มาพบกับผมอีกครั้งกับเรื่องราวความรู้เกี่ยวกับ บัญชี ภาษี และการออกแบบจุดเชื่อมต่อระบบการทำงาน
 

วันนี้ผมจะพูดถึง องค์ประกอบของงบกระแสเงินสด งบกระแสเงินสด แสดงถึงการได้มาและการใช้ไปของเงินสด ทำให้นักลงทุนทราบถึงสภาพคล่องของกิจการ และกระแสเงินสดที่ไหนเวียนในกิจการ แบ่งเป็น 3 กิจกรรม งบกระแสเงินสดกิจกรรมดำเนินงาน (Operating Activities) หมายถึง กิจกรรมหลักที่ก่อให้เกิดรายได้และค่าใช้จ่ายของกิจการ 

งบกระแสเงินสดกิจกรรมลงทุน (Investing Activities) หมายถึง การได้มาและจำหน่ายสินทรัพย์ระยะยาวและเงินลงทุนอื่นๆ ที่ไม่กระทบการดำเนินงาน  งบกระแสเงินสดกิจกรรมการจัดหา (Financing Activities) หมายถึง กิจกรรมที่เกิดการเปลี่ยนแปลงรายการในส่วนของเจ้าของและส่วนของการกู้ยืม

 

เงินสด หมายถึง เงินสดในมือและเงินฝากธนาคารที่ต้องจ่ายคืนเมื่อทวงถาม

 

รายการเทียบเท่าเงินสด หมายถึง เงินทุนระยะสั้นที่มีสภาพคล่องสูง ซึ่งพร้อมที่จะเปลี่ยนเป็นเงินสดในจำนวนที่ทราบได้ โดยไม่มีความเสี่ยงที่มีนัยสำคัญ

 

งบกระแสเงินสด จากกิจกรรมดำเนินงาน
 

กระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน (Operating Activities) หมายถึง กระแสเงินสดจากกิจกรรมหลักที่ก่อให้เกิดรายได้และค่าใช้จ่ายของกิจการ เป็นผลมาจากรายการต่างๆ ที่ใช้ในการคำนวณกำไรหรือขาดทุน สะท้อนถึงเงินสดที่แท้จริงจากกิจกรรมดำเนินงาน

 

เกี่ยวกับบัญชี สินทรัพย์หมุนเวียน หนี้สินหมุนเวียน

 

ตัวอย่างรายการในงบกระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน

 

กระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน ควรจะมีค่าเป็นบวก แสดงถึงว่า กิจการมีรายได้และได้รับเป็นเงินสด

 

งบกระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน มักจะแสดงด้วย วิธีทางอ้อม

 

วิธีการคือ ปรับจาก กำไรทางบัญชี –> เป็นกำไรเงินสด

 

อธิบาย การที่บริษัทมีสินทรัพย์เพิ่มขึ้น แสดงว่าได้มีเงินสดจ่ายออกไปเพื่อได้มาของสินทรัพย์ ทำให้เงินสดลดลง จึงนำไปลบออก

 

ทำนองเดียวกัน สินทรัพย์ที่มีอยู่ลดลง แสดงว่าสินทรัพย์นั้นได้ถูกนำไปใช้ประโยชน์ เปรียบเสมือนทำให้เงินสดเพิ่มขึ้น จึงนำมาบวกเข้าไป

 

ตัวอย่าง แต่เดิมบริษัทมีสินค้าคงเหลือต้นงวด 1,000 บาท เมื่อสิ้นงวดมีสินค้าคงเหลือ 1,500 บาท (สินค้าคงเหลือเพิ่มขึ้น = 500 บาท) แสดงว่า บริษัทได้จ่ายเงินสดออกไป 500 บาท เพื่อทำให้สินทรัพย์มากขึ้น ดังนั้นเงินสดที่จ่ายออกไปทำให้กระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงานลดลง (ไปหักออก)

 

อธิบาย การที่บริษัทมีหนี้สินเพิ่มขึ้น เปรียบเสมือนว่าได้มีเงินสดเข้ามา ทำให้เงินสดเพิ่มขึ้น จึงนำมาบวกเข้าไป

 

ทำนองเดียวกัน หนี้สินที่มีอยู่ลดลง แสดงว่าบริษัทได้ชำระหนี้ด้วยเงินสด ทำให้เงินสดลดลง จึงนำไปลบออก

 

ตัวอย่าง แต่เดิมบริษัทมีเจ้าหนี้การค้าต้นงวด 1,300 บาท เมื่อสิ้นงวดมีเจ้าหนี้การค้า 700 บาท (เจ้าหนี้การค้าลดลง = 600 บาท) แสดงว่า บริษัทได้จ่ายเงินสดออกไป 600 บาท เพื่อชำระเจ้าหนี้การค้า ทำให้หนี้สินลดลง ดังนั้น เงินสดที่จ่ายออกไปทำให้กระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงานลดลง (ไปหักออก)

 

 

Zone A ปรับกำไรทางบัญชีให้เป็นกำไรเงินสด

 

 

 

Zone B แสดงการเปลี่ยนแปลงสินทรัพย์ หนี้สิน ดำเนินงาน

 

วิเคราะห์ผลกระทบที่เกิดขึ้น

งบดุล (งบแสดงฐานะการเงิน)

 

จากงบกระแสเงินสด (กรอบสีน้ำเงิน) จะเห็นว่า ลูกหนี้การค้า มีค่าเป็น 21,747,037.06 (เงินสดเพิ่มขึ้น) แสดงว่าบริษัทได้เงินจากลูกหนี้ (ลูกหนี้ที่เคยติดเงินบริษัทไว้มาชำระหนี้)

 

ส่วนสินค้าคงเหลือลงวิเคราะห์ดูนะครับ

 

