ย้อนไปสักประมาณ 10 กว่าปีก่อน “ร้านสินค้าราคาเดียว” (One-Price Shop) เป็นที่พูดถึงมาก เรียกว่าตอนนั้นเป็นยุคเฟื่องฟูก็ว่าได้ โดย Daiso เป็นเจ้าแรกๆที่เริ่มธุรกิจนี้ในปี 2546 จากนั้นธุรกิจก็เริ่มเติบโตมาเป็นลำดับ และเริ่มมีคู่แข่งเพิ่มขึ้น 

 

เช่น Komonoya, Just Buy, Miniso และ Moshi Moshi รวมถึงอีกหลากหลายแบรนด์ทั้งที่เป็นรายเล็กและรายใหญ่ ซึ่งก็มีการพัฒนาทั้งขยายสาขาเองหรือบางแบรนด์ก็สร้างระบบแฟรนไชส์เพื่อขยายสาขาเพิ่มขึ้น

 

แต่ในความเป็นจริงคำว่าร้านทุกอย่าง 20 บางทีก็เป็นแค่กลยุทธ์ทางตลาด เดินเข้าไปในร้านบางทีก็เจอสินค้าที่ราคาแพงกว่านั้น คำว่า 10 , 20 หรือ 60 บางทีก็เป็นแค่ราคาสินค้าเริ่มต้น อย่างไรก็ดีสิ่งที่ยังเป็นเอกลักษณ์ของธุรกิจนี้คือสินค้าในร้านมีราคาประหยัดกว่าถ้าเทียบกับร้านอื่นๆ รวมถึงการมีสินค้าให้เลือกเยอะมาก 
 

 

หัวใจของธุรกิจแนวนี้คือใช้กลยุทธ์ “กำไรน้อย แต่ขายเยอะ” ถ้าลองไปวิเคราะห์ดูว่าทำไมธุรกิจนี้ถึงเติบโตจะพบว่ามีหลายเคล็ดลับที่น่าสนใจเช่น

จากข้อมูลพบว่าร้านสินค้าราคาประหยัดเหล่านี้ต่อสาขาต่อเดือนมียอดลูกค้าเข้ามาใช้บริการไม่ต่ำกว่า 5,000-10,000 คน มีการใช้จ่ายต่อบิลไม่ต่ำกว่าครั้งละ 200 บาท นั่นหมายความว่ายังถือเป็นธุรกิจที่น่าพอใจและยังเติบโตได้  
 

 

แต่ด้วยสถานการณ์ปัจจุบันที่เศรษฐกิจซบเซาหนัก ต้นทุนสินค้าพุ่งสูง กำลังซื้อของคนลดลงชัดเจน ถามว่าปัจจัยเสี่ยงเหล่านี้มีผลต่อธุรกิจเหล่านี้มากแค่ไหน ไปดูผลสำรวจที่น่าตกใจระบุว่า 

แม้แต่ผู้ประกอบการเองก็รู้ดีว่าคนส่วนใหญ่ลำพังแค่เงินเดือนก็หมดไปกับค่าใช้จ่ายที่จำเป็น ค่าเช่าเช่าบ้าน , ค่าเดินทางไปทำงาน , ค่าน้ำค่าไฟ , ค่าเทอม  ฯลฯ  

 

ถ้าไม่ระมัดระวังการใช้จ่ายก็จะพาตัวเองและครอบครัวไปเจอวิกฤติการเงินตัวเลขเหล่านี้จึงสะท้อนให้เห็นภาพรวมชัดเจนว่าธุรกิจก็ต้องมีการปรับกลยุทธ์ให้สอดคล้องกับพฤติกรรมผู้บริโภค แม้จะเป็นร้านสินค้าราคาประหยัด ถ้ายังอยากอยู่รอดต่อไปก็ต้องมีอะไรที่ดึงดูดลูกค้าได้

 

คำว่า “จะไปต่อไหวมั้ย” ของร้านสินค้าราคาประหยัด ปัญหาจึงอยู่ที่การบริหารจัดการของผู้ประกอบการเป็นสำคัญ 

 

ยกตัวอย่างบางร้านที่บอกว่าไปต่อไม่ไหว เพราะบอกว่าลงทุนไปหลักล้าน หวังว่าจะขายดี ตั้งใจจะขายทั้งหน้าร้าน ขายปลีก ขายส่งไปพร้อมกัน แต่ดันไม่เป็นอย่างที่คิด ขายได้เฉลี่ยแค่วันละ 500 – 1,000 มีบ้างที่ยอดขายถึง 2,000 แต่ก็ไม่ใช่ทุกวัน มาเจอกับค่าเช่าที่ ค่าน้ำ ค่าไฟ และจิปาถะหักลบกลบหนี้คือทุนหายกำไรหด ไปต่อไม่ไหว
 

 

ถ้าลองเอาตัวเลขของร้านสินค้าราคาประหยัดมาวิเคราะห์ ถ้าจะให้ไปไหว ร้านก็ควรจะมีต้นทุนประมาณ 15-25% ของยอดขาย ต้นทุนสินค้าเฉลี่ยประมาณ 13-17 บาท(ในกรณีขายสินค้าราคา 20 บาท) ค่าน้ำค่าไฟ ค่าเช่า ค่าแรง ไม่ควรเกิน 30-40% ของยอดขาย ถ้าบริหารจัดการได้ดีทำให้ร้านมีกำไรเฉลี่ย 25-30% ก็จะเป็นธุรกิจที่ไปต่อได้ 

