“พม่า” เป็นประเทศเพื่อนบ้านที่ไทยมีความสัมพันธ์ทางการค้าและการลงทุนมานานโดยพม่าก็มีการนำเข้าสินค้าจากไทยเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง กระนั้นก็ดี ธุรกิจ SMEs ไทยที่รู้จักและทำการค้ากับพม่าก็ยังค่อนข้างจำกัดอยู่ในบางพื้นที่และบางกลุ่มธุรกิจเท่านั้น แต่นับจากพม่ามีการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองภายในประเทศในทิศทางที่เสรียิ่งขึ้นและได้รับการยอมรับจากนานาชาติเพิ่มขึ้นจนได้รับการผ่อนคลายคว่ำบาตรจากประเทศต่างๆ

โดยเฉพาะสหรัฐฯและสหภาพยุโรป ได้ส่งผลต่อทิศทางเศรษฐกิจพม่าค่อนข้างมาก ซึ่ง ช่วงเวลาสอดคล้องกับที่พม่าเร่งปฏิรูปนโยบายทางเศรษฐกิจและการเงินเชื่อมโยงกับเศรษฐกิจภายนอกมากขึ้น ทั้งการปรับปรุงกฎหมายการลงทุนฉบับใหม่ที่เป็นที่คาดหมายว่าจะมอบสิทธิประโยชน์แก่นักลงทุนต่างชาติมากขึ้น รวมทั้งการยกเครื่องระบบการเงินของประเทศใหม่โดยเริ่มจากการเปลี่ยนระบบอัตราแลกเปลี่ยนเป็นอัตราลอยตัวแบบมีการจัดการ และการเร่งปรับปรุง ระบบการชำระเงินของประเทศสู่มาตรฐานและความเป็นสากลยิ่งขึ้น เหล่านี้ล้วนส่งผลต่อมุมมองและความเชื่อมั่นนักลงทุนต่างชาติให้หันมาสนใจและแสวงหาโอกาสการเข้าสู่ตลาดพม่าดังเห็น ได้จากการหลั่งไหลของนักลงทุนต่างชาติเข้าไปในพม่าอย่างคึกคักนับจากช่วงต้นปี 2555 เป็นต้นมา

ดังนั้น ไทยในฐานะที่เป็นทั้งสมาชิกอาเซียนเช่นเดียวกับพม่า และยังเป็นประเทศเพื่อนบ้าน ที่มีพรมแดนติดต่อกันเป็นระยะทางยาวสุดในบรรดาประเทศเพื่อนบ้านถึง 2,401 กิโลเมตร จึงไม่ควรพลาดจังหวะเวลาสำคัญที่จะขยายตลาดการค้าการลงทุนในพม่าก่อนคู่แข่งจากตลาดโลก โดยเฉพาะประเทศในกลุ่มอาเซียนด้วยกัน จะเข้าครองส่วนแบ่งตลาดในพม่าไป

 

 

พม่ามีเมืองสำคัญที่มีบทบาททางเศรษฐกิจกระจายอยู่ตามด้านต่างๆของประเทศซึ่งแต่ละแห่งจะมีลักษณะเด่นและบทบาทแตกต่างกันไป จึงเป็นสิ่งจำเป็นที่ผู้สนใจทำธุรกิจในตลาดพม่าควรรู้จักเพื่อให้ก้าวสู่ตลาดประเทศพม่าได้อย่างเหมาะสมทั้งในแง่การค้าและการลงทุนที่สำคัญอาทิ

 

นครเนปิดอว์ ตั้งอยู่บนพื้นที่ราว 7 พันตารางกิโลเมตร (กว่า 4 เท่าของพื้นที่กรุงเทพมหานคร) เดิมตั้งอยู่ในเขตเมืองปินมานา (Pyinmana) ซึ่งห่างจากกรุงย่างกุ้งไปทางตอนเหนือราว 350 กิโลเมตร สามารถเดินทางโดยรถยนต์โดยใช้เวลาประมาณ 7 ชั่วโมง ต่อมาได้รับการประกาศให้เป็นเมืองหลวงใหม่ของพม่าเมื่อปี 2548 ได้รับการวางผังเมืองเป็น 4 โซนหลัก คือ โซนราชการ โซนทหาร โซนโรงแรม และโซนอุตสาหกรรม ปัจจุบันนครเนปิดอว์ มีบทบาทเป็นศูนย์กลางราชการและงานบริหารประเทศและเป็นที่ตั้งหน่วยงานของกองทัพทหาร และเป็นพื้นที่ที่อยู่ภายใต้การบริหารของประธานาธิบดีของพม่าโดยตรง และมีประชากรอยู่ราว 9 แสนคน

