีก 168 อัน ซึ่งคิง ยิลเลตต์ ก็พยายามทุกวิถีทางเพื่อเพิ่มยอดการจำหน่ายนี้ให้ได้มากขึ้นอีกหลายเท่าตัว

จนกระทั่งยิลเล็ตต์ตัดสินใจแจกมีดโกนฟรีไปกับห่อหมากฝรั่ง ห่อชากาแฟ ห่อมาร์ชแมลโล ฯลฯ ปรากฏว่ายิ่งแจกไปเท่าไหร่ ความต้องการใบมีดก็ยิ่งเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนในที่สุดนวัตกรรมมีดโกนของยิลเล็ตต์ก็ได้เข้ามาแทนที่วัฒนธรรมการใช้มีดโกนแบบดั้งเดิมได้สำเร็จ
 
พอมาถึงในยุคปัจจุบันทฤษฏีการแจกฟรีไม่ใช่เพียง Cross Subsidy อีกต่อไปหากแต่ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีทำให้รูปโฉมสินค้าหลายประเภทเปลี่ยนจาก“สิ่งที่จับต้องได้” เป็น “สิ่งที่จับต้องไม่ได้”

อาทิเช่น ในรูปของ “บิท” หรือ “ดิจิตอลไฟล์” ต่างๆ ซึ่งปรากฏการณ์นี้ทำให้ต้นทุนของการผลิตสินค้าหลายประเภทลดลงจนเกือบเป็นศูนย์ยกตัวอย่างกลยุทธ์ฟรีที่มีในแวดวงธุรกิจปัจจุบันเช่น
1.E-mail Account พร้อมพื้นที่เก็บข้อมูลฟรี, Search Engine ฟรีอย่าง Google, ที่พบปะเพื่อนฝูงฟรีอย่าง Facebook, วิดีโอดูฟรีอย่าง Youtube, หรือแม้กระทั่งสารานุกรมฟรีอย่าง Wikipedia เป็นต้น
 
2.ฟรีในโมเดลธุรกิจ เช่นผับ บาร์ สถานบันเทิง : ประเภทผู้หญิงเข้าฟรี ผู้ชายเสียเงิน (“ดึง” ลูกค้าผู้หญิงเข้ามาเป็นสีสัน เพื่อ “ดูด” ลูกค้าผู้ชายให้เข้ามาเฉลี่ยส่วนฟรีของสาวๆ อีกที) หรือ เกมส์ออนไลน์ ละครซิทคอม : แจกคอนเทนท์ให้ผู้บริโภคเสพฟรี แต่เก็บค่าโฆษณาจากบริษัทผู้ผลิต/จำหน่ายสินค้า เพื่อแลกกับการมีชื่อแบรนด์หรือผลิตภัณฑ์ปรากฎอยู่ในเนื้อหา
 
3. การฟรีแบบใช้เวลาเป็นตัวกำหนด เช่น เกมส์ที่ให้ทดลองเล่นก่อนแค่ด่านแรกๆ ถ้าอยากสนุกต่อก็ต้องซื้อเวอร์ชั่นเต็ม หรือการแจกคอนเทนท์ออนไลน์ให้อ่านฟรี แต่ขายฉบับพิมพ์เป็นรูปเล่ม เป็นต้น
 
4.ฟรีด้วยต้นทุนที่เข้าใกล้ศูนย์  ไม่มีตัวอย่างใดจะอธิบายสินค้าที่ต้นทุนลดต่ำลงจนเข้าใกล้ศูนย์ได้ดีเท่ากับเพลงออนไลน์ โลกดิจิตอลในปัจจุบัน ทำให้ไฟล์เพลงถูกแจกจ่ายถึงกันได้ง่ายเพียงปลายนิ้วคลิก ด้วยเหตุนี้ ศิลปินส่วนใหญ่จึงหันมาแจกเพลงฟรีในโลกออนไลน์ และใช้มันเป็นเครื่องมือทางการตลาดในการขายคอนเสิร์ตหรือการพัฒนาสินค้าเมอร์แชนไดซ์ต่างๆ แทน

กล่าวโดยสรุปว่าความสำเร็จของการดำเนินธุรกิจแจกฟรีนั้นอาจขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายข้อ เช่น 
  1. ความสามารถที่จะลดต้นทุนสำคัญของสินค้าและบริการให้เข้าใกล้ศูนย์มากที่สุด เพื่อจะแจกฟรีได้แบบไม่เจ็บตัว 
  2. ความสามารถที่จะหารายได้คู่ขนานไปกับช่องทางการแจกฟรี เช่น แจกเพลงออนไลน์ แต่ขายซีดี “ลิมิเต็ดอิดิชั่น” ที่ออกแบบอย่างสวยงามน่าสะสม 
  3. ความสามารถในการพัฒนากลยุทธ์ทางธุรกิจที่เสริมเติมจากการแจกฟรี เช่น ฟรีด้วยข้อจำกัดต่างๆ 
  4. ความรวดเร็วในการเข้าสู่วงจรของฟรีและความกล้าเสี่ยง

ด้วยปัจจัยเหล่านี้ทำให้เห็นว่า เศรษฐกิจแจกฟรีไม่ได้ยืนอยู่บนพื้นฐานของราคาที่เป็นศูนย์เท่านั้น แต่มันยังเกาะไปกับกระแสของเศรษฐกิจสร้างสรรค์อย่างเหนียวแน่น เพราะแม้ผู้บริโภคจะถูกดึงดูดมาได้ด้วยของฟรี

แต่พวกเขาก็ยังยินดีจ่ายเพิ่มให้กับความพิเศษที่เหนือกว่า เช่น บริการที่ดีกว่า ความสะดวกสบายที่มากกว่า ฯลฯ สิ่งเหล่านี้ล้วนต้องอาศัยความคิดสร้างสรรค์มา “จับทาง” กลุ่มเป้าหมาย และแปรเปลี่ยนความฟรีในตอนต้นให้กลายเป็นตัวเงินในตอนจบทั้งนั้น
 
บทความเอสเอ็มอียอดนิยม Read more
ผู้สนับสนุน (Sponsor)
ผู้สนับสนุน (Sponsor)
ศึกกลยุทธ์ที่มากกว่าราคา สงครามสุกี้ เดือดㆍแดงㆍด..
610
กลยุทธ์การตลาดแบบคูล "ยาคูลท์" ผ่านมา 54 ปี วันน..
508
ร้านเล็กตายเรียบ สงครามราคากาแฟจีนสู่ไทย ลามไปทั..
476
มหันตภัย “ศูนย์เหรียญ” พาธุรกิจไทยเจ๊งยับ
426
ตำนาน! โรตีบอย (Rotiboy) วันนี้ไปไหน
413
3 แบรนด์กาแฟในอิตาลี! ที่ Starbucks ยังต้องหลบ
406
บทความเอสเอ็มอีมาใหม่
บทความอื่นในหมวด