ฝั่งหนี้สินการคิดจะตรงข้างกับการคิดของสินทรัพย์

วิธีการหา กำไร/ขาดทุน พิเศษ

 

ตัวอย่าง เช่น PM 2017 มีกำไรจากการจำหน่ายเงินลงทุนในบริษัทร่วม (ขายบริษัทลูกออกไป)

 

รายการนี้ถือว่าเป็นกำไรพิเศษเพราะไม่ได้มาจากการทำธุรกิจหลักจริงๆ

 

กำไรปี 2560 เพิ่มจาก ปี 2559 ค่อนข้างมาก เหตุนึงก็มาจากกำไรพิเศษส่วนนี้ ดังนั้นการที่เห็นกำไรโตมากๆ อาจจะไม่ได้แปลว่าบริษัทเก่งซะขนาดนั้น ต้องมาถอดกำไรพิเศษออกก็จะเห็นการเติบโตที่แท้จริง

 

แต่ในงบกระแสเงินสดจากกิจกรรมดำเนินงาน จะนำรายการนี้มาหักออกให้เพราะไม่ได้มาการทำธุรกิจหลักจริงๆ

 

 

ดูในงบกระแสเงินสดกิจกรรมดำเนินงาน (CFO)

หาคำว่า ค่าเสื่อมราคา ให้เจอ (ค่าเสื่อมราคาฯ กรอบสี่เหลี่ยมสีแดง)

บรรทัดแถวๆ นั้นจะมีรายการ กำไร/ขาดทุน พิเศษ  (กรอบเส้นประ)

 

งบกระแสเงินสด จากกิจกรรมลงทุน CFI

หมายถึง การได้มาและจำหน่ายสินทรัพย์ระยะยาวและเงินลงทุนอื่น ๆ ที่ไม่กระทบการดำเนินงาน เน้นรายการด้านการลงทุน

 

เกี่ยวกับบัญชี สินทรัพย์ไม่หมุนเวียน สินทรัพย์หมุนเวียน (เฉพาะที่เกี่ยวกับการลงทุน)

 

กระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน มักจะมีค่าเป็น – เพราะกิจการมักมีการลงทุนอยู่เสมอ เพื่อดำเนินงานหรือขยายกิจการ

 

ตัวอย่างรายการในงบกระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทุน

 

อาจไปลงทุนในสินทรัพย์หมุนเวียน (แบบนี้ไม่ทำให้บริษัทโต)

เช่น เงินลงทุนระยะสั้น สำหรับพักเงิน

 

ลงทุนในสินทรัพย์ไม่หมุนเวียน (ขยายกำลังการผลิต)

เช่น ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ เครื่องจักร

 

รายการสีแดง เป็นการลงทุนในสินทรัพย์ไม่หมุนเวียน

 

รายการสีน้ำเงิน เป็นการลงทุนในสินทรัพย์หมุนเวียน

 

งบกระแสเงินสด จากกิจกรรมการจัดหา CFF หมายถึง กิจกรรมที่เกิดการเปลี่ยนแปลงรายการในส่วนของเจ้าของและส่วนของการกู้ยืม

 

เกี่ยวกับบัญชี หนี้สินหมุนเวียน (เฉพาะที่เกี่ยวกับการจัดหา) หนี้สินไม่หมุนเวียน ส่วนของเจ้าของ (ทุน)

 

กระแสเงินสดจากกิจกรรมการจัดหา ควรสังเกตว่า ถ้ามีค่าเป็นบวก เกิดจากการกู้ยืมเงินทั้งระยะสั้นและยาว ต้องพิจารณาว่ากิจการนำไปใช้วัตถุประสงค์ใด

 

ตัวอย่างรายการในงบกระแสเงินสดจากกิจกรรมการจัดหา

 

หากบริษัทมีกำไรสะสมสามารถจ่ายปันผลได้ หากนักลงทุนซื้อหุ้นก่อนวัน XD (Excluding Dividend) ก็จะได้รับปันผล ซึ่งปกติแล้วจะจ่ายปันผลเป็นเงินสด

 

การจ่ายปันผลเป็นเงินสดนั้นจะทำให้สินทรัพย์ (เงินสด) ลดลง และ ส่วนของเจ้าของ (กำไรสะสม) ก็ลดลงด้วยเช่นกัน

 

เช่น หากประกาศจ่ายปันผล 100 ล้านบาท จะทำให้มูลค่ากิจการหายไป 100 ล้านบาทเช่นเดียวกัน จึงเป็นสาเหตุที่ทำไมหุ้นมักจะลงหลัง XD

 

เมื่อมีการจ่ายปันผลไม่ว่าจะเป็นเงินหรือหุ้นก็ตาม จะทำให้กำไรสะสมลดลง การจ่ายเป็นหุ้นนั้นเงินสดไม่ได้ออก แต่จะเป็นหุ้นที่เพิ่มขึ้น ซึ่งอยู่ในส่วนของเจ้าของเหมือนกัน เป็นการย้ายบรรทัดในงบการเงินเท่านั้น

 

CFO + CFI + CFF = Net Cash Flow

เมื่อรวมกระแสเงินสดทั้ง 3 กิจกรรม จะได้เป็น กระแสเงินสดเพิ่มขึ้น (ลดลง) สุทธิ ในปีนั้น

 

หวังเป็นอย่างยิ่งว่า บทความบัญชีบริหาร"งบกระแสเงินสด" จะเป็นประโยชน์กับทุกท่านนะคราบ

 

หากท่านสมาชิกมีประเด็นข้อสงสัย เกี่ยวกับระบบบัญชี บัญชีบริหาร ภาษี จุดเชื่อมต่อระบบงาน ยินดีให้คำปรึกษาฟรีทางโทรศัพท์นะคราบ