การสร้างประสบการณ์ที่แตกต่างและจดจำได้กลายเป็นกุญแจสำคัญในการดึงดูดลูกค้า กลยุทธ์นี้เรียกว่า Scent Marketing หลักการคือจะใช้พลังของกลิ่นในการกระตุ้นอารมณ์ สร้างความทรงจำ และเพิ่มยอดขาย เพราะว่ากลิ่นไม่เพียงแต่ทำให้ลูกค้ารู้สึกดี แต่ยังสามารถเปลี่ยนพฤติกรรมการซื้อได้อย่างมีประสิทธิภาพ

 

ถ้าวิเคราะห์โดยอ้างอิงหลักวิทยาศาสตร์พบว่า “กลิ่น” มีความพิเศษเพราะเชื่อมโยงกับ ระบบลิมบิก (Limbic System) ในสมอง ซึ่งควบคุมอารมณ์และความทรงจำ โดยมนุษย์มีประสิทธิภาพในการจดจำกลิ่นได้ถึง 35% แม่นยำกว่าความทรงจำจากภาพหรือเสียงที่มีเพียงแค่ 5% และ 2% ตามลำดับ 

 

 

กลิ่นมีความสามารถที่จะกระตุ้นความรู้สึกผ่อนคลาย ความหิว หรือแม้แต่ความรู้สึกหรูหรา ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อการตัดสินใจซื้อและความภักดีต่อแบรนด์ มีตัวเลขน่าสนใจที่เกี่ยวข้องกับ Scent Marketing หลายปัจจัยเช่น

อย่างไรก็ดีการเลือกใช้ “กลิ่น” ก็เป็นศาสตร์ที่สำคัญ อย่างแรกคือต้อง เลือกกลิ่นที่สอดคล้องกับแบรนด์ สะท้อนตัวตนของแบรนด์ เช่น ร้านเสื้อผ้าแฟชั่นวัยรุ่นอาจใช้กลิ่นผลไม้สดชื่น ในขณะที่ร้านเครื่องประดับหรูอาจเลือกกลิ่นมัสก์หรือไม้จันทน์ 

 

นอกจากนี้การเลือกใช้กลิ่นให้ถูกกับโซนในร้านก็เป็นเรื่องที่น่าสนใจ กลิ่นควรถูกใช้ในพื้นที่ที่ลูกค้าใช้เวลานาน เช่น โซนลองสินค้า หรือบริเวณแคชเชียร์ เพื่อเพิ่มโอกาสในการซื้อ ยกตัวอย่างเช่น ร้าน Nike ในสหรัฐฯ ใช้กลิ่นที่ให้ความรู้สึกกระฉับกระเฉงในโซนรองเท้ากีฬา ทำให้ลูกค้ารู้สึกมีพลังและอยากลองสินค้า

 

หรือเทคนิคการใช้กลิ่นที่น่าสนใจอีกรูปแบบคือการ ปรับกลิ่นตามฤดูกาลหรือโอกาสพิเศษ เช่น กลิ่นเครื่องเทศในช่วงคริสต์มาส หรือกลิ่นดอกไม้ในฤดูใบไม้ผลิ เพื่อสร้างความตื่นเต้น หรืออาจเลือกใช้อุปกรณ์กระจายกลิ่น เช่น เครื่อง Diffuser หรือ HVAC Scent System ช่วยควบคุมกลิ่นให้สม่ำเสมอและครอบคลุมพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

 

 

ถ้าแค่พูดว่าเทคนิคนี้ดี คนส่วนใหญ่ก็จะถามอีกว่าดียังไง ให้ชัดเจนที่สุดก็คงต้องยกตัวเลขขึ้นมาอธิบาย ซึ่งเป็นตัวอย่างของธุรกิจที่ใช้กลยุทธ์นี้ในการเพิ่มยอดขายอย่างได้ผล

พลังของ Scent Marketing ยังมีมากกว่าที่ศาสตร์นี้เป็นตัวแปรสำคัญในการสร้างบรรยากาศที่น่าดึงดูด เช่น กลิ่นสมุนไพรในร้านอาหารไทย หรือกลิ่นวานิลลาในร้านอาหารฝรั่งเศส ทำให้ลูกค้ารู้สึกผ่อนคลายและเพลิดเพลิน มีตัวอย่างที่น่าสนใจเช่น ร้านอาหารอิตาเลียนในสหรัฐฯ ที่ใช้กลิ่นโหระพาและมะเขือเทศในโซนต้อนรับ 

 

พบว่าลูกค้าใช้เวลาในร้านนานขึ้น 15% และสั่งอาหารเพิ่มมากขึ้นด้วย หรือ ร้านอาหารญี่ปุ่นในประเทศไทยที่ใช้กลิ่นยูซุ (ส้มญี่ปุ่น) ในโซนต้อนรับ พบว่าลูกค้ามีแนวโน้มสั่งอาหารชุดใหญ่ขึ้น 12% เนื่องจากรู้สึกผ่อนคลายและสบายใจ

 

 

แม้จะมีข้อดีมากมายแต่การใช้ผิดวิธีหรือไม่ถูกต้อง แทนที่จะได้ประโยชน์อาจกลายเป็นดาบสองคมแทนได้ สิ่งที่ต้องพึงระวังให้ดีคือ

และการเลือกใช้กลิ่นให้ถูกกับพื้นที่ภายในร้านค้าก็เป็นสิ่งที่สำคัญเช่นกัน ยกตัวอย่างถ้าเป็นร้านอาหาร บริเวณทางเช้าร้านควรมีกลิ่นหอมจากอาหาร เช่นกลิ่นย่าง หรือกลิ่นเครื่องเทศ เพื่อดึงดูดลูกค้า 

 

แต่เมื่อเข้ามาในร้านแล้วบริเวณโซนรับประทานอาหารควรเป็นกลิ่นที่สร้างความรู้สึกผ่อนคลายเช่น กลิ่นดอกไม้หอม หรือในโซนแคชเชียร์อาจใช้กลิ่นของหวานเพื่อกระตุ้นการสั่งเมนูเพิ่ม เป็นต้น

 

ดังนั้นการใช้ Scent Marketing ในธุรกิจต่างๆ อาจช่วยเพิ่มยอดขายได้ 10-30% ขึ้นอยู่กับการเลือกกลิ่นและการประยุกต์ใช้ให้เหมาะสม 

 

ใครที่สนใจอยากใช้เทคนี้ควรเริ่มจากการสำรวจหากลิ่นที่เหมาะสมกับแบรนด์ และทดลองในพื้นที่เล็กๆ ก่อนขยายผล เพราะกลิ่นเพียงเล็กน้อยอาจเปลี่ยนประสบการณ์ของลูกค้าและยอดขายของได้มากกว่าที่คิด

นักเขียน

คุณรัตนชัย ม่วงงาม (เปี๊ยก)