 

กรุงย่างกุ้งเป็นเมืองหลวงเก่าของพม่าที่ตั้งขึ้นเมื่อครั้งยังอยู่ภายใต้ปกครองของสหราชอาณาจักร แม้ปัจจุบันพม่าได้ย้ายเมืองหลวงไปอยู่นครเนปิดอว์แล้ว แต่กรุงย่างกุ้งยังคงมีบทบาทเป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจ อุตสาหกรรม การค้า การลงทุน และเป็นศูนย์กลางกระจายสินค้าของประเทศพม่า เนื่องจากกรุงย่างกุ้งมีความพร้อมด้านระบบ สาธารณูปโภคพื้นฐานและการคมนาคมรองรับทั้งทางบก (ถนนและรถไฟ) ทางน้ำ (มีแม่น้ำอิรวดีเป็นเส้นทางขนส่งในประเทศ) และมีท่าเรือน้ำลึกขนาดใหญ่ที่สุดของประเทศรองรับการขนส่งระหว่างประเทศ และทางอากาศ (มีสนามบินนานาชาติย่างกุ้งรองรับสายการบินภายในประเทศและระหว่างประเทศ โดยสามารถรองรับผู้โดยสารได้ราว 2.7 ล้านคน) ประกอบกับที่ตั้งซึ่งอยู่ บริเวณตอนกลางของประเทศ อันเหมาะต่อการเชื่อมโยงโครงข่ายคมนาคมขนส่งและกระจายสินค้าสินค้าไปยังพื้นที่ต่างๆของประเทศได้อย่างทั่วถึง
 

นอกจากนี้ กรุงย่างกุ้งยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของพม่า โดยเฉพาะแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์และศาสนสถาน อาทิ พระบรมธาตุชเวดากอง พระเจดีย์สุเล พระเจดีย์โบตะกอง พระพุทธไสยาสน์เซาตาจี และตลาดโป๊ะโยคหรือ สก็อตมาร์เก็ต เป็นต้น ปัจจุบันย่างกุ้งมีประชากรมากที่สุดในประเทศเป็นจำนวนราว 5.4 ล้านคน

 

เมืองมัณฑะเลย์เป็นเมืองเอกของเขตมัณฑะเลย์และเป็นเมืองสำคัญอันดับ 2 ของพม่า และมีประชากรราว 1 ล้านคน มีบทบาทเป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจ ทางตอนบนของประเทศและเป็นเส้นทางผ่านสินค้าชายแดนของพม่ากับประเทศอินเดีย (ผ่านเมืองทามู เมืองชายแดนของพม่าที่ติดกับเมืองโมเรห์ของอินเดีย) และจีน (ผ่านเมืองมูเซ เมืองชายแดนของพม่าที่ติดกับเมืองรุ่ยลี่ของจีน) ทั้งยังเป็นฐานการผลิตสินค้าอุปโภคบริโภคและสินค้าทุนที่สำคัญของพม่า นอกจากนี้ เมืองมัณฑะเลย์ยังเป็นศูนย์กลางศาสนาและวัฒนธรรมที่สำคัญของพม่า เป็นแหล่งเพาะปลูกฝ้าย ยาสูบ และ ธัญพืชต่างๆ นอกจากนี้ รัฐบาลยังให้การส่งเสริมเป็นศูนย์กลางพัฒนาด้านเทคโนโลยีของประเทศ โดยมีการจัดตั้ง Cyber city ที่เมือง Yatanarpon (Yatanarpon Cyber City) ในความรับผิดชอบของกระทรวงการสื่อสารและไปรษณีย์ (Ministry of Communications, Posts and Telegraphs) ของพม่า

 