 

ถ้าเทียบเป็นตัวเลขให้ชัดๆ รายได้ที่พอไหวให้อยู่รอดของร้านสินค้าราคาประหยัด (ร้านขนาดเล็ก) ควรมียอดขายประมาณ 3,000 – 4,000 บาท ซึ่งถ้ายอดขายน้อยกว่านี้อาจมีความเสี่ยงที่จะไปต่อไม่ไหวในอนาคต

 

คำว่าระบบบริหารจัดการที่ดีคือหัวใจของร้านสินค้าราคาประหยัด ดูได้จากร้านประเภทนี้ที่เป็นแบรนด์ใหญ่ๆ ยังมีอัตราการเติบโตและยอดขายดีมาก ยกตัวอย่าง MR. D.I.Y. ที่สินค้าในร้านก็มีหลายราคาแต่เน้นความประหยัด หาซื้อสินค้าได้ง่าย 

 

ปี 2566 มีรายได้ 12,832 ล้านบาท กำไร 1,381 ล้านบาท ครึ่งปี 2567 มีรายได้ 7,567 ล้านบาท กำไร 794 ล้านบาท
 

 

ทุก ๆ ยอดขาย 100 บาท หักต้นทุนขาย อย่างเช่น ค่าใช้จ่ายวัตถุดิบ ค่าขนส่งสินค้า เหลือเป็นกำไรขั้นต้น 48 บาท

 

และกำไรขั้นต้น 48 บาทหักค่าใช้จ่ายอื่น ๆ เช่น ค่าจ้างพนักงาน ค่าเช่าที่ และค่าการตลาด เหลือเป็นกำไรจากการดำเนินงานประมาณ 16 บาท หักค่าใช้จ่ายอื่น ๆ อย่างดอกเบี้ย และภาษีเงินได้แล้ว จะเหลือกำไรประมาณ 11 บาท 

 

และอีกหลายร้านค้าในธุรกิจประเภทนี้ที่ยังเติบโตได้เพราะมีวิธีบริหารจัดการที่ดี อย่างร้าน Daiso ในปีที่ผ่านมาทำรายได้ 853 ล้านบาท กำไร 25 ล้านบาท หรือ MINISO ทำรายได้ที่ 1,158  ล้านบาท กำไร 35 ล้านบาท เป็นต้น

 

ส่วนในมุมของร้านขนาดเล็กเองถ้าหวังจะอยู่รอดไม่ใช่แค่ขึ้นป้ายว่า “ทุกอย่าง 20” แล้วจะรอด นอกจากการบริหารต้นทุนที่ดี เรื่องของการจัดวางสินค้าในร้านก็สำคัญ ข้อแนะนำคือต้องเน้นขายทุกอย่าง มีทุกราคา ทั้งเกรด A เกรด B เกรด C เน้นความหลากหลายเพื่อเอาใจลูกค้าให้มากที่สุด 
 

 

เป็นร้านค้าที่อยู่ในทำเลไหนก็ควรมีสินค้าที่เหมาะสมกับทำเลนั้น เช่น หน้าโรงเรียนก็ต้องเน้นพวกอุปกรณ์การเขียน ให้เยอะ หรืออยู่ในท้องถิ่นที่มีการเกษตรก็ควรมีอุปกรณ์การเกษตรขายในร้าน สินค้าในร้านไม่เน้นเยอะ แต่เน้นครบ อะไรที่ยังไม่มีต้องรีบหามาขาย วิธีการจัดวางก็สำคัญอย่าทำให้ร้านดูโล่งเพราะจะไม่น่าสนใจ 

 

วิธีวางสินค้า จัดวางเชลล์ขายของต้องให้ลูกค้ารู้สึกอยากเดินเข้ามาในร้าน ถ้าเดินเข้ามาแล้วสินค้าต้องติดมือออกไปสัก 1-2 ชิ้น ก็ถือเป็นจุดเริ่มต้นที่น่าพอใจสำหรับการขายของร้านสินค้าราคาประหยัดที่มีขนาดเล็ก

 

และที่อย่าลืมเด็ดขาดคือร้านสินค้าราคาประหยัดอย่าไปคิดแข่งสงครามราคาเด็ดขาด เพราะราคาสินค้ามันก็ถูกอยู่แล้ว ถ้าไปตัดราคาคู่แข่ง ผู้ประกอบการจะไม่ได้ประโยชน์อะไร 

 

แม้ยอดขายจะเพิ่มแต่รายได้ไม่เพิ่มขึ้นแน่ ดังนั้นวัดกันที่คุณภาพสินค้า + การบริหารจัดการ+ จัดร้านแต่งร้าน  บางร้านอาจเพิ่มการขายในแพลตฟอร์มออนไลน์ร่วมด้วยจะเป็นวิธีอยู่รอดของร้านสินค้าราคาประหยัดที่ถูกต้องมั่นคงได้แท้จริง

 

นักเขียน

คุณรัตนชัย ม่วงงาม (เปี๊ยก)