ทั้งนี้ เมืองมัณฑะเลย์ มีท่าอากาศยานนานาชาติมัณฑะเลย์ซึ่งเป็นท่าอากาศยานที่ใหญ่ที่สุดและทันสมัยที่สุดของพม่า สามารถรองรับผู้โดยสารได้มากกว่า 3 ล้านคนต่อปี ส่วนใหญ่รองรับนักท่องเที่ยวต่างชาติและนักธุรกิจที่เข้ามาทำธุรกิจในพม่า นอกจากนี้ เมืองมัณฑะเลย์ยังเป็นจุดเชื่อมต่อเส้นทางรถไฟระหว่างตอนล่างและตอนบนของประเทศ ทั้งยังสามารถเชื่อมไปยังเส้นทางรถไฟในยุโรปและเอเชียใต้ได้ด้วย ส่วนการคมนาคมทางถนนในเมืองมัณฑะเลย์ นับว่าค่อนข้างกระจุกตัวและหนาแน่นจากปริมาณรถยนต์และรถจักรยานยนต์จำนวนมาก ทำให้การจราจรไม่คล่องตัวนักและเกิดความล่าช้าในการขนส่งสินค้าขึ้นในบางขณะ

 

เมื่อเปรียบเทียบในแง่ศักยภาพการกระจายสินค้าของกรุงย่างกุ้งและเมืองมัณฑะเลย์ จะเห็นว่า กรุงย่างกุ้งมีที่ตั้งอันเป็นยุทธศาสตร์อันเอื้อต่อศักยภาพด้านการกระจายสินค้าของประเทศพม่าชัดเจนกว่า โดยกรุงย่างกุ้งสามารถพัฒนาโครงข่ายการกระจายสินค้าได้ครบวงจรกว่า ทั้งการขนส่งทางอากาศผ่านท่าอากาศยานนานาชาติ ย่างกุ้ง การขนส่งทางทะเลผ่านท่าเรือน้ำลึกย่างกุ้งและท่าเรือทิวาลาที่อยู่ระหว่างดำเนินการก่อสร้าง การขนส่งทางน้ำภายในประเทศโดยมีแม่น้ำหลายสายไหลมาบรรจบลงทะเลที่กรุงย่างกุ้ง รวมถึงการขนส่งทางถนนซึ่งสามารถเชื่อมโยงไปยังพื้นที่เศรษฐกิจต่างๆ ของประเทศพม่าได้อย่างทั่วถึง

 

 

เมืองเมาะละแหม่งเป็นเมืองเอกของรัฐมอญและเป็นเมืองสำคัญอันดับ 3 ของประเทศ มีประชากรประมาณ 2 ล้านคน เมืองเมาะละแหม่งมีเส้น ทางถนนที่เชื่อมระหว่างกรุงย่างกุ้งและทวาย ซึ่งเป็นเส้นทางการค้าสำคัญอันหนึ่งของพม่า โดยเฉพาะเส้นทางคมนาคมทางบก (ทางถนนและทางรถไฟ) ซึ่งได้รับความนิยมมากกว่าเส้นทางอื่นอัน เนื่องมาจากความสะดวกและค่าใช้จ่ายที่ต่ำกว่า และด้วยตำแหน่งทางภูมิศาสตร์ของเมาะละแหม่งที่อยู่บริเวณปากแม่น้ำสาละวิน บริเวณที่ติดกับทะเลอันดามัน ทำให้เคยมีความพยายาม สร้างท่าเรือน้ำลึกขึ้นที่เมาะละแหม่ง แต่ด้วยความไม่เหมาะสมของสภาพพื้นที่ทำให้โครงการนี้หยุดชะงักไป
 

ทั้งนี้ เมืองเมาะละแหม่งมีชื่อเสียงถึงความอุดมสมบูรณ์ของผลผลิตทางการเกษตร อาทิ ข้าว ผลไม้เมืองร้อน และไม้สัก เคยเป็นอู่ต่อเรือที่สำคัญของพม่า นอกจากนี้ เมาะละแหม่งเป็นเมืองที่มีมหาวิทยาลัยและโรงพยาบาลขนาดใหญ่ และเป็นเมืองตากอากาศชายทะเลที่มีชื่อเสียงแห่งหนึ่งของพม่าด้วย

 

เมืองเมียวดีอยู่ในรัฐกะเหรี่ยงซึ่งเป็นเมืองชายแดนด้านตะวันออกของพม่าตรงข้ามกับอำเภอแม่สอด จังหวัดตากของไทย โดยมีแม่น้ำเมยเป็นเขตกั้น เดิม เป็นเมืองที่มีการค้าชายแดนกับไทยผ่านเส้นทางขนส่งทางเรือ ต่อมาทางการไทยได้สร้างสะพานมิตรภาพไทย-พม่าแห่งที่ 1 และเปิดใช้เมื่อปี 2540 ทำให้การค้าชายแดนไทย-พม่า ณ ด่านชายแดน แม่สอด-เมียวดี พัฒนาขึ้นเป็นด่านการค้าชายแดนไทย-พม่าที่สำคัญอันดับ 1 ของไทย และส่งผลให้เมืองเมียวดีเป็นเมืองกระจายสินค้าผ่านชายแดนที่สำคัญของพม่าด้วย โดยอาศัยเส้นทาง ถนนที่เชื่อมระหว่างเมืองเมียววดี-เมืองกอกะเร็ก (รัฐกะเหรี่ยง)-เมืองผะอัน (รัฐกะเหรี่ยง)-เมืองท่าตอน(รัฐมอญ)-เมืองพะโค(เขตพะโค)-กรุงย่างกุ้ง นอกจากนี้ รัฐบาลพม่าได้จัดตั้งเขตเศรษฐกิจ พิเศษเมียวดีขึ้นเพื่อส่งเสริมการเติบโตทางเศรษฐกิจชายแดนเมียวดี-แม่สอด บนพื้นที่กว่า 700 เอเคอร์ (ราว 1,770 ไร่) ซึ่งปัจจุบันอยู่ระหว่างการก่อสร้าง

 

 

เมืองพะโคหรือที่คนไทยรู้จักในชื่อเรียกว่า หงสาวดี มีประชากรประมาณ 5 ล้านคน ตั้งอยู่ห่างจากกรุงย่างกุ้งไปทางตอนเหนือประมาณ 80 กิโลเมตร ในอดีตเคยเป็นเมืองหลวงของพม่าและเจริญรุ่งเรืองในรัชสมัยของพระเจ้าบุเรงนอง ปัจจุบันเมืองพะโคมีบทบาทเป็นแหล่งปลูกข้าวและเกษตรกรรมสำคัญของประเทศเนื่องจากมีพื้นที่ส่วนใหญ่ที่ราบและใกล้แหล่งน้ำหลายแหล่ง ทั้งยังเป็นที่ตั้งโรงงานอุตสาหกรรมผลิตน้ำตาล โรงงานทอผ้า และโรงงานผลิตเครื่องเซรามิกส์ นอกจากนี้ เมืองพะโคยังเป็นเมืองท่องเที่ยวเชิงประวัติ ศาสตร์ที่มีโบราณสถานสำคัญหลายแห่ง อาทิ พระเจดีย์ชเวมอดอว์ (พระธาตุมุเตา) พระราชวังบุเรงนอง พระพุทธไสยาสน์ชเวตาเลียว พระเจดีย์ไจ๊ปุ่น เป็นต้น

 

 

การปฏิรูปเศรษฐกิจและประเทศของพม่ารวมทั้งการเปิดรับนักลงทุนเพิ่มมากขึ้นตามลำดับ โดยเฉพาะแผนดึงดูดความสนใจจากนักลงทุนต่างชาติ ที่หาก พ.ร.บ.การลงทุนฉบับใหม่ที่เน้นเพิ่มสิทธิประโยชน์จากภาษีมีผลบังคับใช้ (อาทิ การงดเว้นเก็บภาษีเป็นเวลา 8 ปีสำหรับธุรกิจต่างชาติ) ก็คาดว่าจะกระตุ้นให้แนวโน้มการลงทุนจากต่างชาติอย่างมีนัยสำคัญมากขึ้น นอกจากนี้ แผนการเปิดด่านถาวรไทย-พม่าเพิ่มขึ้นก็น่าจะยิ่งเพิ่มช่องทางกระจายสินค้าสู่ตลาดพม่าเพิ่มมากขึ้น และน่าจะเป็นโอกาสที่ผู้ประกอบการเอสเอ็มอีไทย ไม่ควรมองข้ามด้วยการหาแนวทางในการเข้าถึงตลาดพม่าให้ได้โดยเร็ว “ถึงก่อนย่อมมีสิทธิ์ในการช่วงชิงตลาดก่อน” โดยสินค้าที่ไทยน่าจะมีโอกาสทางการค้าและการลงทุนในพม่าที่น่าสนใจ อาทิ
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

อย่างไรก็ตาม แม้ว่าพม่าจะมีจุดเด่นหลายอย่างที่เป็นโอกาสทางธุรกิจ แต่ยังมีอุปสรรคไม่น้อยที่อาจจะสร้างความกังวลแก่ผู้ประกอบการบ้างพอสมควร ไม่ว่าจะเป็นด้านระบบการปกครอง เศรษฐกิจ และระบบการเงินที่คาดว่าต้องใช้ระยะเวลาในการสร้างเสถียรภาพพอสมควร ตลอดจนข้อจำกัดด้านโครงสร้างพื้นฐานอย่างไฟฟ้า และระบบคมนาคมขนส่ง รวมไปถึงสิ่งอำนวยความสะดวกที่เพิ่งเริ่มพัฒนา ประกอบกับการลดภาษีนำเข้าของพม่าภายใต้ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนหรือ AEC ที่จะมีผลบังคับใช้ภายในปี 2558 แต่ช่วงเวลานี้ก็นับเป็นโอกาสสำคัญของธุรกิจ SMEs ไทยสำหรับศึกษาลู่ทาง และเข้าดำเนินการในตลาดเป้าหมายก่อน เพื่อช่วงชิงความได้เปรียบในตลาดที่มีคู่แข่งน้อยกว่า และ เพื่อศึกษาพฤติกรรม วัฒนธรรมของคนในท้องถิ่น พร้อมสร้างเครือข่ายธุรกิจรองรับการแข่งขันในอนาคต อีกทั้งยังน่าจะเป็นทางเลือกที่ดูดีกว่าการพึ่งพิงตลาดที่กำลังประสบปัญหาอย่างหนักหน่วงในปัจจุบันและ อาจจะต่อเนื่องไปอีกไม่ต่ำกว่า 1-2 ปีอย่างเช่นยุโรปต่อไปด้วย

 

โดยธุรกิจ SMEs ที่สนใจตลาดพม่าอาจจะเริ่มเข้าสู่ตลาดนี้ด้วยการส่งสินค้าผ่านตัวแทนจำหน่ายในพม่า หรือกลุ่มผู้ค้าชายแดนในประเทศไทย เมื่อขายสินค้าและเรียนรู้พฤติกรรมผู้บริโภคได้มากขึ้นแล้ว จึงเข้าไปดำเนินการกระจายสินค้าเอง และลงทุนสร้างฐานการผลิตในระยะต่อไป อีกด้านหนึ่ง ธุรกิจ SMEs สามารถเชื่อมโยงกับผู้ผลิตและผู้ค้ารายใหญ่ที่เข้าไปขยายธุรกิจแล้ว โดยทำหน้าที่เป็นผู้ขายวัตถุดิบ(Supplier) หรือ รับซื้อและกระจายสินค้า(Buyer) เช่น ขายส่งสินค้าให้กับธุรกิจค้าปลีกขนาดใหญ่ที่เปิดธุรกิจในพม่า ทั้งนี้ กลุ่มเป้าหมายหลักนับจากนี้ก็คือกลุ่มชนชั้นกลางที่มีกำลังซื้อกำลังเริ่มขยายตัวขึ้น นักท่องเที่ยวและนักธุรกิจที่เข้าไปทำงานในประเทศพม่า นอกจากนี้อาจจะมองไกลไปถึงการอาศัยพม่าซึ่งอยู่ในทำเลที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ที่มีศักยภาพเป็นประตูสู่ตลาดภายใน (Domestic Market) ของประเทศที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลกถึง 2 ตลาดนั่นคือ จีน และอินเดีย ก็ได้ด้วย

อ้างอิงจาก  KSMECare